علوم تربیتی
جواد ایمانی؛ مهدی باقری؛ نادرقلی قورچیان؛ پریوش جعفری
چکیده
هدف از انجام پژوهش حاضر شناسایی ابعاد مؤثر برای ارتقاء اثربخشی مدارس متوسطه دوم استان هرمزگان بود. این پژوهش نظر هدف، کاربردی بوده و از نظر شیوه جمعآوری اطلاعات، با رویکرد کمی- کیفی (آمیخته) انجام گرفته است. جامعه آماری شامل افراد خبره در حوزه اثربخشی مدارس بود. که در بخش کمی شامل تمامی اعضای هیات علمی دانشگاه‌های استان هرمزگان ...
بیشتر
هدف از انجام پژوهش حاضر شناسایی ابعاد مؤثر برای ارتقاء اثربخشی مدارس متوسطه دوم استان هرمزگان بود. این پژوهش نظر هدف، کاربردی بوده و از نظر شیوه جمعآوری اطلاعات، با رویکرد کمی- کیفی (آمیخته) انجام گرفته است. جامعه آماری شامل افراد خبره در حوزه اثربخشی مدارس بود. که در بخش کمی شامل تمامی اعضای هیات علمی دانشگاه‌های استان هرمزگان در رشته های مرتبط با تعلیم و تربیت بود که از بین ایشان 30 نفر به عنوان نمونه انتخاب گردید. همچنین در بخش کیفی نیز حجم نمونه با اشباع نظری 10 نفر برآورد شد. برای انتخاب نمونه از نمونه‌گیری هدفمند استفاده شد. ابزار گردآوری دادهها، مصاحبه و پرسشنامه بود. جهت تجزیه و تحلیل دادهها در بخش کمی از آزمون t تک نمونهای و در بخش کیفی از کدگذاری باز و محوری استفاده شد. نتایج به دست آمده به شناسایی 6 بُعد از 24 مفهوم منجر شد که نام‌گذاری آنها ترتیب زیر بود: مدیریت و رهبری، اعتقاد به خرد جمعی، ارتقای سطح سلامت، بهداشت و ایمنی در مدرسه، توانمندسازی نیروی انسانی، استقرار نظام یاددهی – یادگیری و فعالیتهای فوقبرنامه.
آموزش الکترونیکی- مجازی
الهه نوری؛ مهشید گلستانه؛ سیدمحسن موسوی
چکیده
پیشینه و اهداف: با شیوع کووید-19 و تعطیلی دانشگاهها، امکان برگزاری حضوری آزمایشگاههای شیمی از بین رفت و دانشگاهها به ناگزیر، راهحلهای جایگزین را برای ارائه دروس آزمایشگاهی به‌کار گرفتند. دانشگاه فرهنگیان هم همانند سایر مراکز دانشگاهی به آموزش برخط روی آورد. هدف از پژوهش حاضر، بررسی میزان تسلط به مهارتهای رایانهای و ...
