مقاله پژوهشی
آموزش الکترونیکی- مجازی
اسماعیل جعفری؛ مرتضی رضائی‌زاده؛ راضیه شاهوردی؛ بهار بندعلی؛ محمود ابوالقاسمی
چکیده
پیشینه و اهداف: امروزه معلمان به مجموعهای از صلاحیت‌های گسترده‌تر و پیچیده‌تر از قبل نیاز دارند. به‌منظور موفقیت یادگیری الکترونیکی، معلمانی که در خط مقدم قرار دارند باید دانش فناورانه لازم و راهبردهای پداگوژیکی مؤثر را برای استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات در کلاس درس به‌کار گیرند. همچنین، برای همراهی با یادگیرندگان ...
بیشتر
پیشینه و اهداف: امروزه معلمان به مجموعهای از صلاحیت‌های گسترده‌تر و پیچیده‌تر از قبل نیاز دارند. به‌منظور موفقیت یادگیری الکترونیکی، معلمانی که در خط مقدم قرار دارند باید دانش فناورانه لازم و راهبردهای پداگوژیکی مؤثر را برای استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات در کلاس درس به‌کار گیرند. همچنین، برای همراهی با یادگیرندگان جوان در توسعه شایستگیهای دیجیتال، لازم است که در درجه اول، معلمان آنها سواد و شایستگی دیجیتال لازم را داشته باشند. بنابراین، شایستگی دیجیتال یکی از شایستگیهای کلیدی برای معلمان است. به همین دلیل، هدف پژوهش حاضر ارزیابی وضعیت شایستگیهای آموزشی دیجیتال معلمان براساس چارچوب اتحادیه اروپا است.روشها: طرح پژوهش حاضر کمّی است و شرکت‌کنندگان در پژوهش 182 نفر از معلمان و مدرسان سراسر کشور از 20 استان و 46 شهر مختلف بودند. برای ارزیابی شایستگیهای آموزشی دیجیتال معلمان، کارگاه مجازی با عنوان «معلمی؛ در مسیر دیجیتال شدن» برگزار شد. مدرس بعد از معرفی و توضیح هر شایستگی، سؤال مربوط به شایستگی را از طریق لینک گوگل فرم در اختیار شرکت‌کنندگان قرار داده تا از این طریق پرسشنامه تکمیل شود. پرسشنامه شامل 3 شایستگی کلی و 10 زیرشایستگی است. هر شایستگی دارای سه سطح تازه‌کار و کاوشگر، متخصص و یکپارچه کننده، و رهبر و پیشگام است. درواقع، معلم خود را در هر شایستگی براساس این سه سطح مورد ارزیابی قرار می‌داد.یافتهها: نتایج، نشان میدهد که وضعیت شایستگی منابع دیجیتال معلمان در زمینه مدیریت، مراقبت و به اشتراک‌گذاری منابع دیجیتال و تولید و تغییر منابع دیجیتال به ترتیب در سطح «تازه‌کار و کاوشگر» و «یکپارچه‌کننده و متخصص» قرار دارد. در ارتباط با شایستگی یاددهی- یادگیری به استثناء شایستگی یادگیری خودتنظیم شده که در سطح «تازه‌کار و کاوشگر» قرار دارد، سایر شایستگی‌ها در سطح «یکپارچه‌کننده و متخصص» قرار دارند. شایستگی «راهبردهای ارزیابی» و «مستندسازی دیجیتال» که از زیرشایستگی‌های ارزیابی هستند نیز در سطح «تازه‌کار و کاوشگر» هستند. در مورد سایر شایستگی‌ها، ارتباط معناداری بین سطوح مشاهده نشد. همچنین، ارتباط معناداری بین مؤلفههای جمعیت‌شناختی (شغل، سن، جنسیت، و استان) و شایستگی‌ها به‌دست نیامد.نتیجه‌گیری: در پژوهش حاضر، علاوه بر آشنا کردن مدرسان کشور با این چارچوب و انواع شایستگیهای دیجیتال مورد نیاز آنها در حرفه معلمی، ارزیابی شایستگیهای دیجیتال شرکت‌کنندگان نیز مورد توجه قرار گرفت. با توجه به اینکه ارزیابی حین آموزش شایستگی‌ها انجام شد، از این جهت با اطمینان بیشتری می‌توان گفت که دادههای به‌دست آمده دقیق‌تر بوده است. همچنین، ارزیابی شایستگیهای دیجیتال معلمان براساس یک طیف یا مدل پیشرفت به ارزیابی بهتر و دقیق‌تر معلمان و توسعه شایستگیهای دیجیتال آنها کمک میکند. در این صورت، آموزشها نیازمحور و به نوعی شخصی‌سازی شده خواهد شد. همچنین، بررسی ارتباط بین مؤلفههای جمعیت‌شناختی و وضعیت شایستگی‌ها، به شناخت دقیق‌تر وضعیت موجود مدرسان کشور می‌انجامد. به طور کلی، نتایج استفاده از این خودارزیابی می‌تواند برای تنظیم دورههای آموزشی و توانمندسازی معلمان مورد استفاده قرار گیرد و به آمادگی آموزشی معلمان کمک کند. یکی از پیشنهادات این پژوهش برای محققان آینده این است که ارزیابی سایر شایستگیهای چارچوب شایستگیهای دیجیتال مدرسان (DigCompEdu) مورد توجه قرار گیرد. در پژوهش حاضر، تمرکز اصلی بر شایستگیهای پایه‌ای یعنی منابع دیجیتال، یاددهی- یادگیری، و ارزیابی بود.
مقاله پژوهشی
بازی گونه سازی
رضا توهند؛ مهرانگیز علی نژاد؛ بدرالسادات دانشمند
چکیده
پیشینه و اهداف: رویکرد بازیگونهسازی یکی از جدیدترین و جذابترین تحولات در سال‌های اخیر است که در حوزه‌های مختلفی از جمله آموزش، مؤثر بوده است. این رویکرد با ایجاد نشاط و تعامل، توجه بسیاری از مخاطبان را به خود جلب کرد. بازیگونهسازی به معنای به‌کارگیری عناصر و مؤلفههای بازی در موقعیت غیر بازی است که طبق یک فرآیند جذاب ...
بیشتر
پیشینه و اهداف: رویکرد بازیگونهسازی یکی از جدیدترین و جذابترین تحولات در سال‌های اخیر است که در حوزه‌های مختلفی از جمله آموزش، مؤثر بوده است. این رویکرد با ایجاد نشاط و تعامل، توجه بسیاری از مخاطبان را به خود جلب کرد. بازیگونهسازی به معنای به‌کارگیری عناصر و مؤلفههای بازی در موقعیت غیر بازی است که طبق یک فرآیند جذاب و از پیش تعیین‌‌شده، اهداف خاصی را مدنظر قرار میدهد. رویکرد بازیگونهسازی با اثربخشی برنامه درسی، محیطی پویا و تعاملی را برای فراگیر به‌وجود میآورد و در یک بستر مناسب، موقعیت آموزشی و یادگیری را ارتقا میدهد. این پژوهش با هدف شناسایی تجارب خبرگان در ارتباط با کاربرد عناصر رویکرد بازیگونهسازی در برنامه درسی آموزش‌عالی انجام شده است.روشها: این پژوهش، به‌صورت کیفی با استفاده از رویکرد پدیدارشناسی (توصیفی) در سال 1401 انجام شد. در این پژوهش برای کسب تجارب خبرگان یک سؤال عمیق طرح شد و در صورت نیاز، عناصر رویکرد بازیگونهسازی بیان می‌شد تا مصاحبه‌شوندگان تجارب خود را در ارتباط با آنها بیان کنند. مشارکت‌کنندگان شامل خبرگانی از کل کشور بودند که در حوزه آموزش، پژوهش یا تولید محتوای الکترونیکی برای نظامهای آموزش عالی در ارتباط با بازیگونهسازی فعالیت داشتند. 18 خبره با توجه به نمونهگیری هدفمند و گلوله برفی در سطح کشور شناسایی شدند و مصاحبه‌ها که به مدت 1 ساعت بود تا رسیدن به اشباع نظری ادامه داشت. پس از انجام مصاحبه‌ها و ضبط آنها، مصاحبه‌ها به‌صورت کامل مکتوب شدند و پس از مطابقت متن و صوت، چندین بار مرور انجام شد و سپس با سیستم کدگذاری مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفت.یافتهها: براساس تجارب خبرگان عناصر رویکرد بازیگونهسازی که می‌توان در برنامه درسی آموزش‌عالی به‌کار گرفت عبارتند از: ایجاد هیجان (نمایش محتوای جذاب، کاربرد روش‌های تدریس فعال، علائم رفتاری، مسابقه و طرح سؤال، ماجراجویی و عدم تکرار)، ایجاد تعامل (یاددهنده با یادگیرندگان، با استفاده از فضای مجازی، با استفاده از محتوا و بین یادگیرندگان)، ایجاد رقابت (رقابت گروهی، با محدودیت زمانی، رقابت فردی و با قرعه‌کشی)، ایجاد انگیزه (تکنیک‌‌های خلاقانه، ایجاد انگیزه درونی، ایجاد انگیزه بیرونی، جملات انگیزشی)، بازخورد (بازخورد متناسب با تلاش، بازخوردهای کیفی و بازخورد بلافاصله بعد از آزمون)، امتیازدهی (فرصت جبران، نوار پیشرفت، ارائه نامنظم امتیاز و تعیین نقش)، پاداش‌دهی (دادن جایزه، انواع پاداش‌ها و طراحی گواهینامه و اعطای آن)، ایجاد چالش (با طرح سؤال و با ابزار)، تعیین قوانین و مقررات (تعیین اهداف چند بعدی درس و اعلام آن در ابتدای ترم، ترسیم نقشه راه توسط استاد و جریمه شیرین) و سطح‌بندی (سطح‌بندی مطالب و پیش رفتن گام به گام از ساده به دشوار، از عینی به ذهنی، از معلوم به مجهول).نتیجه‌گیری: رویکرد بازیگونهسازی دارای عناصری است که پیاده‌سازی آن در برنامه درسی آموزش عالی، منجر به جذابیت و پویایی تدریس میشود و روند یادگیری را تسهیل میکند. بر این اساس، می‌توان از تجارب خبرگان رویکرد بازیگونهسازی در فرآیند آموزشی استفاده کرد تا کلاس، از جو خشک و کسل‌کننده خارج شود و با استفاده از عناصر رویکرد بازیگونهسازی، فرآیند یادگیری را جذاب، لذت‌بخش و ماندگار کند. این رویکرد، به مخاطبان و علایقشان توجه خاصی کرده است و مشارکت و تعامل فراگیران را مدنظر قرار میدهد تا دانش جدید در یک فرآیند شاد و جذاب، با فعالیت دانشجویان تولید شود.
