فناوری های آموزشی نوظهور
علی افشاری؛ فرهاد کاروان؛ جمال الدین مهدی نژاد درزی
چکیده
پیشینه و اهداف: یکی از رویکردهای مهم در آموزش، نظریه شناختی است. با وجود کاربرد فراوان رویکرد شناختی در آموزش طراحی، هنوز چالشهایی وجود دارد. رویکرد شناختی، به مطالعه علمی فرآیندهای ذهنی مانند تفکر، درک، حـل مسـأله و استدلال می پردازد. شیوه آموزش در رویکرد شناختی، به راهبردهای شناختی مرتبط است. راهبردهای شناختی، ...
بیشتر
پیشینه و اهداف: یکی از رویکردهای مهم در آموزش، نظریه شناختی است. با وجود کاربرد فراوان رویکرد شناختی در آموزش طراحی، هنوز چالشهایی وجود دارد. رویکرد شناختی، به مطالعه علمی فرآیندهای ذهنی مانند تفکر، درک، حـل مسـأله و استدلال می پردازد. شیوه آموزش در رویکرد شناختی، به راهبردهای شناختی مرتبط است. راهبردهای شناختی، فرآیندهایی است که به کمک آنها یادگیری، یادآوری و تفکر صورت می پذیرد. از اینرو، شناخت و راهبردهای شناختی نقش بسیار مهمی در فرآیند آموزش و یادگیری دارند. الگوها و راهبردهای شناختی مختلفی در آموزش مورد استفاده قرار میگیرند. پژوهش حاضر، به سه الگوی یادگیری نقشه ذهنی، حل مسأله و وسعت بخشی به تفکر پرداخته است. هدف این پژوهش، طراحی و اعتباریابی روش آموزش شناختی در معماری مبتنی بر الگوهای یادگیری مسأله محور، نقشه ذهنی و وسعت بخشی به تفکر و تأثیر آن بر ایدهپردازی دانشجویان معماری بود.روشها: پژوهش حاضر، از نوع آمیخته (کیفی و کمّی) و از نظر زمانی، جزو مطالعات مقطعی است. شیوه گردآوری اطلاعات در پژوهش حاضر، به روش کتابخانهای و میدانی بود. در این مطالعه، آموزش الگوی شناختی متغیر مستقل و ایدهپردازی دانشجویان بهعنوان متغیر وابسته در نظر گرفته شده است. ابتدا، منابع مختلف بررسی و با استفاده از روش تحلیل محتوا، مؤلفه های الگوی آموزشی شناختی مشخص شد. سپس، با استفاده از روش دلفی و نظر داوران، مؤلفه ها مورد تأیید نهایی قرارگرفتند. در مرحله اعتباریابی بیرونی از روش نیمه آزمایشی با طرح پیشآزمون و پسآزمون با گروه گواه استفاده شد. جامعه آماری، شامل اساتید گروه معماری و تکنولوژی آموزشی (در بخش کیفی) و دانشجویان معماری دانشگاه آزاد واحد همدان (در بخش کمّی) بودند. روش نمونهگیری در این پژوهش، به صورت در دسترس بود. در گروه اساتید، 12 نفر جهت اعتبار درونی الگو با روش در دسترس انتخاب شدند. 50 نفر از دانشجویان معماری درس طراحی3، بهعنوان نمونه در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند. بر این اساس، بهطور تصادفی 25 نفر در گروه آزمایش و 25 نفر، در گروه گواه قرار گرفتند. الگوی آموزش شناختی به مدت 10 هفته و در هر هفته یک جلسه آموزشی 90 دقیقهای برای گروه آزمایش ارائه شده است. تحلیل دادهها، با استفاده از نرم افزار Spss نسخه 22 انجام گرفت.یافتهها: نتایج، در تدوین الگوی آموزش شناختی ترکیبی نشان داد که این الگو، شامل 7 مقوله و 57 مؤلفه بود. اعتبار درونی الگو با روش دلفی بررسی شد که 11 مؤلفه حذف شد و ضریب هماهنگی کندال براساس نظر 12 داور برای مؤلفه های الگو 82/0 بهدست آمد که در سطح 01/0 معنادار بود. در زمینه اعتبار بیرونی نیز، نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد آموزش مبتنی بر الگوی تدوین شده بر ایدهپردازی دانشجویان اثر معناداری دارد.نتیجهگیری: الگوی آموزشی شناختی مبتنی بر راهبردهای حل مسأله، نقشه ذهنی و تفکر سطح بالا در مقطع کارشناسی رشته معماری از 3 محور، 7 مقوله و 46 مؤلفه تشکیل شده است. سه محور اصلی یا همان اهداف آموزشی شامل محتوا، شیوه تدریس و ارزشیابی بود. محور محتوا، شامل سه مقوله (راهبردهای مبتنی بر دانش قبلی، مبتنی بر حل مسأله و مبتنی بر تفکر سطح بالا) بود. محور شیوه تدریس یا یادگیری شامل دو مقوله (تعاملی و فردی) و محور ارزشیابی نیز شامل دو مقوله (فرآیند محور و نتیجه محور) بود. اعتبار درونی و بیرونی الگو مورد بررسی قرار گرفت و نتایج، اعتبار آن را مورد تأیید قرار دادند. براین اساس، میتوان پیشنهاد داد که الگوی حاضر در آموزش دروس طراحی معماری مورد استفاده قرار گیرد.