بیشتر
پیشینه و اهداف: با شیوع کووید-19 و تعطیلی دانشگاهها، امکان برگزاری حضوری آزمایشگاههای شیمی از بین رفت و دانشگاهها به ناگزیر، راهحلهای جایگزین را برای ارائه دروس آزمایشگاهی به‌کار گرفتند. دانشگاه فرهنگیان هم همانند سایر مراکز دانشگاهی به آموزش برخط روی آورد. هدف از پژوهش حاضر، بررسی میزان تسلط به مهارتهای رایانهای و سواد دیجیتالی و همچنین کیفیت آموزش و اثربخشی آموزش مجازی دروس آزمایشگاهی شیمی از دیدگاه دانشجومعلمان رشته آموزش شیمی دانشگاه فرهنگیان بوده است.روش‌ها: پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از لحاظ زمانی، مقطعی- عرضی بود. داده‌های پژوهش با استفاده از روش توصیفی-پیمایشی، بهدست آمده است. جامعه آماری پژوهش، شامل دانشجومعلمان رشته آموزش شیمی در پردیسها و مراکز آموزش عالی دانشگاه فرهنگیان در سال تحصیلی 1401- 1400 بود که تجربه آموزش حضوری و مجازی دروس آزمایشگاهی شیمی را داشتند. ابزار مطالعه، شامل یک پرسشنامه محقق‌ساخته با 25 گویه در مقیاس 5 درجه‌ای لیکرت بود. روایی پرسشنامه توسط 5 نفر عضو هیأت‌علمی دانشگاه فرهنگیان تأیید شد و پایایی آن به روش آلفای کرونباخ، 97/0 محاسبه گردید. پرسشنامه در قالب گوگل فرم تهیه شد. پس از کسب مجوزهای قانونی، لینک پرسشنامه از طریق ایمیل برای گروه هدف ارسال و از آنها درخواست شد که در صورت رضایت، پرسشنامه را تکمیل کنند. 180 نفر از دانشجویان، پرسشنامه را تکمیل و باز ارسال کردند. داده‌های حاصل با کمک نرم‌افزار SPSS20 و با روشهای آماری توصیفی و استنباطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته‌ها: در مجموع، نظر شرکت‌کنندگان نسبت به میزان برخورداری از مهارتهای رایانهای و سواد دیجیتالی، مطلوب گزارش شد (38/4 و 05/0<p). در مؤلفه‌های کیفیت آموزش (22/3 و 05/0<p) و میزان اثربخشی آموزش مجازی دروس آزمایشگاهی شیمی (15/3 و 05/0<p)، نتیجه نسبتاً مطلوب بهدست آمد. تفاوت میانگین نمره مؤلفه‌های پژوهش با توجه به سال ورود به دانشگاه، از نظر آماری معنی‌دار نبود؛ اما بین میانگین نمره مؤلفه کیفیت آموزش با توجه به جنسیت دانشجومعلمان از نظر آماری تفاوت معنی‌داری وجود داشت. آزمون تعقیبی توکی نشان داد که شرکت‌کنندگان پسر، میانگین نمره بیشتری در مؤلفه کیفیت آموزش نسبت به شرکت‌کنندگان دختر کسب کردند. نظر دانشجویان در دو گویه «من از برگزاری واحدهای آزمایشگاهی به‌صورت مجازی راضی بودم» و «سطح یادگیری در کلاس‌های برخط آزمایشگاه شیمی خوب بود»، نامطلوب گزارش شد.نتیجهگیری: نارضایتی پاسخدهندگان از برگزاری واحدهای آزمایشگاهی شیمی به شیوه مجازی و مطلوب نبودن سطح یادگیری آنان در کلاس‌های برخط آزمایشگاههای شیمی، نشان‌دهنده این است که میزان رضایت از آموزش مجازی دروس آزمایشگاهی شیمی ارائه‌شده به‌صورت مجازی، مطلوب نبوده است. ممکن است بین رضایت بیشتر از کیفیت آموزش در گروه پسران و احتمال اشتغال به کار و کسب درآمد آنها ارتباط مستقیمی وجود داشته باشد. میتوان نتیجهگیری کرد که بهترین روش برای بهبود کیفیت آموزش برخط، ترکیبی از سواد دیجیتالی، مهارتهای رایانهای، خلاقیت و استفاده از ابزارهای آموزشی مختلف و روشهای یاددهی- یادگیری فعال است. این نتایج، میتواند در اختیار مدیران و برنامهریزان دانشگاه فرهنگیان و وزارت آموزش و پرورش قرار گیرد و به آنها کمک کنند تا برای جبران کمبودهای احتمالی در شایستگی حرفه‌ای دانشجومعلمان رشته شیمی در زمینه واحدهای آزمایشگاهی ارائه‌شده به‌صورت مجازی، راهکارهای عملیاتی به‌کار ببرند.