مقاله پژوهشی
آموزش الکترونیکی
فاطمه عفتی؛ سید محمد شبیری؛ حسن 'برزگر؛ مهدیه رضائی
چکیده
پیشینه و اهداف: آموزش در جهت اصلاح نگرش و رفتار انسان با محیط پیرامونش، کلیـد رفـع بحران‌هـای محیطزیستی آینده است. این واقعیت، اجرای گسترده برنامههای آموزشی محیطزیست برای شهروندان در بستر آموزش الکترونیکی را بیش از پیش ضروری ساخته است. جهت پیاده‌سازی موفق آموزش الکترونیکی، این‌گونه آموزشها نیاز به طراحی مدل مناسب دارد؛ ...
بیشتر
پیشینه و اهداف: آموزش در جهت اصلاح نگرش و رفتار انسان با محیط پیرامونش، کلیـد رفـع بحران‌هـای محیطزیستی آینده است. این واقعیت، اجرای گسترده برنامههای آموزشی محیطزیست برای شهروندان در بستر آموزش الکترونیکی را بیش از پیش ضروری ساخته است. جهت پیاده‌سازی موفق آموزش الکترونیکی، این‌گونه آموزشها نیاز به طراحی مدل مناسب دارد؛ از این‌رو هدف از انجام این پژوهش، طراحی و اعتباریابی مدل آموزش الکترونیکی در آموزشهای شهروند محیطزیستی است.روشها: پژوهش حاضر، به لحاظ هدف، اکتشافی و از نظر ماهیت موضوعی، کاربردی و توسعه‌ای و روش بررسی آن نیز، توصیفی تحلیلی است. بر این اساس، این پژوهش در دو مرحله انجام شده است. در مرحله اول، به‌منظور شناسایی مؤلفههای لازم، از روش فراترکیب استفاده شده است و ضمن اجرای مصاحبه‌های اکتشافی نیمه ساختاریافته، مجموعهای از پژوهش‌های مرتبط داخلی و خارجی قابل دسترس در پایگاههای اطلاعاتی و کتابخانه‌های دانشگاه‌ها یا مراکز دولتی مورد بهرهبرداری قرار گرفته است. در عین حال، بررسی محتوایی برای استخراج کد از 150 پژوهش منتخب و نیز 22 مصاحبه انجام شده به‌صورت هدفمند و با استفاده از نرمافزار مکس کیودا بر اساس ملاک‌های تعیین شده انجام گرفته و برای سنجش پایایی نیز از ضریب کاپا استفاده شده است. در مرحله دوم پژوهش و به‌منظور اعتباریابی مدل، پرسشنامه پنج گزینهای مبتنی بر مقیاس لیکرت در اختیار 42 نفر از متخصصان محیطزیست، آموزش محیط زیست، آموزش الکترونیکی و آموزش شهروندی قرار داده شد و در نهایت، پس از جمعآوری اطلاعات، نتایج با استفاده از روش مدلسازی معادلات ساختاری (SEM) بارویکرد حداقل مربعات جزئی (PLS) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافتهها: در بخش کیفی پژوهش با استفاده از روش فراترکیب، 15 مؤلفه و 49 گویه مربوط به مدل آموزش الکترونیکی در آموزشهای شهروند محیط زیستی احصا شد. شاخص کاپا 95/0 پایایی مدل طراحی شده را تأیید میکند که در سطح توافق عالی قرار گرفته است. یافته‌های بخش کمّی پژوهش نشان داد در این مدل، تمامی بارهای عاملی در حد بسیار مطلوب و یا در حد قابل قبول ارزیابی میشود. مقدار آلفای کرونباخ برای تمامی مؤلفهها بالای 7/0 و مقدار پایایی ترکیبی برای کلیه متغیرهای مدل بالای 6/0 به‌دست آمده است که حاکی از پایایی درونی مناسب است. همچنین، میزان متوسط واریانس استخراج شده در تمامی سازههای مدل بالاتر از 5/0 به‌دست آمده است. بر این اساس، روایی واگرای مدل نیز تأیید میشود. ضریب تعیین R2 برای تمامی سازههای مدل در حد قابل‌توجهی ارزیابی و مناسب بودن برازش مدل ساختاری هم تأیید شده‌است. اندازه اثر استخراج شده نیز، نشان میدهد کیفیت سیستم (795/0=Q2) بیشترین تأثیر را بر مدل داشته است. مقادیر t در تمامی مسیرهای مدل از 96/1 بیشتر است. با توجه به نتایج به‌دست‌آمده از مدلسازی معادلات ساختاری مبتنی بر روش حداقل مربعات جزئی، یافتهها رابطه مثبت و معنادار مسیرهای طراحی‌شده میان مؤلفههای مدل را تأیید میکند.نتیجه‌گیری: گویهها و مؤلفههای معرفی شده در طراحی مدل پیشنهادی از تأییدیه خبرگان این امر نیز برخوردار هستند. مدل طراحی شده می‌تواند به‌عنوان ابزار مدیریتی در تقویت ارائه آموزشهای مفید و بهبود عملکرد آموزشی در این زمینه مؤثر واقع شود. همچنین، توسعه چنین مدلهایی می‌تواند به‌عنوان راهنمای بهبود فرآیند آموزش به تصمیم‌گیرندگان کمک کند تا خط مشی مناسبی را برای سرمای‍ه‌گذاری عوامل اثربخش در اتخاذ و توسعه این رویکرد آموزشی به‌کار گیرند.
مقاله پژوهشی
محیط های یادگیری مبتنی بر فناوری
زهره شرعی؛ هادی حاج آبادی
چکیده
پیشینه و اهداف: نوآوری به یکی از مهارتهای کلیدی سازمانها برای مقابله با تغییرات محیط خارجی تبدیل شده‌است. توسعه مبانی نظری و الزامات عملکرد مدیریت نشان میدهد که مکانیسم نوآوری کارکنان باید از منظر برنامه‌ریزی فعال و خود مدیریتی کارکنان مورد بررسی قرار گیرد. براساس تئوری هدف‌گرا که بر ابتکار و خودانگیختگی تمرکز دارد، می‌توان ...
بیشتر
پیشینه و اهداف: نوآوری به یکی از مهارتهای کلیدی سازمانها برای مقابله با تغییرات محیط خارجی تبدیل شده‌است. توسعه مبانی نظری و الزامات عملکرد مدیریت نشان میدهد که مکانیسم نوآوری کارکنان باید از منظر برنامه‌ریزی فعال و خود مدیریتی کارکنان مورد بررسی قرار گیرد. براساس تئوری هدف‌گرا که بر ابتکار و خودانگیختگی تمرکز دارد، می‌توان مبنایی نظری برای مطالعه نحوه مدیریت فعال و ترویج نوآوری توسط کارکنان فراهم کرد. بنابراین، برای سازمان آموزش و پرورش شناخت کارکنان هدف‌گرا و بررسی تأثیر این ویژگی بر عملکرد نوآورانه می‌تواند اهمیت بسیاری داشته باشد و زمینه‌ساز بهبود عملکرد نوآورانه در این سازمان باشد. شایان ذکر است که بسیاری از مطالعات تنها بر روی عامل واحد عملکرد نوآوری کارکنان تمرکز میکنند، درصورتی‌که عملکرد نوآورانه نیازمند وجود کارکنانی است که خلاقیت داشته باشند و اهدافشان با اهداف سازمان سازگاری داشته باشد. بنابراین هدف اصلی این پژوهش بررسی تأثیر شخصیت خلاق و جهت‌گیری هدف بر عملکرد نوآورانه است.روشها: پژوهش حاضر از نظر هدف جزء تحقیقات کاربردی است و از لحاظ روش در دسته تحقیقات توصیفی- همبستگی قرار می‌گیرد. جامعه آماری این پژوهش را کارکنان آموزش و پرورش و معلمان شهرستان درمیان که 500 نفر بودند، تشکیل میدهد و حجم نمونه براساس فرمول کوکران 217 نفر تعیین شد که پرسش‌نامه‌ها به‌صورت تصادفی ساده توزیع شدند. ابزار گردآوری دادهها، پرسشنامه استاندارد جهت‌گیری هدف با ابعاد یادگیری هدف، اثبات عملکرد و اجتناب از عملکرد ونده، پرسشنامه عملکرد نوآورانه ژو و جورج و پرسشنامه شخصیت خلاق گاف با طیف پنج گزینهای لیکرت استفاده شد. فرضیه‌ها به‌روش مدلسازی معادلات ساختاری در نرمافزار 3 PLS آزمون شدند و برازش مدل مورد بررسی قرار گرفت.یافتهها: یافتهها، نشان‌می‌دهد جهت‌گیری یادگیری هدف، جهت‌گیری اثبات عملکرد و شخصیت خلاق تأثیر مثبت و معناداری بر عملکرد نوآورانه دارند؛ در حالی که تأثیر جهت‌گیری اجتناب از عملکرد بر عملکرد نوآورانه معکوس است (96/1<T). همچنین، یافتهها نشان داد جهت‌گیری هدف در رابطه بین شخصیت خلاق بر عملکرد نوآورانه نقش میانجی دارد (96/1<T) ولی این رابطه را تعدیل نمی‌کند (96/1>T).نتیجه‌گیری: معلمان و کارکنان آموزش و پرورش وقتی رویکرد جهت‌گیری هدف یادگیری را داشته‌باشند، در پی افزایش مهارت‌ها و کسب اطلاعات جدید در خصوص نحوه انجام کار خود و تدریس برمی‌آیند و نیازی به پاداش از طرف سازمان ندارند و به‌خاطر احساس رضایت از خودشان و برتری، به کسب اطلاعات می‌پردازند تا شیوههای انجام کارشان را بهبود بخشند. همچنین، این معلمان و کارکنان به‌خاطر جهت‌گیری اثبات عملکرد، به یادگیری روش‌های جدید انجام وظایف علاقه نشان می‌دهند و از فراگیری مهارتهای جدید استقبال میکنند که این‌ها زمینه عملکرد نوآورانه معلمان و کارکنان را فراهم میکند. چنانچه یادگیری فقط برای اجتناب از شکست باشد، و معلمان و کارکنان از اینکه توانایی‌های آنها زیر سؤال نرود به یادگیری روی آورند، این یادگیری نمیتواند آنها را به عملکرد نوآورانه تشویق کند. در سازمان آموزش و پرورش درمیان و معلمان شاغل در این شهرستان ویژگیهای شخصیتی خلاق میتوانند عملکرد نوآورانه را بهبود بخشند، افراد دارای شخصیت خلاق از ریسک کردن نمی‌ترسند و در عین حال، فقط سعی میکنند که کارها را به‌نحو درست و معنادار انجام دهند. این ویژگی برای معلمان می‌تواند در امر تدریس بسیار کمک‌کننده باشد که بتوانند تدریس و رفتار متناسب با محیط درس و کلاس داشته باشند و با عملکرد نوآورانه خود باعث ایجاد خلاقیت و نوآوری در دانشآموزان شوند. پس می‌توان گفت معلمان و کارکنانی که خلاقیت دارند با استفاده از کسب مهارت و تبادل دانش و یادگیری راه حل‌های جدید برای انجام وظایف میتوانند عملکرد نوآورانه‌ای داشته باشند؛ ولی اگر ترس از پرسیدن سؤالات و ابهامات داشته باشند و برای اجتناب از ناتوانی در حل مسائل با دیگر معلمان و کارکنان، دانشی را مبادله نکنند ممکن است قادر به بروز عملکرد نوآورانه نباشند. با توجه به نتایج به‌دست آمده، اگر سازمان آموزش و پرورش بتواند آگاهی خود مدیریتی و جهت‌گیری هدف معلمان و کارکنان را از طریق یک سری اقدامات تحریک و تنظیم کند نقش بیشتری در بهبود منابع انسانی و دستیابی به رشد پایدار خواهد داشت.