فناوری های آموزشی نوظهور
اسمعیل علی سلیمی
چکیده
پیشینه و اهداف: آیندهی ناپایدار و پیچیدهای که توسط روند های جهانی، فناوریها و پیشرفتهای تکنولوژیکی در حال شکل گیری است، درک عمیق انقلاب چهارم صنعتی و فناوریهای آن را ضروری می کند. امروزه، همه گیری کوید 19 نیز پیشرفت فناوری را به ویژه در حوزهی آموزش تسریع کرده و بر بخشهای مختلف زندگی بشر تأثیر گذاشته است به گونه ای که حوزهی ...
بیشتر
پیشینه و اهداف: آیندهی ناپایدار و پیچیدهای که توسط روند های جهانی، فناوریها و پیشرفتهای تکنولوژیکی در حال شکل گیری است، درک عمیق انقلاب چهارم صنعتی و فناوریهای آن را ضروری می کند. امروزه، همه گیری کوید 19 نیز پیشرفت فناوری را به ویژه در حوزهی آموزش تسریع کرده و بر بخشهای مختلف زندگی بشر تأثیر گذاشته است به گونه ای که حوزهی آموزش، به ویژه، یک تغییر سریع از یادگیری سنتی به سکوهای برخط را تجربه کرده است. این پژوهش به بررسی اثرات و پیامدهای فناوری متاورس، در مقابله با چالشهای غیرمنتظرهی آینده میپردازد. هدف اصلی این مقاله بررسی این موضوع است که آیا فناوریهای واقعیت گسترده، به عنوان یکی از اجزای سازنده ی زیست بوم متاورس، می توانند بر آموزش عالی آینده تأثیر بگذارند و آیا فناوری متاورس قادر است باعث ارتقاء کیفیت آموزش در آینده شود.روشها: تحقیق کیفی حاضربا هدف یافتن درک جامعی از موضوع تحقیق با بهرهگیری از دیدگاه ها و تجربیات شرکت کنندگان صورت گرفت. برای دستیابی به این هدف، ۶۳ شرکت کنندهی ایرانی مرد و زن، شامل اساتید رشته زبان انگیسی، دانشجویان رشتهی زبان انگلیسی، متخصصان تکنولوژیهای آموزشی و آینده پژوهان حوزه علم و فناوری به صورت هدفمند با روش گلوله برفی از سازمان ها و موسسات آموزشی مختلف در شهر تهران انتخاب شدند. داده ها ازطریق دو روش مصاحبه و روایت-پژوهی جمع آوری شد. جمع آوری دادهها تا دستیابی به اشباع ادامه یافت که منجر به انتخاب ۲۵ شرکت کننده برای مصاحبهها و ۳۸ شرکتکننده برای روایت-پژوهی شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها، محقق از روش تحلیل مضمون شامل کدگذاری باز، کد گذاری متمرکز و کد گذاری محوری استفاده کرد.یافتهها: تجزیه و تحلیل یافتههای تحقیق حاضر نشان داد که فناوری متاورس نقش بسیار مهمی در زمینهی آموزش دارد. درنتیجهی تجزیه وتحلیل دادهها چهاردسته مضمون اصلی شناسایی و استخراج شدند: 1) تجارب توانمند: واقعیت توسعه یافته، حس غوطه ور شدن، حضور و عاملیت را افزایش می دهد، 2) قدرت فراگیر: واقعیت توسعه یافته، باعث افزایش لذت، علاقه، انگیزه و خودکارآمدی می شود، 3) کاوش در مرزهای ادراک: واقعیت توسعه یافته، توهم مالکیت بدن و تجسم را در محیط های مجازی ایجاد می کند، 4) دگردیسی خود: واقعیت توسعه یافته، نگرش ها، رفتارها، شناخت و فیزیک افراد را متحول میکند. این دسته بندیها به وضوح تأثیر فناوری واقعیت توسعه یافته را بر آموزش عالی آینده نشان میدهند. درک مزایای گنجاندن متاورس در آموزش، میتواند محیطهای جذاب و فعالتری را در فضای آموزش عالی فراهم کند.