اصول اخلاقی انتشار مقاله در نشریه فناوری آموزش
اخبارنشر و بیانیه سوء استفاده در انتشارات
سیاست اخلاقی نشریه بر اساس دستورالعمل ها و احترام به قوانین اخلاق در نشریات تابع قوانین کمیتۀ اخلاق در انتشار (COPE) می باشد و از آیین نامه اجرایی قانون پیشگیری و مقابله با تقلب درآثارعلمی پیروی نموده و با قوانین رفتاری هیات تحریریه مطابقت دارد. خوانندگان ، نویسندگان ، داوران و ادیتور نشریه، این سیاست های اخلاقی را دقیقا دنبال می نمایند. سیاست و خط مشی اخلاقی نشریه می تواند تعیین کند که کدام یک از مقاله های تحقیقاتی یا مقالات ارسالی به نشریه باید مورد توجه، داوری، پذیرش و چاپ قرار گیرد. لازم به ذکر است که تمامی مقالات ارسالی به نشریه از طریق یک نرم افزار قابل اعتماد مشابهت یاب کنترل و بررسی می شوند تا از اصالت آن اطمینان حاصل شود و سپس توسط داوران متبحر در زمینه تخصصی تحقیق به طور دقیق داوری و پیشنهادات مفید در راستای غنای مقاله عرضه می گردد
الف: وظایف و مسئولیت های ناشر
(http://publicationethics.org/files/Code%20of%20conduct%20for%20publishers%20FINAL_1_0.pdf)
1- ناشر نشریه متعهد می شود که تصمیمات تحریریه در مورد مقاله های دریافتی نهایی است.
2- ناشر نشریه متعهد می شود که تصمیم در مورد سرنوشت مقالات مورد بررسی صرفا بر اساس قضاوت حرفه ای صورت پذیرفته و تحت تأثیر منافع تجاری نخواهد بود.
3- ناشر نشریه متعهد می شود که سوابق فردی، دانشگاهی و تحقیقاتی نویسندگان را حفظ نماید.
4- ناشر نشریه متعهد می شود که بر اصول اخلاقی سردبیر و ادیتورها، داوران، دستیاران، هیات تحریریه، نویسندگان و خوانندگان نظارت دارد.
5- ناشر نشریه متعهد می شود که این نشریه بلااستثناء نسبت به پایش سرقت ادبی و علمی مسائل مربوط به کلاهبرداری اطلاعاتی و تقلب در مقالات دریافتی نظارت دارد.
6- ناشر نشریه متعهد می شود که همیشه و در هر زمان که نیاز باشد اصلاحات ، توضیحات و جمع بندی های لازم را در رابطه با انتشارات خود منتشر و عرضه نماید.
ب: وظایف و مسئولیت های سردبیر و ادیتورهای تخصصی
(http://publicationethics.org/files/Code_of_conduct_for_journal_editors_Mar11.pdf)
1- سردبیر نشریه باید اختیار کامل در رد / پذیرش مقاله دریافتی را داشته باشد.
2- سردبیر نشریه باید محرمانه بودن مقالات دریافتی مورد بررسی را تا زمان انتشار آنها حفظ کند.
3- سردبیر نشریه باید درباره مقالات دریافتی تصمیم گیری نماید و در صورت لزوم با سایر ادیتورها و داوران در راستای نشر مشورت نماید.
4- سردبیر و ادیتورهای نشریه باید ناشناس بودن داوران را محرمانه تلقی نمایند.
5- سردبیر و ادیتورهای نشریه باید از هرگونه تعارض منافع جلوگیری کنند.
6- سردبیر و ادیتورهای نشریه باید یکپارچگی علمی را حفظ کرده و در رفع نیاز خوانندگان و نویسندگان تلاش کنند.
7- سردبیر و ادیتورهای نشریه باید بررسی گامل را در مورد سرقت ادبی، علمی و موارد کلاهبرداری داده ها بررسی کامل انجام دهند و در صورت لزوم اصلاحات، توضیحات، جمع آوری مطالب، حذف مقاله و عذرخواهی ها را منتشر کنند.
8- سردبیر و ادیتورهای نشریه فقط باید محدود به محتوای فکری باشند.
9- سردبیر نشریه نباید هیچیک از اطلاعات مربوط به مقالات دریافتی را به جز نویسنده متبوع، داوران، ادیتورهای بالقوه، مشاوران تحریریه و ناشر، برای دیگران افشا کند.
10-مقالات و مطالب منتشر نشده، بدون موافقت صریح کتبی نویسنده ، نباید توسط سردبیر یا اعضای هیئت تحریریه برای اهداف تحقیقاتی خود مورد استفاده قرار گیرد.