مقاله پژوهشی
آموزش الکترونیکی- مجازی
زیبا خورنگ؛ رضا اسفنجاری کناری؛ زهرا امیری
چکیده
پیشینه و اهداف: شکاف دیجیتالی، همانند دیگر شکافهای اجتماعی، نوعی از نابرابری اجتماعی را شکل میدهد و این فرم از شکاف اجتماعی، شکاف در دسترسی به ابزارهای دیجیتال و مهارت دیجیتالی است. نابرابریها، در دسترسی به ابزارها، دانش و مهارت دیجیتالی میتوانند نابرابریهای اجتماعی و آموزشی را با انتقال دانشآموز از مدرسه به بازار ...
بیشتر
پیشینه و اهداف: شکاف دیجیتالی، همانند دیگر شکافهای اجتماعی، نوعی از نابرابری اجتماعی را شکل میدهد و این فرم از شکاف اجتماعی، شکاف در دسترسی به ابزارهای دیجیتال و مهارت دیجیتالی است. نابرابریها، در دسترسی به ابزارها، دانش و مهارت دیجیتالی میتوانند نابرابریهای اجتماعی و آموزشی را با انتقال دانشآموز از مدرسه به بازار کار بیشتر کنند و همچنین میزان مهاجرت از روستا به شهر را تحت تأثیر قرار دهند. با از سرگیری آموزش در مدارس و رفع محدودیتها، درک اینکه چگونه توسعه مهارتهای دیجیتالی در طول همهگیری کووید-19 برای برخی از دانشآموزان ممکن است نابرابریهای اجتماعی و آموزشی را تشدید کند، اهمیت بیشتری پیدا میکند؛ زیرا دانشآموزان در کلاسهای درسی مشابه هم ممکن است یادگیری متفاوت داشته باشند. در واقع، میزان بهره‌مندی شهروندان از ابزارهای دیجیتالی و رسانهای سبب میشود که موقعیت آنها و جایگاهشان در جامعه و ساختار فضایی روستا و شهر مشخص شود. از این‌رو، هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی شکاف دیجیتالی آموزش مجازی دانشآموزان استان البرز در طول همهگیری کووید-19 میباشد. روشها: تحقیق حاضر، از لحاظ هدف کاربردی و از حیث ماهیت و روش، از نوع تحقیقات توصیفی– تحلیلی و از لحاظ جمعآوری اطلاعات، یک مطالعه اسنادی– میدانی است. جامعه آماری مطالعه حاضر، شامل دانشآموزان بخش مرکزی شهرستان کرج در سال 1400 بود، برای جمعآوری اطلاعات لازم از ابزار پرسشنامه بهره گرفته شد و دادههای مورد نیاز با تکمیل 196 پرسشنامه و با استفاده از روش نمونهگیری طبقه‌ای به‌دست آمد. در مطالعه حاضر، شکاف دیجیتالی با چهار سطح دسترسی فیزیکی، دسترسی مهارتی، طرز استفاده از کامپیوتر و اینترنت و سطح دسترسی انگیزشی سنجیده شده است. برای بررسی نرمال بودن توزیع دادهها از آزمون‌های کولموگروف- اسمیرنوف و شاپیرو- ویلک استفاده شد و برای بررسی مقایسات میانگین از آزمون‌های ناپارامتری کروسکال والیس و من- ویتنی استفاده شد. نمونه مورد مطالعه شامل مدارس دولتی، غیرانتفاعی، نمونه دولتی، استعداد درخشان و هیاًت امنایی بوده است. یافتهها: نتایج، نشان داد که تفاوت قابل توجهی در بین دانشآموزان از نظر دسترسی به فرصتهای یادگیری مجازی در طول همهگیری کووید- 19 وجود داشت. دانشآموزان روستایی، در مقایسه با دانشآموزان شهری دارای شکاف بالاتری در هر چهار سطح دسترسی فیزیکی، مهارتی، طرز استفاده و انگیزشی هستند. همچنین، طبق یافتهها ارتباط آماری معنیداری بین جغرافیای محل سکونت با چالشهای یادگیری آنلاین در چهار سطح دسترسی ذکر شده، مشاهده شد. همچنین، به‌طور معنیداری دانشآموزانی که در مدارس دولتی درس می‌خوانند نسبت به دانش آموزانی که در مدارس غیردولتی درس می‌خوانند، دارای شکاف دیجیتالی بالاتری هستند. نتایج، نشان داد سطح تحصیلات والدین به لحاظ آماری بر شکاف دیجیتالی دانشآموزان، تأثیرگذار است و دانشآموزان دختر، شکاف دیجیتالی کمتری در مقایسه با دانشآموزان پسر دارند. نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج مطالعه حاضر، پیشنهاد میشود تلاشهای سیاسی کنونی و آتی با هدف حمایت از دانشآموزان روستایی دارای زمینههای اجتماعی و اقتصادی محروم، انجام شود تا نه تنها به‌صورت فیزیکی به اینترنت و سایر ابزارهای دیجیتالی دسترسی پیدا کنند، بلکه مهارتهای لازم برای یادگیری و استفاده از اینترنت را نیز به‌دست آورند.
مقاله پژوهشی
محیط های یادگیری مبتنی بر فناوری
محدثه جعفری؛ مریم سادات قریشی خوراسگانی؛ پروین صمدی
چکیده
پیشینه و اهداف: یکی از مهمترین رسالت‌های آموزش و پرورش، تربیت متوازن دانشآموزانی محقق و خلاق با روحیه و تفکر کارآفرینانه است. در این راستا، آموزش مهارت و پرورش انسان خلاق و نوآور در تولید علم و فناوری و ارتقای کارآفرینی ازجمله گزاره‌هایی است که در سند چشم‌انداز و سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش به‌طور ویژه به آنها پرداخته ...
بیشتر
پیشینه و اهداف: یکی از مهمترین رسالت‌های آموزش و پرورش، تربیت متوازن دانشآموزانی محقق و خلاق با روحیه و تفکر کارآفرینانه است. در این راستا، آموزش مهارت و پرورش انسان خلاق و نوآور در تولید علم و فناوری و ارتقای کارآفرینی ازجمله گزاره‌هایی است که در سند چشم‌انداز و سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش به‌طور ویژه به آنها پرداخته شده است. بنابراین، براساس این اهمیت و تأکید اسناد بالادستی، مدارس باید بتوانند در شکوفایی ویژگی‌هایی چون خلاقیت، خودباوری، آیندهنگری، خطرپذیری و تمایل به کامیابی (روحیه کارآفرینی) در دانشآموزان نقش مؤثری ایفا کنند؛ چرا که پرورش تفکر کارآفرینانه در مدارس منجر به مسئولیت‌پذیری، افزایش خلاقیت در دستیابی به اهداف و کشف فرصتهای جدید، مهارتهای دانشی و کارآفرینی در دانشآموزان میشود؛ بنابراین در پی اهمیت این مهم، پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش مدارس هوشمند و غیرهوشمند در ارتقاء تفکر کارآفرینانه دانشآموزان انجام شد.روشها: پژوهش حاضر به لحاظ هدف، کاربردی، ازنظر رویکرد، کمّی و به روش علّی مقایسه‌ای انجام‌شده است. جامعه آماری پژوهش شامل (690 نفر) دانشآموزان مدارس دخترانه متوسطه دوم هوشمند و غیرهوشمند شهرستان قزوین بود. براساس جدول مورگان و روش نمونهگیری خوشه‌ای تعداد 266 نفر به‌عنوان نمونه پژوهش انتخاب شد. برای گردآوری دادهها از پرسشنامه محقق ساخته شامل 5 مؤلفه اصلی و 20 گویه استفاده شد. روایی صوری و محتوایی پرسشنامه توسط سه متخصص در زمینه مورد مطالعه بررسی و تائید شد. پایایی پرسشنامه با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ محاسبه و 779/0 به‌دست آمد. برای تحلیل دادهها از آزمون‌های تحلیل واریانس چند متغیره یک‌راهه، آزمون شاپیرو ویلک و آزمون لوین بهره گرفته شد.یافتهها: یافتهها نشان داد، تفکر کارآفرینانه در 5 مؤلفه اصلی شامل تفکر خلاق (243/7)، استقلال طلبی (059/6)، توفیق طلبی (642/7)، مخاطره پذیری (473/6) و مرکز کنترل درونی (513/5) در دانشآموزان دختر مدارس هوشمند بیشتر از دانشآموزان دختر مدارس غیرهوشمند بوده است. به‌طورکلی مدارس با استفاده از فناوریهای نوین هوشمند، شایستگی‌هایی ازجمله تفکر خلاق، استقلال طلبی، توفیق طلبی، مخاطره پذیری و مرکز کنترل درونی را در دانشآموزان پرورش داده است. این مهم، باعث شده دانشآموزان در مدارس هوشمند موفقیت بیشتری را احساس کرده و باانگیزه و عزت نفس بیشتری به خلق ایده‌های جدید بپردازند. درنتیجه، به پرورش و بروز تفکر کارآفرینانه منجر شود.نتیجه‌گیری: از آن‌جا که، تفکر کارآفرینانه به‌عنوان قدرت اساسی ذهن بشر، از اهداف اصلی مدارس و مراکز آموزشی است؛ بنابراین مدارس باید بتوانند بستر مناسبی برای شکوفایی ویژگی‌هایی همچون خلاقیت، خودباوری، آیندهنگری، خطرپذیری و روحیه کارآفرینی در دانشآموزان را فراهم آورند. چرا که، رقابت جهانی و نیاز مشاغل آینده به افراد دارای مهارت و کارآمد، ضرورت ایجاد فرهنگ کارآفرینی در مدارس را بیش از پیش نشان میدهد. لازمه رسیدن به این هدف در کشور آگاه‌سازی، ترویج فرهنگ کارآفرینی و فراهم کردن زیرساختهای لازم در آموزش و پرورش است. براساس یافته‌های پژوهش، جهت پرورش تفکر کارآفرینانه در دانشآموزان باید، شیوههای آموزش عملی، روش تدریس مبتنی بر کار تیمی و مشارکت فعالانه، تدوین محتوای الکترونیکی کارآفرینی در قالب چندرسانه‌ای، بازخورد دورهای درباره عملکرد دانشآموزان، واگذاری مسئولیت انجام برخی وظایف مدرسه، دادن حق انتخاب به دانشآموز با گزینه‌های محدود، حل مشکلات به‌صورت مستقل و برپایی دورههای کارورزی کارآفرینانه برای دانشآموزان را در دستور کار مدارس قرار گیرد
مقاله پژوهشی
محیط های یادگیری مبتنی بر فناوری
مریم قربان زاده؛ محمود گلابچی
چکیده
پیشینه و اهداف: فناوری آموزشی به سه حوزه اصلی؛ ابزاری، محتوایی و مدیریتی قابل تقسیم است. هدف فناوری محتوایی آموزش ایجاد و بسط دانش به منظور تعریف الگوها و روش‌های آموزشی است. با عنایت به اینکه تدقیق مهارتهای کیفی نظیر معماری، تنها به کمک کمی کردن از طریق تعریف سلسله مراتبی روش‌های طراحی و یادگیری صورت می پذیرد، لازم است در فناوری ...