نتیجهگیری: نتایج این مطالعه کاربردهای مهمی برای سیاستگذاران، اساتید، مربیان، مدیران، رهبران، دانشجویان، دست اندرکاران و تمامی ذینفعان آموزش عالی دارد و باعث افزایش بینش در مورد روندهای جهانی، فناوریها، فناوریهای نوظهور، نوآوریها و پیشرفتها و چگونگی تاثیر آنها درشکل دهی آیندهی آموزش می شود. با توجه به پیشرفت های سریع در فناوری و به ویژه تأثیر بیماری کووید 19 در آموزش، پذیرش این فناوریها و ایجاد تغییرات لازم برای بهبود کیفیت آموزش بسیار مهم است. امید است که این تحقیق منبعی قابل اعتماد و انگیزه ای برای مطالعات آتی در زمینه آموزش و تحول نظام آموزش عالی آینده کشورمان باشد.
فناوری های آموزشی نوظهور
زینب رشیدی؛ محمدرضا نیلی احمدآبادی؛ اسماعیل زارعی زوارکی؛ علی دلاور
چکیده
پیشینه و اهداف: معلمان یکی از مهمترین و حیاتیترین عناصر آموزش مجازی ضمن خدمت محسوب میشوند و پشتیبانی از آنها یکی از وظایف مدیریتی و یکی از عناصر اساسی در نظام آموزش مجازی است. پشتیبانی از معلمان در محیط یادگیری مجازی یکی از عوامل کلیدی موفقیت و توسعه نظام آموزش مجازی است که چنانچه بهطور مستمر فراهم نباشد؛ موجب هدر رفت سرمایه ...
بیشتر
پیشینه و اهداف: معلمان یکی از مهمترین و حیاتیترین عناصر آموزش مجازی ضمن خدمت محسوب میشوند و پشتیبانی از آنها یکی از وظایف مدیریتی و یکی از عناصر اساسی در نظام آموزش مجازی است. پشتیبانی از معلمان در محیط یادگیری مجازی یکی از عوامل کلیدی موفقیت و توسعه نظام آموزش مجازی است که چنانچه بهطور مستمر فراهم نباشد؛ موجب هدر رفت سرمایه و سلب انگیزه برای ماندگاری در محیط یادگیری مجازی میشود. پشتیبانی از معلمان دارای حیطههای مختلفی است که از جمله آنها میتوان به پشتیبانی آموزشی اشاره کرد. در آموزش مجازی ضمن خدمت معلمان، پشتیبانی آموزشی بر دیگر حیطههای مختلف پشتیبانی اولویت دارد و دارای اهمیت بیشتری است. پشتیبانی آموزشی از مؤلفههای اصلی مؤثر بر اثربخشی آموزش مجازی ضمن خدمت بهشمار میرود. داربستسازی پویای رایانهای یکی از اشکال پشتیبانی آموزشی است که بهصورت شخصیسازی شده از یادگیرندگان پشتیبانی میکند. هدف این پژوهش، بررسی تأثیر داربستسازی پویای رایانهای بر اثربخشی آموزش ضمن خدمت مجازی معلمان بود.