ج: وظایف و مسئولیت های داوران
http://publicationethics.org/files/u7140/Peer%20review%20guidelines.pdf)
1- داوران نشریه باید سردبیر را با داوری های بهینه در تصمیم گیری انتشار مقالات یاری نمایند.
2- داوران نشریه باید محرمانه بودن محتوای مقالات مورد بررسی را کاملا حفظ کنند.
3- داوران نشریه باید به موقع نظرات داوری خود را ارائه دهند تا سردبیر بتواند به موقع در مورد پذیرش چاپ و یا رد مقاله تصمیم گیری نماید.
4- داوران نشریه ملزم به محرمانه بودن مقالات دریافتی جهت داوری هستند و نباید از اطلاعات بدست آمده برای منافع شخصی استفاده نمایند.
5- نظرات داوران در مورد هرمقاله مورد داوری باید فنی، حرفه ای و عینی باشد، در غیر اینصورت نباید در ابتداء دعوت به داوری، قبول داوری نمایند..
6- داوران نشریه نباید مقاله ای را که با هریک از نویسندگاه، موسسه و یا دانشگاهی تضاد منافع دارند، داوری کنند.
7- داوران نشریه باید از هرگونه فاش کردن نتایج داوری و ایجاد تضاد منافع خودداری نمایند.
د: وظایف و مسئولیت های نویسنده
(http://publicationethics.org/files/International%20standards_authors_for%20website_11_Nov_2011pdf)
1- مقالات باید براساس زبان نشریه، از طرف نویسنده عرضه شود و باید بر اساس نگارش صحیح و اصطلاحات مناسب تهیه و عرضه شوند.
2- مقالات نباید در جای دیگری منتشر شده باشد (مگر به صورت چکیده مقاله یا به عنوان بخشی از سخنرانی ، بررسی یا پایان نامه منتشر شده) و بطور کلی توسط نشریه یا ناشر دیگری منتشر و یا در دست بررسی باشد .
3- نویسنده مسئول یا مکاتبه کننده عرضه مقاله باید تایید دیگر نویسندگان مقاله را جهت چاپ مقاله مورد نظر را داشته باشد.
4- برای توسعه و پایداری سیستم داوری همطرازی نشریه، نویسندگان موظف هستند تا بر اساس موضوعات تخصصی خویش جهت داوری مقالات مرتبط دیگر نویسندگان همکاری داشته باشند.
5- مقاله عرضه شده توسط نویسندگان که با پشتیبانی یک موسسه خاص ارائه می شود، باید با تأیید آن موسسه باشد.
6- نویسندگان می بایست صراحتاً مشخص کنند که چه موسسه یا سازمانی برای انجام تحقیقات و یا تهیه مقاله حمایت مالی کرده و نقش و شماره کمک هزینه تحقیق حمایت کننده مالی را در بخش سپاسگزاری و قدردانی مقاله به طور خلاصه ذکرنمایند.
7- نویسندگان باید اجازه ویرایش و تصحیحات لازم محتوای مقاله برای خوانایی و تصحیحات لازم را به نشریه بدهند.
8- فرم های "حق نشر" و "تضاد منافع" باید توسط نویسنده مسئول در صورت تعدد نویسندگان، قبل از پذیرش مقاله، امضا شود تا از نظر قانونی مسئولیت اخلاقی و سیاست حفظ حریم خصوصی نشریه در بایگانی حفظ گردد.
9- باتوجه به مجوز دسترسی آزاد یک نشریه، نویسندگان مالکیت و حق چاپ را برای مقاله خود حفظ می کنند، اما به دیگران اجازه می دهند محتوای مقاله را دانلود، استفاده مجدد، چاپ، توزیع و یا کپی برداری کنند، به شرط اینکه به منبع اصلی به درستی استناد شده باشد.
10- کلیه نویسندگان همکار توافق کرده اند که نویسنده مکاتبه کننده اجازه دارد تا به عنوان نویسنده مسئول ، مقاله داوری شده را با نظر آنها تصحیج و ویرایش نماید.
11- هنگامیکه نویسنده (نویسندگان) در مقاله منتشر شده خود متوجه خطا یا عدم صحت قابل توجهی شوند، این نویسنده وظیفه دارد که سریعاً به سردبیر یا ناشر نشریه را برای پس گرفتن یا تصحیح مقاله مطلع نماید..
12- کلیه نویسندگان باید بدانند که مقالات ارسالی به نشریه با استفاده از نرم افزار پیشگیری از سرقت ادبی و علمی تحت بررسی قرار می گیرند. سرقت ادبی-علمی نقض جدی اخلاق در انتشار مقالات است.