فناوری آموزش
راضیه علی دهی راوندی؛ محمدصادق طاهرطلوع دل
چکیده
پیشینه و اهداف: با توجه به این که قرن حاضر با نوآوری، سرعت و پیشرفتهایی در زمینه فناوری اطلاعات و انتقال دانش عجین شده است، نسل جدید در پی روشهایی است تا خود را با این تغییرات همگام سازد. بنابراین باید در محتوا و روش یادگیری اصلاحاتی انجام گیرد. یکی از روشهای نوین آموزشی، آموزش همراه با فناوری است. فناوری ابزاری است که توسط دانش ...
بیشتر
پیشینه و اهداف: با توجه به این که قرن حاضر با نوآوری، سرعت و پیشرفتهایی در زمینه فناوری اطلاعات و انتقال دانش عجین شده است، نسل جدید در پی روشهایی است تا خود را با این تغییرات همگام سازد. بنابراین باید در محتوا و روش یادگیری اصلاحاتی انجام گیرد. یکی از روشهای نوین آموزشی، آموزش همراه با فناوری است. فناوری ابزاری است که توسط دانش بشری ایجاد شده تا همراه با منابع به تولید، حل مسئله و برآورده شدن نیازها یا خواستهها بپردازد. بنابراین میتوان فناوری آموزشی را به کارگیری فناوری جهت خلق و مدیریت منابع و فرایندهای فناورانه جهت بهبود عملکرد آموزشی با هدف ایجاد انگیزه و ترغیب دانشآموزان به یادگیری و تسهیل روند آموزش تلقی کرد. با توجه به پیشرفت سریع فناوری اطلاعات و ارتباطات در عصر حاضر و در نتیجه افزایش قابل ملاحظه مطالعات مربوط به بررسی تأثیر فناوری در اثربخشی آموزش، پژوهش حاضر با هدف فراتحلیل و ترکیب نتایج پژوهشهای انجام یافته در زمینه بررسی تأثیر استفاده از فناوری در آموزش ریاضی انجام گرفته است.روش ها جامعه پژوهشی، پژوهشهایی است که به بررسی تاثیر استفاده از فناوری در پیشبرد اهداف آموزش ریاضی پرداخته بودند و با بررسی پیشینه تعداد 19 پژوهش در این زمینه یافت گردید.یافته‌ها: یافتههای پژوهش نشان داد که استفاده از فناوری به میزان 0.38 از واریانس متغیر دستیابی به اهداف آموزش ریاضی را پیشبینی میکند بنابراین در صورتی که فناوری به طور کامل در روشهای تعلیم و تربیت ادغام شود میتواند به عنوان ابزاری موثر در بهبود یادگیری دانشآموزان در درس ریاضی عمل کند، لذا با توجه به اثربخشی استفاده از فناوری در آموزش ریاضی، ضروری است برنامههای درسی ریاضی به صورتی تدوین گردند که ارائه محتوا را با تلفیقی از فناوری همراه سازند.نتیجهگیری: مطالعهی حاضر با هدف تلفیق نتایج کسب شده در خصوص تأثیر بهرهگیری از فناوری در پیشبرد اهداف آموزش ریاضی به روش فراتحلیل انجام پذیرفت. متغیر مستقل این پژوهش شامل: نرمافزارهای آموزشی، بازیهای رایانهای، چندرسانهایها، تصاویر گرافیکی و استفاده از کامپیوتر و متغیر وابسته: یادگیری، خودکارآمدی، انگیزش تحصیلی، عملکرد، کارکردهای اجرایی، پیشرفت، خودتنظیمی،یادداری، نگرش و مشارکت در درس ریاضی میباشد. با توجه به وجود همبستگی میان استفاده از فناوری و پیشبرد اهداف آموزش ریاضی توصیه میگردد برنامهریزان آموزشی در امر تدوین کتابهای درسی اهتمام لازم را مطابق این مورد به کار گیرند و روشهای تدریس معلمان نیز متناسب با این موضوع و با استفاده از فناوریهای جدید تغییر یابد.