روشها: این پژوهش به روش شبهآزمایشی و با استفاده از طرح پیشآزمون – پسآزمون با گروه کنترل انجام شد. جامعه آماری این پژوهش را معلمان ابتدایی در سال تحصیلی 1401-1402 تشکیل میدادند که متقاضی شرکت در آموزش ضمن خدمت مجازی بودند. بهصورت در دسترس 30 معلم ابتدایی بهعنوان نمونه جهت شرکت در پژوهش انتخاب شدند که بهصورت تصادفی در دو گروه 15 نفری آزمایش و کنترل قرار گرفتند. ابزار مورد استفاده در این پژوهش، پرسشنامه محقق ساخته ارزشیابی آموزش ضمن خدمت مجازی معلمان براساس الگوی توسعه یافته رودریک سیمز بود. این الگو دارای 11 مؤلفه شامل اهداف آموزشی، محتوا، طراحی و واسط کاربری، تعامل، ارزشیابی، خدمات پشتیبانی، کیفیت پیامدها، سازماندهی، مدیریت، فناوری آموزشی و اخلاق فناوری اطلاعات و ارتباطات است. روایی پرسشنامه توسط متخصصان مورد تأیید قرار گرفت. همچنین پایایی پرسشنامه با استفاده از روش آلفای کرونباخ 82/0 بهدست آمد. گروه آزمایش داربستسازی پویای رایانهای را طی آموزش مجازی ضمن خدمت دریافت کرد؛ ولی آموزش ضمن خدمت مجازی به روش متداول به گروه کنترل ارائه شد. برای تحلیل دادهها از شاخصهای آمار توصیفی (میانگین و انحراف استاندارد) و در بخش آمار استنباطی از تحلیل کواریانس استفاده شد.یافتهها: نتایج پژوهش نشان داد که آموزش از طریق داربستسازی پویای رایانهای بر اثربخشی آموزش ضمن خدمت مجازی معلمان مؤثر است. همچنین داربستسازی پویای رایانهای در هریک از مؤلفههای اثربخشی آموزش مجازی ضمن خدمت معلمان شامل سازماندهی و مدیریت، فناوری آموزشی، اهداف آموزشی، محتوا، طراحی و واسط کاربری، اخلاق فناوری اطلاعات و ارتباطات، تعامل با واسط کاربری، ارزشیابی، خدمات پشتیبانی و کیفیت پیامدها تأثیر معناداری دارد.نتیجهگیری: در آموزش مجازی ضمن خدمت داربستسازی پویای رایانهای میتواند کمک و راهنمایی مورد نیاز معلمان را ارائه داده و منجر به تسلط در یادگیری شود و به معلمان کمک میکند نقش فعالی در آموزش داشته باشند. صرف نظر از این، استفاده از ابزارهای مبتنی بر وب و فناوریها تا زمانی که بتوانند عملکرد یادگیرندگان را در یادگیری تسهیل کنند، و بر اثربخشی آموزش مؤثر باشند، در مطالعات مورد تأکید است. از اینرو با توجه به مزایای داربستسازی پویای رایانهای پیشنهاد میشود دستاندرکاران آموزش ضمن خدمت مجازی معلمان طراحی و توسعه داربستسازی پویای رایانهای را در دستور کار خود قرار دهند.
فناوری های آموزشی نوظهور
اسمعیل علی سلیمی؛ مریم رضایی
چکیده
پیشینه و اهداف: این نگرش که جهان با روندها، فناوریها و نوآوریهای نوظهور جهانی مواجه است، جهان را به تجربه آیندهای نامطمئن، پیچیده و ناپایدار سوق میدهد. بنابراین، از میان بسیاری از چالشهای متنوع، بحث برانگیز و جذابی که امروزه بشر با آن دست و پنجه نرم میکند، جدیترین و حیاتیترین چالش، درک تأثیر انقلاب فناوری ...