13- کلیه نویسندگان و خصوصا نویسنده مسئول باید قبل از تسلیم مقاله به نشریه، راهنمای نویسندگان و نیز فرمت ساختاری مقاله و نوع رفرانس دهی را با دقت خوانده و به چک لیست نهایی عمل کرده است نماید.
اصول شفافیت
1- فرآیند داوری همطرازی: زمان تناوب انتشار نشریه (ماهیانه، فصلنامه، دو فصلنامه و ... ) به صورت الکترونیکی و چاپی منتشر می شود و مربوط به تمام جنبه های موضوعی نشریه می باشد. هرگونه سیاست و رویه های داوری نشریه، با شفافیت در سامانه نشریه به وضوع شرح داده می شود.
2- هیئت تحریریه: نشریه دارای هیئت تحریریه بسیار قدرتمندی است که اعضای آن متخصص در زمینه های موضوعی هستند که درنشریه معرفی شده اند. نام کامل و وابستگی علمی سردبیر و همکاران و همچنین اطلاعات تماس نشریه، اطلاعات تماس هیات تحریریه در سامانه نشریه ارائه می شود.
3- کپی رایت یا حق چاپ: از نویسندگان ویا نویسنده مسئول به نمایندگی از طرف نویسندگان همکار خواسته می شود قبل از فرآیند پذیرش مقاله، نسبت به امضاء فرم کپی رایت یا حق چاپ اقدام نماید و توافق نامه انتشار نشریه را تکمیل نمایند.
4- تعارض منافع: از نویسندگان ویا نویسنده مسئول به نمایندگی از طرف نویسندگان همکار خواسته می شود قبل از فرآیند پذیرش مقاله، نسبت به امضاء فرم تضاد منافع، عدم وجود هرگونه تضادی با افراد یا سازمانها نداشته باشند.
5- شناسایی و بررسی ادعاهای سوء رفتار در تحقیقات: سردبیر اقدامات منطقی را برای شناسایی و جلوگیری از انتشار مقالاتی که حاوی سوء رفتار در تحقیقات از جمله سرقت ادبی و علمی، دستکاری در استنادات و جعل داده ها است را انجام می دهد.
6- سامانه نشریه: سامانه یک نشریه حاوی تمهیداتی برای اطمینان از رعایت استانداردهای اخلاقی و حرفه ای بالا می باشد.
7- نام نشریه: نام نشریه منحصر به فرد است و نامی نیست که به راحتی با نشریات دیگر اشتباه گرفته شود.
8- برنامه زمان بندی انتشار نشریه: دوره انتشار شماره های نشریه در سامانه به وضوح باید مشخص باشد.
9- بایگانی: بایگانی تمامی دوره ها و شماره های منتشر شده نشریه جهت پشتیبانی الکترونیکی و حفظ دسترسی به محتوای نشریه به وضوح در سامانه نشریه باید نشان داده شود.
نقض اخلاق نشر
http://publicationethics.org/files/u7140/Full%20set%20of%20flowcharts.pdf
1- سرقت ادبی: سرقت ادبی استفاده عمدی از ایده های شخص دیگر یا سایر مطالب اصلی بنام خود است. کپی نمودن حتی یک جمله از مقاله دیگری، یا حتی یکی از نوشته های خود که قبلاً منتشر شده است ، بدون استناد مناسب ، توسط نشریات به عنوان سرقت ادبی در نظر گرفته می شود. کلیه مقالات مورد بررسی یا چاپ شده در نشریه با استفاده از نرم افزار پیشگیری از سرقت ادبی در معرض غربالگری قرار می گیرند. بنابراین ، سرقت ادبی نقض جدی اخلاق در انتشار است. این امکان از طریق نرم افزار Ithenticate تهیه شده توسط Turnitin بررسی می شود. لطفاً به این آدرس مراجعه کنید: www.ithenticate.com
2- ساخت و جعل داده ها: ساخت و جعل داده ها به این معنی است که محقق واقعاً مطالعه را انجام نداده است ، بلکه داده ها یا نتایج را ساخته و اطلاعات ساختگی را ثبت یا گزارش نموده است. جعل داده ها به معنای این است که محقق این آزمایش را انجام داده است ، اما داده ها یا نتایج حاصل از یافته های تحقیق را دستکاری، تغییر یا حذف کرده است.
2- ارسال همزمان: ارسال همزمان هنگامی اتفاق می افتد که مقاله (یا بخش های قابل توجهی از مقاله) به یک نشریه ارسال شده است که همزمان یا قبلاً به نشریه دیگری عرضه و در حال بررسی و داوری است.