یادگیری الکترونیکی
مهدی عرب پشتکوهی؛ افسانه زمانی مقدم؛ علی رجب زاده قطری
چکیده
پیشینه و اهداف: در طی سالیان گذشته با توجه به رشد فناوری اطلاعات و ارتباطات، شاهد تغییرات بنیادی و فزایندهای در آموزش عالی بودهایم. امروزه فناوری اطلاعات و ارتباطات به عنوان بخش جداییناپذیر و تلفیق شده محیط کار و کلاس درآمده و شیوههای کسب و کار، برقراری ارتباط و یادگیری را تغییر داده است. هنر و علم تعلیم و تربیت با رشد فناوری ...
بیشتر
پیشینه و اهداف: در طی سالیان گذشته با توجه به رشد فناوری اطلاعات و ارتباطات، شاهد تغییرات بنیادی و فزایندهای در آموزش عالی بودهایم. امروزه فناوری اطلاعات و ارتباطات به عنوان بخش جداییناپذیر و تلفیق شده محیط کار و کلاس درآمده و شیوههای کسب و کار، برقراری ارتباط و یادگیری را تغییر داده است. هنر و علم تعلیم و تربیت با رشد فناوری اطلاعات و ارتباطات تلفیق شده و رویکرد جدیدی در یادگیری را به نام یادگیری الکترونیکی به وجود آورده است. یادگیری الکترونیکی به عنوان پاردایم جدید آموزش مدرن مطرح میگردد و بسیاری از آرمانهای آموزشی را از جمله یادگیری در مکان و زمان، یادگیری مشارکتی، خودارزیابی و خودراهبردی تحقق بخشیده است. به همین دلیل در طیف گستردهای از فعالیتهای آموزشی به کار برده میشود و بسیاری از مدارس، دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی در حال تدارک دیدن و آماده کردن برنامههای آموزش الکترونیکی هستند.هدف پژوهش حاضر،شناسایی معیارهای اثربخشی برنامههای آموزش الکترونیکی درس کار و فناوری از دیدگاه صاحبنظران میباشد. رویکرد پژوهش کیفی و از روش نظریه زمینهای اشتراوس و کوربین استفاده شده است.روش ها: جامعه پژوهش صاحبنظران حوزه آموزش، برنامهریزی فناوریهای نوین و درس کار و فناوری میباشند که به صورت هدفمند تعداد 18نفر از آنها به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای تجزیه و تحلیل دادهها از روش مقولهبندی باز، محوری و گزینشی استفاده شد.یافته‌ها: براساس نتایج بهدست آمده یک چارچوب اثربخشی ماتریسی از عوامل زمینهای، علی، بازدارنده، راهبردها و پیامدها شکل گرفت. بدین صورت که تدوین چارچوب اثربخشی برنامههای آموزش الکترونیکی به عنوان مضمون فراگیر شامل عوامل مذکور بودند. هر یک از این دستهها خود دارای ابعاد گوناگونی در مضامین پایه میباشند. بدیهی است که یافتههای این پژوهش امکان ارزشیابی اثربخشی برنامههای آموزش الکترونیکی درس کار و فناوری در نظام جمهوری اسلامی ایران را فراهم آورده است.نتیجهگیری: هدف این مطالعه شناسایی معیارهای اثربخشی برنامههای آموزش الکترونیکی درس کاروفناوری از دیدگاه صاحبنظران بود. براساس نظر مصاحبهشوندگان زمانیکه این عوامل به صورت مطلوب پدیدار شوند و زمینههای مطلوب بودن آنها فراهم گردد، کسب فرصتهای جدیدیادگیری، همگام شدن باتکنولوژیهای روزجهانی، صرفهجویی دروقت،انرژی وهزینه، رشدودگرگونی جامعه کاروفناوری، رسیدن به یادگیری مادامالعمر، رسیدن به اهداف برنامههای آموزش الکترونیکی درس کاروفناوری، صرفهجویی درهزینههای اضافی ومازاد، رسیدن به اهداف بالادستی، تعامل باسایرجوامع بشری، بهرهوری کاردرمحیط کسب وکار، بهبودمهارتهای کاربردی، بالابردن مهارتهای فردی فراگیران و امکان یادگیری درحین کاربیش ازپیش خواهد شد. همچنین افزایش متقاضیان ورودبه دوره، افزایش رضایتمندی مخاطبان، افزایش سرعت یادگیری، ارتقاءدانش فناوری اطلاعات مدرسان وفراگیران اتفاق میافتد.