بیشتر
پیشینه و اهداف: این نگرش که جهان با روندها، فناوریها و نوآوریهای نوظهور جهانی مواجه است، جهان را به تجربه آیندهای نامطمئن، پیچیده و ناپایدار سوق میدهد. بنابراین، از میان بسیاری از چالشهای متنوع، بحث برانگیز و جذابی که امروزه بشر با آن دست و پنجه نرم میکند، جدیترین و حیاتیترین چالش، درک تأثیر انقلاب فناوری جدید در حوزههای مختلف به ویژه آموزش است. اخیراً همهگیری کووید-۱۹ و قرنطینههای متعاقب آن نیز جهش تکنولوژیکی قابل توجهی در چشمانداز زندگی مدرن امروز ایجاد کرده است که منجر به تغییرات شدید و غیرمنتظره در آموزش شده است. از آنجا که کووید-۱۹ نیرویی برای انتقال از آموزش حضوری به آموزش برخط شده است؛ این مطالعه به دنبال بررسی این موضوع است که آیا فناوری زنجیره بلوکی میتواند به مقابله موفقیتآمیز با چنین چالش بزرگ و جدیدی در آموزش کمک کند یا خیر. در این راستا، هدف پژوهشگران پژوهش حاضر بررسی کاربردها، تأثیرات و پیامدهای فناوری بلاکچین در نظام آموزشی است تا بررسی شود که آیا کاربردهای بلاکچین می توانند باعث تحولاتی در آموزش و بهبود کیفیت نظام آموزشی آینده شود یا خیر. روشها: پژوهش حاضر با اتخاذ رویکرد کیفی برای ارائه بینش و تجربیات عمیق شرکتکنندگان انجام شد. جامعه هدف پژوهش حاضر شامل ۶۳ مرد و زن از پنج گروه افراد شامل سیاستگذاران آموزش عالی، مربیان تربیت معلم، متخصصان فناوری اطلاعات و ارتباطات، کارشناسان فناوری آموزشی و محققین آینده نظام آموزشی بود که به روش نمونهگیری هدفمند انتخاب شدند. دادههای مورد نیاز از طریق انواع مصاحبه، روایت-پژوهی و داستانسرایی برخط از طریق شبکه مجازی واتساپ، جمعآوری شد. مصاحبه به این دلیل انتخاب شد که در عمل راحتتر از سایر راهبردهای تحقیق کیفی بود. این راهبرد به دلیل ماهیتی که داشت، می توانست به درک صحیح و عمیق از موضوع تحقیق کمک بسیاری کند. به دلیل محوریت و نقش چشمگیر محیطهای دیجیتال در زندگی بشر، از روایت-پژوهی، از طریق شبکه مجازی واتساپ، بهعنوان دومین راهبرد مؤثر استفاده شد. از آنجاکه محدودیتهای زمانی و مکانی باعث کاهش تعاملات چهره به چهره شده است؛ چنین ابزار انعطافپذیر و جذابی میتوانست محیط تعاملی و مشارکتی جذابی را برای شرکتکنندگان فراهم کند تا داستانها را بهصورت همزمان یا غیرهمزمان بیان کنند. در مرحله جمعآوری دادههای مصاحبه، روند جمعآوری دادهها تا رسیدن به حد اشباع ادامه یافت که براساس آن ۲۵ مصاحبه انجام شد و ۳۸ نفر در روایت-پژوهی شرکت کردند. برای تجزیه و تحلیل دادهها و استخراج مضامین مورد نیاز، تحلیل مضمون شامل کدگذاری اولیه، کدگذاری متمرکز و کدگذاری محوری انجام شد.یافتهها: نتایج تجزیه و تحلیل دادهها منجر به استخراج مضامین مختلفی شد؛ تنوع برنامههای درسی، ارزیابی عملکرد تحصیلی دانشجویان، مدیریت کیفیت دستاوردهای یادگیری، مدیریت ثبت و ذخیره نتایج یادگیری، مدیریت گواهینامههای دانشگاهی و یادگیری مادامالعمر. هریک از مضامین نشاندهنده یکی از کاربردهای مهم بلاکچین در آموزش آینده است. تجزیه و تحلیل دادهها نشان داد که بلاکچین به دلیل ویژگیهای خاص خود مانند امنیت، اعتماد، شفافیت، تغییرناپذیری، حریم خصوصی، یکپارچگی، احراز هویت، استحکام، مسئولیتپذیری و تمرکززدایی، نقش مهمی در تحول آموزش آینده ایفا میکند.نتیجهگیری: نتایج پژوهش حاضر میتواند سیاستگذاران، مربیان، مدیران، رهبران، دست اندرکاران و تمامی ذینفعان نظام آموزشی بهویژه، آموزش عالی را از ظهور روندها، فناوریها، نوآوریها و تحولات جهانی و تأثیرات آنها بر آموزش آینده آگاه کند. اکنون که نفوذ روز به روز پیشرفتهای فناوری با همهگیری ویروس کرونا نیز در سراسر جهان همزمان شده است، لازم است تا با بهکارگیری فناوریها و انجام کلیه تغییرات لازم برای بازآفرینی نظام آموزشی، گامی در جهت ارتقای کیفیت آموزشی برداشته شود. امید است پژوهش حاضر منبع قابل اعتمادی برای تحقیقات آتی در زمینه آموزش باشد.