3- انتشار تکراری: انتشار تکراری زمانی اتفاق می افتد که دو مقاله یا بیشتر ، بدون ارجاع کامل، در اصل فرضیه ها، داده ها، نقاط بحث و نتیجه گیری یکسان را داشته باشند.
4- انتشارات زاید: انتشارات زاید شامل تقسیم نامناسب نتایج مطالعه به چندین مقاله است و اغلب ناشی از تمایل به بزرگنمایی پیشینه علمی است.
5- مشارکت کلیه نویسندگان: همه نویسندگان یک مقاله باید سهم علمی قابل توجهی در تحقیق و در مقاله داشته و کلیه ادعاهای آن را تأیید کنند. لذا همه کسانی که سهم علمی قابل توجهی داشته اند ، از جمله دانشجویان و تکنسین های آزمایشگاهی، باید در فهرست نویسندگان ذکر گردد.
6-دستکاری در ارجاعات: دستکاری در ارجاعات شامل نقل قول های بیش از حد، در مقاله تسلیمی که به محتوای علمی مقاله کمک نکند و فقط به منظور افزایش ارجاعات یک نویسنده یا نشریه خاص در یک مقاله عرضه شود، این امر منجر به بیان نادرست اهمیت مقاله و نشریه ای خاص می شود و بنابراین نوعی سوء رفتار علمی تلقی می گردد.
7- تحریم ها: در صورت نقض مستند هر یک از سیاست های ذکر شده در هر نشریه ، صرف نظر از اینکه این تخلفات در نشریه ای رخ داده باشد یا خیر ، مجازات های زیر را در بر خواهد داشت:
(الف) رد فوری مقاله متخلف، (ب) رد فوری هر مقاله دیگری که به هر نشریه ای توسط هر یک از نویسندگان مقاله متخلف منتشر شده باشد، ارسال شود، (ج) تحریم حداقل 36 ماه برای تمامی نویسندگان برای هرگونه ارسال جدید به هر نشریه ای ، به صورت جداگانه یا در ترکیب با سایر نویسندگان مقاله متخلف ، اعمال خواهد شد. (د) منع فعالیت کلیه نویسندگان در هیئت تحریریه هر نشریه.
رسیدگی به موارد سوء رفتار
(http://publicationethics.org/files/Sharing%20_of_Information_Among_EiCs_guidelines_web_version.pdf)
هنگامی که نشریه نقض اخلاقی را در انتشار نشریه تأیید کرد، نشریه، نگرانی های اخلاقی را با جدیت دنبال می کند و یک عمل استاندارد خاص را که در زیر خلاصه می شود را دنبال می نماید:
1- اولین اقدام سردبیر نشریه اطلاع رسانی به هییت تحریریه نشریه از طریق تهیه نسخه هایی از مطالب مربوطه و پیش نویس نامه به نویسنده مربوطه است که خواستار توضیح به روش غیرقضاوتی است.
2- اگر توضیح نویسنده غیرقابل قبول باشد و به نظر برسد که رفتار غیراخلاقی جدی صورت گرفته است ، موضوع از طریق هییت تحریریه به کمیته انتشارات ارجاع می شود. پس از مشورت، کمیته تصمیم می گیرد که آیا پرونده به اندازه کافی جدی است که بتواند ممنوعیت ارسال مقالات دیگر در آینده باشد.
3- اگر تخلف از شدت کمتری برخوردار باشد ، سردبیر ، به توصیه کمیته انتشارات ، نامه توبیخ را برای نویسنده ارسال می کند و سیاست های انتشار نشریه را به نویسنده یادآوری می نماید. اگر مقاله منتشر شده باشد ، سردبیر می تواند از نویسنده بخواهد که عذرخواهی در نشریه را برای تصحیح پرونده منتشر نماید.
4- اعلام تخلف به نویسنده مسئول ارسال می شود و هر مقاله ای از نویسنده مسئول تخلف و یا هر مقاله ای که این افراد همکاری داشته اند و توسط نشریه تحت بررسی است ، بلافاصله رد می شود.
5- فعالیت نویسندگان متخلف در هیئت تحریریه نشریه و به عنوان داور برای نشریه ممنوع است. حق انجام اقدامات بیشتر برای نشریه محفوظ است.
6- در موارد شدید، تذکر به نویسندگان همکار ارسال می شود و نویسندگان از ارسال اثر خود به نشریه به مدت 5 سال منع می شوند.
7- در موارد جدی تقلب که منجر به حذف مقاله می شود ، اخطار حذف در نشریه منتشر می شود و در نسخه آنلاین با مقاله پیوند داده می شود. نسخه آنلاین مقاله نیز با "تاریخ حذف" به صورت مشخص علامت گذاری می گردد.