بیشتر
پیشینه و اهداف: فناوری آموزشی به سه حوزه اصلی؛ ابزاری، محتوایی و مدیریتی قابل تقسیم است. هدف فناوری محتوایی آموزش ایجاد و بسط دانش به منظور تعریف الگوها و روش‌های آموزشی است. با عنایت به اینکه تدقیق مهارتهای کیفی نظیر معماری، تنها به کمک کمی کردن از طریق تعریف سلسله مراتبی روش‌های طراحی و یادگیری صورت می پذیرد، لازم است در فناوری محتوایی آموزش معماری سازهپذیر، الگوها و فرآیندهایی را کنکاش کرد که ضمن مناسب بودن برای آموزش دانشجویان این رشته، با فناوری آموزشی محتوایی معاصر، که بر مبنای سازاگرایی یا سازندهگرایی است، منطبق باشند. الگوهای فوق در دو بخش کلی؛ فرآیندهای یادگیری (و در زیر مجموعه آن؛ آموزش) و فرآیندهای طراحی معماری سازهپذیر، تفکیک می‌گردند. این دو حوزه، با تمرکز بر فناوری محتوایی آموزش معماری، توسط طراحی پژوهان متعددی مورد توجه قرار گرفته است. مطالعات آنها تأکید بر شبیه‌سازی تدریس و طراحی معماری به یک تحقیق و اکتشاف دارد. اکتشافی که در قالب فرآیندی چرخه‌ای و رو به تکامل، به منظور بهره‌مندی از تمامی مولدهای اولیه از جمله سازه، در ارتقاء انگاره معماری، صورت می‌پذیرد. بررسی دقیق این مطالعات و به ویژه تأکیدی که بر تبدیل مداوم دانش‌های صریح و ضمنی سازه دارند، موجب شناخت دقیق فرآیند طراحی معماری سازهپذیر و الزامات محیط یادگیری آن میشود، که در این مقاله به آن پرداخته شده است. براین اساس، هدف این مقاله، تدقیق فرآیند طراحی معماری سازهپذیر و الزامات فرآیندهای یادگیری و آموزش آن، بر مبنای نظریه تبدیل دانش‌های صریح و ضمنی، به عنوان ارکان فناوری محتوایی آموزش معماری و به منظور کاربرد آنها در در محیطهای کارگاهی آموزش معماری است.روشها: در این مقاله ابتدا، با شناخت نظریه معماری سازهپذیر، نقش‌های سازه در معماری، مشخص می‌گردد. سپس به کمک روش تحلیل محتوای کیفی، در مطالعات حوزه فرآیند طراحی معماری، ویژگیهای اصلی فرآیندهای معماری سازهپذیر، استخراج می‌گردد. در روش تحلیل محتوای کیفی، ابتدا باید واحد تحلیل از میان هفت عنصر عمده یعنی؛ کلمات، موضوعها، شخصیت‌ها، پاراگراف‌ها، اقلام، مفاهیم و نشانه‌ها مشخص گردد. در این مقاله، واحد تحلیل انتخابی، کلمات و مقوله‌ها می‌باشند. به این منظور، واژه‌های کلیدی از نظرات طراحی‌پژوهان استخراج گردیده و در قالب مقوله‌ها، به گونه‌ای تقسیم بندی می‌شوند که بتوان محتوای معنایی مدنظر آن طراحی پژوه را به کمک تفسیر کل‌نگر مشخص نمود و از آن، به منظور شناخت فرآیند یادگیری، آموزش و طراحی معماری سازهپذیر استفاده کرد. به کمک این روش و با استفاده از تفسیر کل‌نگر، ابتدا خصوصیات محیط یادگیری سازاگرا و فرآیند یادگیری در این محیط استخراج میشود و با توجه به نظریه تبدیل دانش‌ها و راهبردهای آن، به چگونگی فرآیند آموزش، در تبدیل دانش‌های صریح و ضمنی سازه، اشاره می‌گردد. در نهایت، فرآیند طراحی معماری سازهپذیر با تمرکز بر ویژگیهای اصلی شناخته شده، تدقیق می‌گردد.یافتهها: این مقاله، به کمک روش تحلیل محتوای کیفی و سپس تمرکز بر تفسیر کل‌نگر به شناخت ویژگیهای فرآیند طراحی معماری سازهپذیر و الزامات محیط یادگیری آن پرداخت. بر اساس نظریه تبدیل دانش‌ها و به‌ویژه روشن کردن نقش مدرس در این تبدیل دانش‌ها، مشخص گردید که در محیطهای آموزشی رشته معماری، در صورت برخورداری از فرآیند آموزش و یادگیری سازاگرا، می‌توان در چرخه‌ای تکوین پذیر با تبدیل مداوم دانش ضمنی و صریح سازه و از طریق راهبردهای اجتماعی کردن، برون‌سازی، ترکیب کردن و درونی کردن، به ایده‌پردازی در معماری سازهپذیر نزدیک گردید و در این صورت نقش‌های اعتباری، عملکردی و نمایشی سازه مدنظر طراح قرار خواهد گرفت. همچنین، با عنایت به بخش‌های فرآیند یادگیری معماری سازهپذیر مستخرج از مقاله، مشخص گردید که فرآیند طراحی در این معماری، شش مرحله مشخص دارد: تحلیل، پیش‌انگاره، ارزیابی، بازبینی، ترکیب، انگاره. این مراحل در قالب چرخه‌ای رو به تکامل قابل تعریف و شناسایی هستند و در مجموع چرخه فرآیند طراحی معماری سازهپذیر را می‌سازند که در انتهای مقاله ترسیم شده است. نتایج مستخرج از مقاله فوق میتوانند در راستای به‌روز‌‌رسانی فناوری محتوایی آموزش معماری در آتلیه‌های معماری به کار برده شوند.نتیجه‌گیری: ارتقاء فناوری محتوایی آموزش معماری به کمک کنکاش فرآیندهای یادگیری، آموزش و طراحی معماری سازهپذیر، می‌تواند زمینه تلفیق مباحث سازه‌ای را با ایده‌های معماری فراهم نماید و به ایجاد معماری سازه‌پذیری بیانجامد که الزامات سازه‌ای و دانش ضمنی آن را در کنار توجه به زیبایی و عملکرد معماری مدنظر قرار داده است. معماران و به ویژه دانشجویان معماری، به منظور بهره‌مندی از تمامی قابلیت‌های سازه، در تکمیل و پیشبرد انگاره خود، نیاز دارند فرآیند طراحی را به گونه‌ای سپری نمایند که امکان پرداختن به نقش‌های متفاوت سازه را در مرحله ساخت معنا در ذهن و در قالب دانش ضمنی (پنهان)، فراهم نماید. نقش‌های سازه در معماری، با تفکیک دانش ضمنی و صریح سازه و آشنایی با فرآیند تبدیل و تکوین آنها، قابلیت حضور در ایده‌پردازی معماران را می‌یابند. بنابراین چنانچه در امر آموزش و طراحی معماری، طی فرآیندی مشخص، به چرخه تکمیلی و تبدیل دانش‌های مختلف به یکدیگر توجه گردد؛ می‌توان امیدوار بود که انگاره نهایی خود را به سطوح معماری سازهپذیر نزدیک می‌نماید. همچنین، محیط یادگیری به منظور آموزش چنین فرآیندی، باید دارای قابلیت‌هایی باشد که زمینه حضور مداوم سازه را در ایده‌پردازی‌های یادگیرنده فراهم نماید. چنین محیط‌هایی خود را به محیطهای یادگیری سازاگرا نزدیک می‌نمایند و دارای الزامات مشخصی هستند که مهمترین آنها؛ یادگیری پویا و اکتشافی و توجه به مقام مدرس به عنوان انگیزه‌بخش و پرسش‌گر می‌باشند. شناخت دقیق این الزامات در مقاله حاضر و توجه به فرآیندهای یادگیری و طراحی با تأکید بر نقش مدرس و یادگیرنده، به همراه استفاده مداوم از دانش ضمنی و صریح سازه در معماری، می‌تواند آگاهی مدرس و یادگیرنده را به منظور پیشبرد اهداف آموزشی خود ارتقا دهد و مهمترین مسأله فناوری محتوایی آموزش فعلی معماری - ابهام در فرآیندهای طراحی و یادگیری- را رفع نماید. در فرآیندهای یادگیری، آموزش و طراحی منتج از مقاله، تأکید ویژه بر محیطهای یادگیری سازاگرا و پروسه اکتشاف و ابطال است که به طور خاص در قالب هفت مرحله مشخص در فرآیند یادگیری (برخورد اولیه، دریافت اولیه، دریافت تکمیلی، کنترل، انتقال و آگاهی و بصیرت) و تبدیل مداوم دانش‌های ضمنی و صریح سازه از طریق چهار راهبرد دیده میشود. در نتیجه تمرکز بر این دو فرآیند یادگیری و آموزش، شش مرحله مشخص در قالب فرآیند طراحی معماری سازهپذیر (تحلیل، پیش‌انگاره، ارزیابی، بازبینی و ابطال، ترکیب و انگاره، و گزینش و انگاره) در انتهای مقاله تعریف و تدقیق می‌گردد. کاربرد فرآیند فوق در آموزش دروس مقدماتی معماری باعث ارتقا انگارههای معماری به معماری سازهپذیر می‌گردد.