آموزش الکترونیکی- مجازی
فریدون یزدانی
چکیده
: امروزه با توجه به گسترش روزافزون نظام‌های آموزش مجازی، ایجاد ابزاری برای سنجش اثربخشی آنها مفید و ضروری است. بنابراین، پژوهش حاضر با هدف ارائه رویکردی برای سنجش اثربخشی نظام آموزش ضمن‌خدمت مجازی فرهنگیان به انجام رسید. روش تحقیق پیمایشی بود و جامعه آماری آن را تمامی معلم‌های شهرستان ملایر تشکیل می‌دادند که حداقل یک‌بار در یکی ...
بیشتر
: امروزه با توجه به گسترش روزافزون نظام‌های آموزش مجازی، ایجاد ابزاری برای سنجش اثربخشی آنها مفید و ضروری است. بنابراین، پژوهش حاضر با هدف ارائه رویکردی برای سنجش اثربخشی نظام آموزش ضمن‌خدمت مجازی فرهنگیان به انجام رسید. روش تحقیق پیمایشی بود و جامعه آماری آن را تمامی معلم‌های شهرستان ملایر تشکیل می‌دادند که حداقل یک‌بار در یکی از دورههای مجازی یادشده شرکت داشتند. کل معلم‌های جامعه، 2040 نفر می‌شدند. بر این اساس، 325 نفر آزمودنی در پژوهش شرکت داده شدند. ابزار جمعآوری اطلاعات پرسشنامه‌ای محقق- ساخته، به نام پرسشنامه سنجش ارزشمندی- رضایتمندی از خصوصیات نظام آموزش مجازی بود. این ابزار اقتباسی از پرسشنامه لوی بود. برای تعیین روایی ابزار، از روایی محتوایی و صوری استفاده شد. لذا، میزان روایی محتوایی آن بر اساس شاخص لاش، 63/0 بود. برای تعیین پایایی آن نیز از آلفای کرونباخ استفاده گردید. از این روی، میزان پایایی ابزار در سازه ارزشمندی و رضایتمندی به ترتیب 92/0 و 90/0 بود. نتایج نشان داد که رابطۀ معناداری میان سازه‌های ارزشمندی و رضایتمندی وجود ندارد و این دو، سازه‌های مستقلی هستند. همچنین نتیجۀ تحلیل عاملی نشان داد که ابزار در هر دو بُعد ارزشمندی و رضایتمندی از روایی سازه برخوردار است. نیز مشخص شد که پیش‌فرض استفاده از 4 مؤلفه در سنجش اثربخشی نظام آموزش مجازی فرهنگیان و نیز استفاده از 2 سازه در سنجش این اثربخشی، کار درستی است. همچنین، تحلیل عاملی تأییدی در هر دو سازه نشان داد که دسته‌بندی و نام‌گذاری عامل‌ها، به نام‌های کیفیت پشتیبانی، کیفیت محتوا، دسترسی‌پذیری، و فنآوری نیز درست است.
فناوری آموزش- ارزشیابی و آزمون سازی
محمد علی جوادی بورا؛ عیسی ابراهیم زاده؛ مهران فرج اللهی؛ محمد رضا سرمدی
چکیده
چکیده: یکی از حساس‌ترین مراحل برنامهریزی آموزشی ارزیابی میزان تحقق اهداف آموزشی است. شناسایی این میزان نیازمند ابزاری است که به وسیله آن کیفیت دورههای آموزشی با آن سنجیده شود. عدم وجود این ابزار باعث تصورات و برداشت‌های نابه‌جا از نظام آموزشی میشود. بر همین اساس هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی و ارزیابی کیفیت نظام آموزش از راه ...