مقاله مروری
فناوری آموزش
زهره کرمی
چکیده
پیشینه و اهداف: انسان‌ها، در قرن 21 با چالشهای متعددی مواجه هستند که برای غلبه بر آنها باید مهارتهایی را کسب کنند. برخی از ابزارها مانند هنر و فناوری، قابلیت‌های منحصر به فردی برای تربیت ایجاد میکنند که از آنها می‌توان برای رویارویی با چالشهای قرن 21 استفاده کرد. هدف از این مقاله، تشریح رویکرد تربیت هنری فناورانه ...
بیشتر
پیشینه و اهداف: انسان‌ها، در قرن 21 با چالشهای متعددی مواجه هستند که برای غلبه بر آنها باید مهارتهایی را کسب کنند. برخی از ابزارها مانند هنر و فناوری، قابلیت‌های منحصر به فردی برای تربیت ایجاد میکنند که از آنها می‌توان برای رویارویی با چالشهای قرن 21 استفاده کرد. هدف از این مقاله، تشریح رویکرد تربیت هنری فناورانه برای پرورش مهارتهای قرن 21 در دانشآموزان است.روشها: این مطالعه، یک پژوهش کیفی است که به شیوه فراترکیب انجام شده است. در گام نخست، در بازه زمانی مشخص «از سال 1992 تا 2020»، پایگاههای معتبر علمی خارجی (ساینس دایرکت، اسپرینگر، گوگل اسکولار، اریک، تیلور اند فرانسیس، و ...) و پایگاههای داخلی بــا اسـتفاده از واژگان و اصطلاحات خاص مانند نظریه انعطافپذیری شناختی، محیطهای یادگیری الکترونیکی و مجازی، انعطافپذیری شناختی، اصول و معیارهای نظریه انعطافپذیری شناختی و ... جستجو و تمامی مقالات و متون مرتبط، جمعآوری شدند. در نهایت، 120 سند یافت شد کـه از این تعـداد، 60 سند، متناسب با سؤالات پژوهش بودند. بعد از مطالعه دقیق متون، با توجه به سؤالات پژوهش، اطلاعات لازم استخراج شد. به‌منظور تحلیل دادهها، از روش تحلیل مضمون و جهت سنجش پایایی، از روش توافق بین دو کدگذار استفاده شد.یافتهها: براساس یافتهها، الگوی مفهومی تربیت هنری فناورانه برای پرورش مهارتهای مورد نیاز افراد در قرن 21 ارائه شد. الگو، دارای 5 بخش اصلی (چالشهای قرن 21، مهارتهای مورد نیاز افراد برای رویارویی با چالشهای قرن 21، ابزارهای موردنیاز برای پرورش مهارتهای قرن21، روش‌های پرورش مهارتهای قرن21، و فعالیتهای مبتنی بر هنر و فناوری برای پرورش مهارتهای قرن 21) است که هرکدام از این بخش‌های اصلی، بخش‌های فرعی دیگری نیز دارند. براساس این الگو، چالشهای قرن 21 عبارتند: از چالش فناوری، چالش ماهیت کار، چالش اقتصادی و چالش اجتماعی؛ مهارتهای مورد نیاز افراد برای رویارویی با چالشهای قرن 21 عبارتند از: مهارتهای عمومی و مهارتهای تخصصی؛ ابزارهای مورد نیاز برای پرورش مهارتهای قرن21 عبارتند: از ابزارهای تربیت هنری و ابزارهای تربیت فناورانه؛ روش‌های پرورش مهارتهای قرن21 عبارتند از: تربیت هنری، تربیت فناورانه و تربیت هنری فناورانه؛ و فعالیتهای مبتنی بر هنر و فناوری برای پرورش مهارتهای قرن 21 نیز شامل: فعالیتهای هنری، فعالیتهای فناوری و فعالیتهای تلفیقی هنری و فناوری (هنری فناورانه) است. به‌منظور تسهیل اجرای الگوی تربیت هنری فناورانه، دو روش تلفیق هنر و فناوری در برنامه درسی رسمی و غیررسمی مدارس؛ و تلفیق چهار بخشی هنر و فناوری در برنامه درسی مدارس، پیشنهاد شد.نتیجه‌گیری: با بهره گیری از مزایای هنر و فناوری، می‌توان افرادی را تربیت کرد که قادرند بر چالشهای قرن 21 غلبه کنند. تربیت هنری و تربیت فناورانه، به تنهایی این قابلیت را دارند که مهارتهای قرن21 را پرورش دهند؛ ولی با تلفیق این دو و اجرای تربیت هنری فناورانه می‌توان به نتایج مطلوبتری دست یافت. آموزش و پروش، با تلفیق فناوری و هنر در برنامه درسی رسمی و غیررسمی مدارس، می‌تواند به یادگیرندگان کمک کند. به‌منظور غلبه بر بر چالشهای قرن21، تفکر خلاق، حل مسأله، تفکر انتقادی، مهارتهای فردی و بین فردی خود را بهبود بخشند. الگوی مفهومی تربیت هنری فناورانه با تلفیق هنر و فناوری در برنامه درسی رسمی و غیررسمی مدارس می‌تواند به یادگیرندگان کمک کند تا مهارتهای تفکر برتر خود را بهبود بخشند و با مجهز شدن به مهارتهای مورد نیاز در قرن 21، بر چالشهای این قرن، غلبه نمایند.
مقاله پژوهشی
فناوری آموزش- یادگیری تلفیقی
الهام اکبری؛ طاهره یزدی نژاد؛ رضوان نظری؛ مبین تاتاری
چکیده
پیشینه و اهداف: یادگیری ترکیبی، به‌عنوان یک مفهوم کلیدی در حوزه آموزش، اهمیت ویژه‌ای دارد. با ظهور ویروس کرونا و پدیده همهگیری، اهمیت این نوع آموزش بیش از پیش آشکار شد. به‌عبارت دیگر، یادگیری ترکیبی می‌تواند نقشی حیاتی در حل مسائل و سهولت فرآیند آموزش داشته باشد. مطالعه حاضر، کوشیده است تا ادراک معلمان را نسبت به انواع مدل‌ها ...
بیشتر
پیشینه و اهداف: یادگیری ترکیبی، به‌عنوان یک مفهوم کلیدی در حوزه آموزش، اهمیت ویژه‌ای دارد. با ظهور ویروس کرونا و پدیده همهگیری، اهمیت این نوع آموزش بیش از پیش آشکار شد. به‌عبارت دیگر، یادگیری ترکیبی می‌تواند نقشی حیاتی در حل مسائل و سهولت فرآیند آموزش داشته باشد. مطالعه حاضر، کوشیده است تا ادراک معلمان را نسبت به انواع مدل‌ها و رویکردهای آموزشی به‌ویژه، یادگیری ترکیبی مورد بررسی قرار دهد، معلمانی که به‌واسطه بحران کرونا در طول سال‌های اخیر هم یادگیری الکترونیکی و هم یادگیری ترکیبی را تجربه کرده‌اند. این ادراک و فهم شامل دیدگاه‌های آنها درباره ترجیح و علاقه، اثربخشی و کارآیی، تعامل، مشارکت در فرایند آموزش و مزایا و ویژگیهای محیطهای یادگیری نسبت به انواع مختلف آموزش (حضوری، ترکیبی، مجازی) میباشد.روشها: جامعه آماری، تمام معلمان مقاطع مختلف تحصیلی که از یادگیری الکترونیکی/ شاد در دوران همهگیری کرونا استفاده می‌کردند، بود که 964 نفر از آنها با نمونهگیری دواطلبانه وارد مطالعه شدند و دادهها، از طریق پرسشنامه آنلاین طی ۳ماه، جمعآوری شد. برای تعیین پایایی پرسشنامه مزبور، از روش آلفای کرونباخ استفاده شد که بزرگتر از 69/0 بود و برای تعیین روایی صوری، پرسشنامه در اختیار سه نفر از خبرگان دانشگاهی و سه نفر از کارشناسان وزارت آموزش‌وپرورش قرار گرفت و پس از اعمال نظر آنان و انجام اصلاحات لازم، فرم نهایی پرسشنامه ها، تدوین شد. سپس پرسشنامه مزبور از طریق گوگل فرم به یک فرم آنلاین تبدیل شد. این پرسشنامه، از مقیاس 5 درجه‌ای لیکرت تشکیل شد. از پاسخ‌دهندگان خواسته شد که پاسخی به هر عبارت از" کاملاً مخالفم تا کاملاً موافقم" را برای یادگیری حضوری، ترکیبی و مجازی انتخاب کنند. از شرکت کنندگان خواسته شد تا یادگیری حضوری خود را بر اساس تجربیات قبل از همهگیری و یادگیری آنلاین خود را بر اساس تجربه خود در طول همهگیری رتبه‌بندی کنند. در پایان پرسشنامه، از معلمان خواسته شد تا شیوه یادگیری ترجیحی خود را نشان دهند و بگویند کدام روش یادگیری ممکن است برای دانشآموزان پس از همهگیری مفیدتر باشد. تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از نرمافزار آماری SPSS22 انجام شد. P <0.05 به‌عنوان نقطه برش از نظر آماری معنی‌دار در نظر گرفته شد.یافتهها: معلمان، استفاده از یادگیری ترکیبی را تسهیل‌گر یادگیری می‌دانند، ویژگیهای محیط یادگیری ترکیبی را می‌پسندیدند و از یادگیری ترکیبی لذت می‌بردند، از نظر آنها میزان تعامل با دانشآموزان در یادگیری ترکیبی نسبتاً بالا است و در عین حال، معتقدند که یادگیری ترکیبی منجر به افزایش حجم کاری و نیز هزینه اقتصادی می‌گردد. بخش دیگری از نتایج در رابطه با ترجیح نوع آموزش نشان میدهد که آموزش حضوری با مقدار37/2 دارای بزرگ‌ترین مقدار میانگین رتبه‌ای و در نتیجه بیشترین ارجحیت است. بعد از آن یادگیری ترکیبی با مقدار 22/2 و یادگیری الکترونیکی با مقدار 41/1 در اولویت‌های بعدی قرار گرفتند. در اثربخشی یادگیری ترکیبی و مشارکت در فرآیند آموزش مقدار t کوچک‌تر از 96/1 و سطح معناداری برای تمامی این متغیرها کمتر از 05/0 میباشد.نتیجه‌گیری: با توجه به ادراک معلمان از ویژگیهای یادگیری ترکیبی که مهم‌ترینشان پسندیدن ویژگیهای محیط یادگیری و نقش تسهیل‌کننده یادگیری ترکیبی است اما مواردی نظیر اثربخشی و مشارکت در فرآیندآموزش را از ویژگیهای یادگیری ترکیبی نمی‌دانند. به همین سبب باید در جهت بهبود ادراک معلمان از یادگیری ترکیبی اقدامات مربوطه صورت گیرد.
مقاله پژوهشی
فناوری آموزش
سمیه دمساز؛ کیومرث تقی پور؛ فیروز محمودی
چکیده
پیشینه و اهداف: توسعه و استقرار فناوریهای آموزشی در محیطهای آموزشی برای برخورداری از مزایای آن کافی نیست؛ بلکه باید به وسیله کاربران پذیرفته شود. پذیرش فناوری، به علاقه مشهود در بین یک گروه برای استفاده از فنآوری اطلاعات و ارتباطات به‌منظور انجام وظایفی که این فناوریها برای پشتیبانی از آنها طراحی شده‌اند، اشاره دارد. پذیرش ...
بیشتر
پیشینه و اهداف: توسعه و استقرار فناوریهای آموزشی در محیطهای آموزشی برای برخورداری از مزایای آن کافی نیست؛ بلکه باید به وسیله کاربران پذیرفته شود. پذیرش فناوری، به علاقه مشهود در بین یک گروه برای استفاده از فنآوری اطلاعات و ارتباطات به‌منظور انجام وظایفی که این فناوریها برای پشتیبانی از آنها طراحی شده‌اند، اشاره دارد. پذیرش فناوری توسط افرادی که از آن استفاده میکنند یکی از عوامل تأثیرگذار بر موفقیت آن، نتایج و آثار مثبت آن برای سازمانها است. اگر کاربران بالقوه فناوری در برابر استفاده از آن مقاومت کنند، اهداف مورد نظر نمیتواند حاصل شود. یکی از فناوریهای نوپدید که با توجه به شرایط کرونایی در آموزش و پرورش ایران به‌وجود آمده است، سامانه شاد است که در راستای آموزش الکترونیکی برای آموزش ابتدایی ایجاد شده است. از آن‌جاکه معلمان نقش کلیدی در استفاده مؤثر از سامانه شاد در آموزش‌وپرورش دارند و ادراکات و نگرشهای آنان نسبت به فناوری بر استفاده مؤثر از آنها در فرآیند تدریس و یادگیری تأثیر میگذارد، ضرورت دارد که پذیرش سامانه شاد در میان معلمان دوره ابتدایی به‌طور دقیق مورد ارزیابی قرار گیرد. بر این اساس، پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل مؤثر بر پذیرش سامانه شاد در میان معلمان دوره ابتدایی شهر تبریز انجام شد.روشها: روش تحقیق به لحاظ هدف،کاربردی و از نظر گردآوری دادهها توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه معلمان دوره ابتدایی نواحی پنجگانه شهر تبریز در سال تحصیلی 1400-1401 بودند که براساس جدول کرجسی مورگان و با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی طبقه‌ای تعداد 343 نفر به‌عنوان حجم نمونه انتخاب شد. جهت گردآوری داده از پرسشنامه پذیرش فناوری گاردنر و آموروسو استفاده شد. برای بررسی پایایی تشخیصی از بارهای عاملی گویههای پرسشنامه، آلفای کرونباخ، پایایی ترکیبی و میانگین واریانس استخراج شده، استفاده شده است. نتایج بارهای عاملی نشان میدهد تمام گویههای پرسشنامه در حد قابل قبول و خوب تعریف شده هستند و بین 66/0 و 95/0 در نوسان بودند. آلفای کرونباخ همه سازهها بیشتر از 70/0 است که نشانگر پایایی بسیار بالای ابزار اندازهگیری و خرده مؤلفهها است. برای بررسی پایایی ترکیبی هریک از سازهها از ضریب دیلون- گلداشتاین (ρc ) استفاده شد. مقادیر قابل پذیرش ρc باید 7/0 یا بیشتر باشند. مقادیر به‌دست آمده نشان از تأیید پایایی ترکیبی دارند. برای بررسی روایی همگرا از میانگین واریانس استخراج شده (AVE) استفاده شد که مقادیر AVE بزرگتر از 5/0بودند. این امر به معنای آن است که سازه مورد نظر حدود 50 درصد و یا بیشتر واریانس نشان‌گرهای خود را تبیین میکند. در بررسی روایی واگرای سازهها، جذر AVE یک سازه باید بیشتر از همبستگی آن سازه با سازههای دیگر باشد. نتایج به‌دست آمده نشان میدهد که شاخص‌ها برای سازهها معتبر هستند. تمام سازهها روایی همگرای مناسبی را با مقادیر AVE بالای5/0 نشان دادند. همه سازهها روایی رضایت بخشی را با مقادیر CR و CA بالاتر از 7/0 نشان دادند. جهت تجزیه و تحلیل دادهها از«الگو‌یابی معادلات ساختاری» استفاده شد.یافتهها: نتایج، نشان داد که متغیرهای سودمندی درک شده، نگرش به استفاده، و استفاده داوطلبانه برخلاف متغیرهای سهولت استفاده درک شده و پیچیدگی درک شده با تمایل رفتاری برای استفاده از سامانه شاد (پذیرش سامانه شاد) رابطه معنیداری دارد و 69 درصد واریانس مربوط به تمایل رفتاری برای استفاده از سامانه شاد از طریق این متغیرها تبیین میشود.نتیجه‌گیری: برای افزایش میزان پذیرش سامانه شاد در بین معلمان ابتدایی توصیه میشود، چگونگی استفاده درست و مناسب از سامانه شاد توسط متخصصان تکنولوژی آموزشی برای معلمان آموزش داده شود تا برای استفاده و پذیرش این سامانه متقاعد شوند. رابط کاربری استفاده از سامانه به‌گونهای تهیه شود که حتی معلمان با کمترین آگاهی از فناوری نیز بتوانند به‌راحتی از این سامانه استفاده کنند. پشتیبانی 24 ساعته توسط کارشناسان مجرب در حیطه استفاده از سامانه شاد برای معلمان فراهم شود تا در صورت مواجهه با مشکل، معلمان بتوانند از راهنمایی آنها استفاده کنند.
مقاله پژوهشی
فناوری آموزش - هوش مصنوعی
محمدرضا رضائی؛ احسان پازوکی؛ رضا ابراهیم پور
چکیده
پیشینه و اهداف: در عصر حاضر، با توجه به گسترش روزافزون فناوری در سراسر جهان، سیستم‌های آموزش الکترونیکی به‌سرعت در حال گسترش هستند. با پیشرفت آموزش الکترونیکی حرکت از سمت آموزش سنتی (رویکرد ارائه یک آموزش برای همه) به سمت آموزش شخصی‌سازی شده آغاز شد. آموزش شخصی‌سازی شده یک رویکرد آموزشی است که هدف آن، سفارشی کردن یادگیری براساس ...
بیشتر
پیشینه و اهداف: در عصر حاضر، با توجه به گسترش روزافزون فناوری در سراسر جهان، سیستم‌های آموزش الکترونیکی به‌سرعت در حال گسترش هستند. با پیشرفت آموزش الکترونیکی حرکت از سمت آموزش سنتی (رویکرد ارائه یک آموزش برای همه) به سمت آموزش شخصی‌سازی شده آغاز شد. آموزش شخصی‌سازی شده یک رویکرد آموزشی است که هدف آن، سفارشی کردن یادگیری براساس نقاط قوت، مهارت‌ها، علایق و نیازهای یادگیرنده است. این روش از آموزش مانند هر شیوه نوین دیگری دارای نقاط ضعف و قوت است. در واقع، می‌توان افزایش انگیزه و کسب مهارت خودحمایتی را از مزایای مهم این نوع از آموزش دانست. در مقابل، به‌عنوان نقاط ضعف این روش می‌توان به زمان‌بر بودن آموزش، چالش در پیاده‌سازی و عدم وضوح در شیوه به‌کارگیری اشاره کرد. با توجه به در دسترس بودن دادههای بسیار از یادگیرندگان، استفاده از هوش مصنوعی جهت شخصی‌سازی آموزش هم کیفیت را افزایش میدهد و هم باعث جذابیت آموزش خواهد شد. امروزه، یکی از شیوههای شخصی‌سازی آموزش، ارائه براساس ترجیحات یادگیرندگان است. ترجیحات یادگیرنده می‌تواند به‌صورت خودانگارانه و به‌طور صریح با درخواست مستقیم از یادگیرنده یا به‌صورت ضمنی و جمعآوری و پایش دادهها شناسایی و استخراج شود. امروزه مدلسازی ترجیحات کاربر یکی از چالش برانگیزترین وظایف در سیستم‌های آموزش الکترونیکی است که با حجم زیادی از اطلاعات سروکار دارد. هدف این پژوهش، استخراج ضمنی ترجیحات یادگیرنده با بهره‌گیری از یک سامانه آموزشی هوشمند تعاملی برخط است که مدلسازی ترجیحات یادگیرنده با استفاده از مفهوم‌سازی برای اشیای یادگیری از طریق گسترش پروفایل و بهره‌گیری از الگوریتم‌های هوش مصنوعی انجام میشود. مدل با دادههای تعاملی جمعآوری شده آموزش دیده و اشیای یادگیری جدید را براساس ترجیحات یادگیرنده در اختیار او قرار میدهد. این پژوهش، از نظر هدف کاربردی است.روشها: در این پژوهش، با توجه به جامعه در دسترس ما، 29 آقا و خانم دانشجوی کارشناسی رشته کامپیوتر، با میانگین سنی 5/21 سال که درس یادگیری ماشین را نگذرانده بودند، به‌عنوان شرکت‌کننده همکاری داشتند. شرکت‌کنندگان پس از ثبت‌نام به‌صورت تصادفی به دو گروه کنترل و آزمایش تقسیم شدند. به گروه آزمایش محتوای شخصی‌سازی شده منطبق با ترجیحات و به گروه کنترل محتوای نامنطبق با ترجیحات ارائه شد. پس از طی آموزش، میزان یادگیری و بار شناختی شرکت‌کنندگان توسط آزمون عملکردی طراحی شده و پرسشنامه شاخص بار کاری ناسا مورد سنجش قرار گرفت. در پایان سطح معناداری نتایج به‌دست آمده دو گروه با استفاده از آزمون آماری تی مستقل مورد ارزیابی قرار گرفت.یافتهها: براساس نتایج به‌دست آمده، میانگین نمرات آزمون عملکردی گروه آزمایش که محتوای منطبق با ترجیحات دریافت کرده بودند نسبت به میانگین گروه کنترل با مقدار 7/0p= دارای اختلاف معنادار نبود (ضمن انجام یادگیری)؛ اما میانگین بار شناختی گروه آزمایش نسبت به میانگین بار شناختی گروه کنترل با مقدار 00/0p= به‌صورت معنادار پایین تر گزارش شد.نتیجه‌گیری: براساس یافته‌های پژوهش، ارائه محتوای آموزشی شخصی‌سازی شده براساس ترجیحات یادگیرندگان با استفاده از تکنیک گسترش پروفایل، در زمان یادگیری، بار شناختی را میزان قابل توجهی کاهش داد. بنابراین، ارائه محتوای آموزشی براساس ترجیحات یادگیرندگان، به‌عنوان یکی از شیوههای آموزشی شخصی‌سازی شده در یادگیری الکترونیکی، نقش مهمی‌در کاهش بار شناختی یادگیرندگان ایفا میکند.