بیشتر
چکیده: یکی از حساس‌ترین مراحل برنامهریزی آموزشی ارزیابی میزان تحقق اهداف آموزشی است. شناسایی این میزان نیازمند ابزاری است که به وسیله آن کیفیت دورههای آموزشی با آن سنجیده شود. عدم وجود این ابزار باعث تصورات و برداشت‌های نابه‌جا از نظام آموزشی میشود. بر همین اساس هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی و ارزیابی کیفیت نظام آموزش از راه دور به منظور ارائه مدل در دانشگاه پیام نور ایران است. این پژوهش از نوع توصیفی است که با روش پیماشی انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش شامل 1217 نفر از استادان و دانشجویان تحصیلات تکمیلی بودند. از میان آنها 119 نفر با استفاده از روش نمونه‌گیری طبقه‌ای متناسب انتخاب شدند و به پرسشنامه محقق ساخته پاسخ دادند. برای تعیین روایی و پایایی پرسشنامه به ترتیب از نظرات متخصصان علوم تربیتی و برنامهریزی آموزش از دور و آلفای کران باخ استفاده شده است. پاسخ‌های استادان و دانشجویان پس از جمعآوری با استفاده از فنون آمار توصیفی و استنباطی و به‌کارگیری نرم افزارLisrel,spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که کیفیت خدمات ارائه شده در مرکز تحصیلات تکمیلی دانشگاه پیام نور در شاخص‌های ساختار برنامه درسی با میانگین (42/12) حمایت‌های دانشجویی (68/12) در حد متوسط ولی در شاخص پشتیبانی از اعضای هیأت علمی (89/7) ضعیف (پایین‌تر از حد انتظار) بوده است. همچنین مقدار شاخص‌های برازندگی (97/0CFI=) و (085/0RMSEA=) نشان دهنده مناسب بودن مدل است. به عبارت دیگر میتوان از این مدل به عنوان معیاری برای ارزیابی کیفیت خدمات ارائه شده در دانشگاهها و مراکز آموزش عالی که مبتنی بر فناوری اطلاعات و ارتباطات هستند نیز استفاده کرد.
فناوری آموزش- ارزشیابی و آزمون سازی
فتانه تقی یاره؛ مولودی سیادتی؛ فاطمه عروجی
چکیده
امروزه تحقیقات زیادی در سیستمهای یادگیری تطبیقی مبتنی بر وب، در حال انجام است به نحوی که بتوان سیستم را مطابق سبک یادگیری کاربر، شخصی سازی نمود. تاکنون سبک های یادگیری گوناگونی معرفی شدهاند که از آن میان کارایی مدل جکسون در این مقاله مد نظر قرار میگیرد تا اثربخشی این مدل در مدلسازی رفتارها و سبک یادگیری یادگیرندگان در سیستم ...
بیشتر
امروزه تحقیقات زیادی در سیستمهای یادگیری تطبیقی مبتنی بر وب، در حال انجام است به نحوی که بتوان سیستم را مطابق سبک یادگیری کاربر، شخصی سازی نمود. تاکنون سبک های یادگیری گوناگونی معرفی شدهاند که از آن میان کارایی مدل جکسون در این مقاله مد نظر قرار میگیرد تا اثربخشی این مدل در مدلسازی رفتارها و سبک یادگیری یادگیرندگان در سیستم یادگیری الکترونیکی تطبیقی مشخص گردد. در این تحقیق پس از مشخص نمودن سبک یادگیری یادگیرندگان، محتوای آموزشی مطابق سبک مشخص شده به یادگیرنده ارائه گردید. یافتههای این تحقیق نشان می‌دهد در یک گروه تفاوتهایی میان کسانیکه مطابق سبک یادگیری خود آموزش میبینند با سایرین وجود دارد؛ اما در گروه دیگر تفاوتی مشاهده نشد. هر چند این ارزیابی در یک محیط آموزشی انجام شده است، میتوان آنرا به اینصورت تعمیم داد که لحاظ نمودن مسائل پداگوژی میتواند در بالا بردن کارایی سیستمهای یادگیری الکترونیکی مؤثر باشد.