مقاله پژوهشی
بازی گونه سازی
فاطمه صدیقی مطللق؛ محسن روشنیان رامین؛ حمیده سادات خادمی
چکیده
پیشینه و اهداف: ریاضی، یکی از دروس اصلی دوره ابتدایی و نیازمند توجه ویژه است، به همین دلیل جهت بهبود پیشرفت ریاضی باید به نقش عوامل انگیزشی به‌ویژه، نگرش به ریاضی توجه کرد و روش‌های آموزش را در مسیر ایجاد علاقه به این درس سوق داد، در همین راستا، پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر آموزش مبتنی بر بازی بر نگرش و یادگیری ریاضی در دانشآموزان ...
بیشتر
پیشینه و اهداف: ریاضی، یکی از دروس اصلی دوره ابتدایی و نیازمند توجه ویژه است، به همین دلیل جهت بهبود پیشرفت ریاضی باید به نقش عوامل انگیزشی به‌ویژه، نگرش به ریاضی توجه کرد و روش‌های آموزش را در مسیر ایجاد علاقه به این درس سوق داد، در همین راستا، پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر آموزش مبتنی بر بازی بر نگرش و یادگیری ریاضی در دانشآموزان دختر پایه اول ابتدایی انجام شد.روشها: روش تحقیق در این پژوهش، شبه‌آزمایشی از نوع طرح پیش‌آزمون-پس‌آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری، شامل کلیه دانشآموزان دختر پایه اول ابتدایی، سال تحصیلی 1401-1402 در شهرستان ملارد بود که نمونه تحقیق با استفاده از روش نمونهگیری در دسترس انتخاب شد؛ بدین‌صورت که از بین مدارس ابتدایی شهرستان ملارد، مدرسه ابتدایی دخترانه ایران 2 انتخاب شد و از بین 4 کلاس اول این مدرسه، 2 کلاس درنظر گرفته‌شد. دانشآموزان این دو کلاس براساس میانگین نمره ریاضی از کم به زیاد مرتب شدند، سپس از بالا دو نفر دو نفر انتخاب و به‌صورت تصادفی یک نفر در گروه آزمایش و یک نفر در گروه گواه قرار گرفتند و درنهایت، گروه آزمایش 31 دانشآموز و گروه گواه نیز 31 دانشآموز بود. به‌عبارت دیگر، از دو طریق شباهت میانگین و گمارش تصادفی، گروه‌ها همگن شدند. ابزار این پژوهش، شامل 5 بازی غیردیجیتالی بود که توسط پژوهشگر طراحی و اجرا شد. پس از مشخص شدن دو گروه، پیش‌آزمون یادگیری درس ریاضی و آزمون نگرش به درس ریاضی از هر دو گروه به‌عمل آمد، سپس، مباحث (آشنایی با اعداد، جمع اعداد، و آشنایی با جدول یکان-دهگان) طی پنج جلسه 45 دقیقه‌ای (با جلسه پیش‌آزمون و پس‌آزمون 7جلسه) در گروه آزمایش به روش بازی توسط پژوهشگر در کلاس تدریس شد. هم‌زمان، این مباحث در گروه گواه طی پنج جلسه 45 دقیقه‌ای (با جلسه پیش‌آزمون و پس‌آزمون 7جلسه) به روش سنتی و متداول توسط معلم کلاس تدریس و سپس، پس‌آزمون اجرا شد. ابزار گردآوری دادهها در این پروژه شامل پرسشنامه نگرش به ریاضی آیکن و آزمون محققساخته ریاضی بود. پرسشنامه نگرش به ریاضی آیکن سه خرده مقیاس (لذت بردن از درس ریاضی، ترس از ریاضی و ارزش گزاردن و اهمیت دادن به درس ریاضی) را تحت پوشش قرار داده بود و ضریب پایایی ابزار پرسشنامه به ترتیب 887/0، 841/0، 912/0 است. آزمون یادگیری ریاضی توسط محققین طراحی شد، روایی این آزمون توسط معلمان پایه اول تأیید شد و پایایی با ضریب آلفای کرونباخ 81/0 به‌دست آمد. برای تجزیه‌وتحلیل دادهها از روش آمار توصیفی (میانگین و انحراف معیار) و در بخش آمار استنباطی از تحلیل کوواریانس استفاده شد.یافتهها: بررسی دادهها، حاکی از آن بود که استفاده از بازی بر نگرش و یادگیری ریاضی دانشآموزان دختر پایه اول ابتدایی تأثیرمی‌گذارد و لذا فرضیه اصلی پژوهش، مبنی بر اینکه آموزش مبتنی بر بازی بر نگرش و یادگیری ریاضی در دانشآموزان دختر پایه اول ابتدایی مؤثر است، تأیید میشود. دیگر فرضیه‌های پژوهش نیز در سطح معناداری 001/0 تأیید شدند.نتیجه‌گیری: از نتایج پژوهش حاضر می‌توان این‌گونه برداشت کرد که فراگیران با استفاده از بازی درس را بهتر می‌آموزند و به خاطر می‌سپارند، آنها از این روش تدریس لذت بیشتری می‌برند، فعال‌تر و پویاتر می‌شوند و روند یاددهی و یادگیری سرعت چشم‌گیری به خود می‌گیرد و این امر باعث بهبود نگرش نسبت به درس خواهد شد.
مقاله پژوهشی
مریم فلاحی؛ محمدرضا نیلی احمدآبادی؛ حمید رضا مقامی؛ اسماعیل زارعی زوارکی؛ علی دلاور
چکیده
پیشینه و اهداف: وزارت نفت در طول سالیان متمادی فعالیت خود در یکی از مهمترین صنایع کشوری تاکنون شیوههای مختلف آموزشی را اعم از الکترونیکی و غیرالکترونیکی امتحان کرده است و اساسا مقوله آموزش کارکنان در زمینههای تخصصی و عمومی در دستور کارش قرار داشته و دارد. از این حیث چنین سازمان بزرگی برای توسعه فردی و شغلی تمامی چند هزار کارکنانش ...
بیشتر
پیشینه و اهداف: وزارت نفت در طول سالیان متمادی فعالیت خود در یکی از مهمترین صنایع کشوری تاکنون شیوههای مختلف آموزشی را اعم از الکترونیکی و غیرالکترونیکی امتحان کرده است و اساسا مقوله آموزش کارکنان در زمینههای تخصصی و عمومی در دستور کارش قرار داشته و دارد. از این حیث چنین سازمان بزرگی برای توسعه فردی و شغلی تمامی چند هزار کارکنانش برنامههای متفاوتی را بسته به اقتضای دوره و نوع آن برای افراد در سطوح متفاوت از کانال اداره آموزش و زیرمجموعه هایش به صورت حرفهای برگزار میکند و همواره به دنبال شیوههای نوین و کارآمد آموزشی و رفع اشکالات موجود در برنامههای کنونی خود از طریق بازخورد گرفتن و ارزیابی میباشد. بنابراین محقق بر آن است که چگونگی طراحی الگوی منتورینگ الکترونیکی به منظور بهبود عملکرد کارکنان را در شرکت پالایش نفت تهران مورد کندوکاو قرار دهد. بنابراین و با توجه به موارد گفته شده در پژوهش حاضر به دنبال دست یافتن به الگویی جهت طراحی دورهای بر پایه منتورینگ الکترونیکی به منظور بهبود عملکرد کارکنان شرکت پالایش نفت تهران بوده و در پی پاسخگویی به این پرسش میباشد که الگوی منتورینگ الکترونیکی مناسب به منظور بهبود عملکرد کارکنان از چه مولفههایی تشکیل شده است؟روشها: در این پژوهش از چارچوب رویکرد کیفی با روش تحلیل محتوا و تحلیل مضمون استفاده شده است. جامعه مورد پژوهش شامل کلیه مقالات، منابع مکتوب، پایاننامهها و اسناد موجود در پایگاههای اطلاعاتی مختلف و کلیه اساتید و متخصصان آشنا به حوزه منتورینگ، متخصصان آموزش در حوزه صنعت میباشد و جهت نمونهگیری از روش نمونهگیری هدفمند از نوع ملاکی استفاده شد. جهت جمعآوری اطلاعات ابتدا الگوی منتورینگ و سپس پرسشنامه محققساخته برای اندازهگیری متغیر بهبود عملکرد کارکنان طراحی شد. از روش تحلیل محتوای کیفی، از نوع استقرایی و تحلیل مضمون برای جمعآوری دادهها استفاده شد. بدین صورت که ابتدا مبانی نظری منتورینگ به صورت عمیق مورد مطالعه قرار گرفت و همچنین مصاحبه نیمهساختارمند از۱۵ نفر از متخصصان حوزه آموزش و منتورینگ به عمل آمد و درنهایت منجر به طراحی الگو شد.یافتهها: پس از مصاحبه اولیه با صاحبنظران و تحلیل مضمون مصاحبه، کدگذاری سهمرحلهای انجام گرفت. سپس دادههای جمعآوریشده با استفاده از نرمافزار MAXQDA مورد تحلیل قرار گرفت. در طراحی پرسشنامه محققساخته نیز، ابتدا مبانی نظری و ادبیات پژوهشی بهبود عملکرد کارکنان به صورت دقیق مطالعه شد و براساس آن سؤالات مصاحبۀ نیمهساختارمند و در نهایت پرسشنامه محققساخته برای اندازهگیری بهبود عملکرد کارکنان با کمک متخصصین و کارشناسان طراحی شد.نتیجه‌گیری: در پایان مولفههایی از این قرار استخراج و در طراحی الگوی منتورینگ الکترونیکی مورد استفاده قرار گرفت: ویژگیهای منتور (مربی)، شایستگیهای مربی (شایستگیهای مدیریتی، شایستگیهای یادگیری مربی، شایستگیهای ارتباطی مربی، شایستگیهای تخصصی مربی، شایستگیهای بینفرهنگی مربی، مهارتهای نرم مربی، تعاملات الکترونیکی در منتورینگ، بازخورد الکترونیکی در منتورینگ، ارزیابی الکترونیکی در منتورینگ، زیرساختهای فناوری در منتورینگ الکترونیکی، شایستگیهای منتی در منتورنیگ الکترونیکی. در نهایت پیشنهاد میشود به طراحی الگوی منتورینگ الکترونیکی در ارگانها و صنایع دیگر و همچنین در سیار متغیرهای کارکنان پرداخته شود. همچنین طراحی الگوی منتورینگ تلفیقی در ارگانها و صنایع انجام شود. کارگاههای آموزشی به منظور پرورش و تربیت مربی برگزار شود. پست سازمانی مربی بخاطر حساسیت بالای کاری آنها تعیین و انتصاب شود. منتی پس از گذران دورههای منتورینگ ارتقا یابد.
مقاله پژوهشی
محمد بداغی؛ عباس خورشیدی؛ بتول فقیه آرام؛ اسقندیار دشمن زیاری؛ سعید مرادی
چکیده
پیشینه و اهداف: نظام آموزش‌وپرورش در حال حاضر، بنا به ضرورت تغییرات گسترده اجتماعی، یکی از سازمان‌های پیچیده و به اصطلاح پهن‌پیکر در هر کشوری محسوب میشود و با رشد و توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی آن کشور پیوندی عمیق دارد. در این راستا، سیستم آموزشی سازمان آموزش‌وپرورش نیز به‌عنوان یک سیستم باز که در تعامل با مؤلفههای درونی ...
بیشتر
پیشینه و اهداف: نظام آموزش‌وپرورش در حال حاضر، بنا به ضرورت تغییرات گسترده اجتماعی، یکی از سازمان‌های پیچیده و به اصطلاح پهن‌پیکر در هر کشوری محسوب میشود و با رشد و توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی آن کشور پیوندی عمیق دارد. در این راستا، سیستم آموزشی سازمان آموزش‌وپرورش نیز به‌عنوان یک سیستم باز که در تعامل با مؤلفههای درونی و بیرونی متعدد و دارای راهبرد و اهداف خاص منطبق با راهبرد و ساختار آموزش و پروش است، در راستای حرکت بالنده خود نیازمند آن است که به نیازهای جامعه پاسخ مناسبی داده و یا نیازهای جامعه را تأمین نماید. براساس تحقیقات به‌عمل آمده و نتایج حاصله می‌توان گفت توجه جدی به مقوله کارآفرینی خصوصاً به‌صورت علمی و از مسیر دستگاه تعلیم و تربیت باعث کاهش نرخ بیکاری، افزایش درآمد سرانه، توجه به تولید و توجه کمتر به درآمدهای حاصل از ارائه خدمات و عدم وابستگی اقتصاد به منابع زیرزمینی، تنوع تولید، توسعه صادرات، ارتقای نوآوری، رشد و شکوفایی استعدادهای دانشآموزان میشود. این مقاله، سعی بر این دارد که با استفاده از تجربیات اجرایی و دانش و سرمایه‌های علمی در مراکز علمی، مدارس و حوزه‌های مرتبط با کارآفرینی و نیز کارآفرینان موفق، به طراحی الگوی مدارس کارآفرین در دوره دوم متوسطه برای آموزش‌وپرورش در شهر تهران بپردازد.روشها: پژوهش حاضر، ازلحاظ هدف کاربردی، ازنظر نوع دادهها کیفی و ازنظر ماهیت و نوع مطالعه داده بنیاد به روش تحلیل ابعاد است. جامعه پژوهش حاضر، خبرگان این حوزه بودند که با روش نمونهگیری نظری از نوع گلوله‌برفی و تا اشباع نظری با 15 نفر از آنها مصاحبه انجام شد. ابزار سنجش پژوهش مصاحبه نیمه ساختاریافته بود که براساس آن ابعاد، مؤلفهها و شاخص‌ها ترسیم و توسط خبرگان تأیید و اعتباریابی شد. اعتبار و روایی ابزار سنجش، با روش اجماع سه سویه به‌دست آمد و تجزیه‌وتحلیل دادهها طی سه مرحله کدگذاری‌های باز، محوری و انتخابی انجام گرفت.یافتهها: در این مطالعه ابعاد، مؤلفهها و شاخص‌های مدرسه کارآفرین مشخص شدند. 5 بعد، 18 مؤلفه و 139 شاخص برای الگوی مدارس کارآفرین در دوره دوم متوسطه نهایی شد. پس از تأیید نهایی و اولویت‌بندی خبرگان، ابعاد، مؤلفهها و شاخص‌های سازنده الگو ترسیم شده و مجدداً الگوی یادشده توسط خبرگان اعتباریابی شد. یافتهها، نشان داد که ابعاد سازنده الگوی مذکور مشتمل بر پنج بعد مربوط به مسائل زیرساختی، ساختاری، سرمایه انسانی، محیط کسب‌وکار و فرایندهای آموزشی بود که این ابعاد، شامل 18 مؤلفه فرعی بود که به ترتیب اولویت ارائه شد.نتیجه‌گیری: آموزش کارآفرینانه در ایران که اجرایی‌ترین راهبرد برون رفت از بن بستها و مشکلات اقتصادی و اجتماعی کشور است، از یک طرف به الگوگیری از برنامهها، خط‌مشی‌ها و تجربیات کشورهای پیشرفته و از طرف دیگر به در نظر گرفتن شرایط بومی کشور نیاز دارد. کارشناسان آموزشی و مدیران مدارس، میتوانند از یافته‌های الگو استفاده نموده و براساس آن بهترین و مناسب‌ترین شیوه و روش را برای هدایت مدارس به سمت یک مدرسه کارآفرین به‌کار گیرند.
مقاله پژوهشی
محیط های یادگیری مبتنی بر فناوری
محمد عصارزادگان؛ مقدی خدابخشیان
چکیده
پیشینه و اهداف: اتصال محکم زندگی انسان و طبیعت به‌عنوان عنصر ذاتی و فطری است. طبیعت تجلی‌گاه احساسات، شور، شعف و زیبایی‌ها است. به همین دلیل، انسان همواره می‌کوشد تا با آن همراه باشد. این نوع همراهی و همزیستی با طبیعت را به‌خوبی می‌توان در معماری دید. معماری بیوفیلیک ( زیست گرایی)، یکی از رویکردهای جدید در معماری امروز است که در پی ...
بیشتر
پیشینه و اهداف: اتصال محکم زندگی انسان و طبیعت به‌عنوان عنصر ذاتی و فطری است. طبیعت تجلی‌گاه احساسات، شور، شعف و زیبایی‌ها است. به همین دلیل، انسان همواره می‌کوشد تا با آن همراه باشد. این نوع همراهی و همزیستی با طبیعت را به‌خوبی می‌توان در معماری دید. معماری بیوفیلیک ( زیست گرایی)، یکی از رویکردهای جدید در معماری امروز است که در پی طراحی بناها با استفاده از عناصر طبیعت شکل می‌گیرد. طراحی بیوفیلیک( زیست گرایی)، در واقع تلاشی است برای از بین بردن شکافی که بین معماری امروز و نیاز انسان‌ها به برقراری ارتباط با جهان طبیعی به‌وجود آمده و یک رویکرد ابتکاری است که بر اهمیت ترمیم و نگهداری از تجربه سودمند و استفاده از طبیعت در محیط ساخته شده تأکید میکند. پژوهش حاضر به تحلیل سلسله مراتبی شاخص‌های مؤثر بر کاربر در محیطهای آموزشی طراحی شده براساس الگوهای بیوفیلیک( زیست گرایی) پرداخته است.روشها: پژوهش حاضر، کاربردی توصیفی- تحلیلی است و از طریق کتابخانه‌ای به مطالعه کاربرد 14 الگوی بیوفیلیک (زیست گرایی) در تعداد 8 نمونه موردی محیط آموزشی مرتبط با طبیعت در اقلیم گرم و مرطوب که بیشترین امکان استفاده از طبیعت را به‌دلیل شرایط موجود مهیا می‌نماید، پرداخته است. شاخص‌های چهارگانه فیزیولوژیکی، روانشناسی، شناختی و اجتماعی معنوی براساس نظر خبرگان اولویت‌بندی شدند و اعداد ده الگوی بصری از 14 الگوی بیوفیلیک(زیست گرایی) در این چهار شاخص دسته‌بندی گشتند و سپس، براساس الگوهای به‌کار رفته در هر یک از محیطهای آموزشی تأثیرگذاری آن بر کاربر در زمینههای چهارگانه اولویت‌بندی شد. برای انتخاب شاخص‌های نهایی جهت ارزیابی و اولویت‌بندی محیطهای آموزشی مورد مطالعه، پرسش‌نامه‌ای با طیف لیکرت طراحی و با روش گلوله برفی شناسایی و جمعآوری شد. برای وزن‌دهی و اولویت‌بندی شاخص‌ها از مقایسات زوجی در قالب پرسشنامه ساعتی 9 تایی استفاده شد. در تحقیق حاضر، به جهت مواجه بودن با معیارهای کیفی از روش فرایند سلسله مراتب تحلیل(AHP) استفاده شده است.یافتهها: یافتهها، نشان داد که اولویت شاخص‌ها در محیط آموزشی به‌ترتیب فیزیولوژیکی، روانشناسی، شناختی و اجتماعی معنوی است و بیشترین اثرگذاری بر کاربر، مطابق الگوهای به‌کار رفته از شاخص‌های چهارگانه در فیزیولوژیکی و روانشناسی و شناختی «محیط آموزشی گرین و بارن کلونگ» بیشترین اثر بر کاربر را داشته‌اند. بررسی الگوهای به‌کار رفته در این نمونه‌ها نشان داد که محیط آموزشی کنزینگتون در مجموع بیشترین شاخص‌ها و معیارهای بیوفیلیک (زیست گرایی) را رعایت نموده و رعایت این شاخص‌ها در محیط آموزشی ووترنگ‌نیا در کمترین میزان خود است.نتیجه‌گیری: توجه به اثرگذاری هریک از الگوهای بیوفیلیک(زیست گرایی) در یک یا چند شاخص از شاخص‌های چهارگانه می‌توان با استفاده هدفمند از این الگوها در محیط آموزشی، اثر یکی از شاخص‌های فیزیولوژیکی، روانشناسی، شناختی و اجتماعی معنوی را بر کاربر بیشتر نمود و محیط اثرگذار در یکی از شاخص‌ها براساس اولویت ارائه داد. استفاده هدفمند الگوهای بیوفیلیک( زیست گرایی) براساس شاخص‌های چهارگانه، سبب بهبود عملکرد آموزشی در زمینههای گوناگون می‌گردد و افراد را نسبت به محیط آموزشی علاقمند نموده و منجر به افزایش یادگیری و پیشرفت تحصیلی میشود.