فناوری های آموزشی نوظهور
رقیه نورالهی فیض؛ اباصلت خراسانی؛ داوود معصومی؛ زهرا فارسی
چکیده
پیشینه و اهداف: تحقیقات علمسنجی با توانایی ارزیابی تحقیقات علمی و با بهرهگیری از شاخصهای چندگانه در تبیین ظرفیتها و عملکرد علمی و فناوری در ابعاد مختلف، بر جذابیت آن در میان محققان افزوده است. این حوزه از دانش در مطالعات گوناگون انجام میگیرد که بررسی کمّی طیف گستردهای از اطلاعات علمی، هدف اصلی آن است. تحقیق حاضر، به مطالعه ...
بیشتر
پیشینه و اهداف: تحقیقات علمسنجی با توانایی ارزیابی تحقیقات علمی و با بهرهگیری از شاخصهای چندگانه در تبیین ظرفیتها و عملکرد علمی و فناوری در ابعاد مختلف، بر جذابیت آن در میان محققان افزوده است. این حوزه از دانش در مطالعات گوناگون انجام میگیرد که بررسی کمّی طیف گستردهای از اطلاعات علمی، هدف اصلی آن است. تحقیق حاضر، به مطالعه علمسنجی در مجله کامپیوتر و آموزش پرداخته است که ترسیم نقشه موضوعات مقالات و ارائه مسیرهای تحقیقاتی پیشرو، هدف اصلی تحقیق است. هدف از انتخاب این مجله نیز پرداختن به جدیدترین تحقیقات در یکی از تخصصیترین مجلات حوزه فناوری آموزشی است.روشها: این تحقیق به لحاظ روش در کلیت شیوه فراتحلیل و در زمره مطالعات کاربردی است، که به روش تحقیقات علمسنجی و کتابشناختی انجام شده است. در این تحقیق از روش مطالعات کتابخانهای بهمنظور مطالعه ادبیات نظری و جمعآوری اطلاعات تحقیق استفاده شده است. واحد تحلیل شامل تمام مقالات منتشر شده در مجله «Computers & Education» در بین سالهای 2021- 2010 و منبع جمعآوری اطلاعات، دسترسی به پایگاه استنادی Scopus و جستجوی مقالات از طریق عنوان مجله بود. نتایج جستجوی این اطلاعات، شامل 2597 مقاله بوده است. برای تحلیل و تفسیر مناسب نتایج تحقیق نیز از مجموعهای از روشها و ابزارهای علمسنجی استفاده شده است.یافتهها: براساس یافتههای تحقیق، 2597 مقاله توسط 5928 نویسنده انجام شده که بیشترین تعداد این مقالات توسط یک نویسنده و متوسط شاخص همکاری برای نویسندگان 5/2 بوده است. کشورهای آمریکا، تایوان و اسپانیا بیشترین تولیدات علمی و نویسندگان هوانگ، چن و تاسی بیشترین تعداد مقالات علمی را داشتهاند. این موضوع مشخص کننده نقش مهم و تأثیرگذاری این نویسندگان در مجله بوده است. مرور سیستماتیک ادبیات شواهد تجربی در مورد بازیهای رایانهای و بازیهای جدی بهعنوان مهمترین مقاله شناسایی شد و موضوع تحقیقات مجله بیشتر در ارتباط با یادگیری قرار دارد.نتیجهگیری: بهطور کلی، آنچه که امروزه بیش از پیش در موضوع مقالات مجله کامپیوتر و آموزش مورد توجه قرار گرفته، استفاده از فناوریهای دیجیتال در حوزه یادگیری و آموزش از راه دور است. تحلیل یافتههای تحقیق نشان داد مقالات منتشر شده در مجله کامپیوتر و آموزش بهطور متنوعی در موضوعات علمی مختلف توزیع شدهاند و میتوان به علاقه گستردهای از دیدگاههای تحقیقاتی مختلف پی برد. همچنین، تجزیهوتحلیل کلمات کلیدی برای مقالات مورد مطالعه، چهار تحول موضوعی برای تحقیقات مجله در حیطههایی مانند یادگیری الکترونیکی، بهبود روشهای یادگیری یا تدریس، توسعه رویکردهای آموزشی و کاربرد فناوریهای دیجیتال در یادگیری را نشان داد. یافتههای مطالعه حاضر میتواند برخی از مسیرهای تحقیقات آتی در مورد یادگیری فناورانه را ارائه دهد. پیشنهاد میشود مطالعات آینده بررسی کنند که کدام مسائل پداگوژیکی از طریق روشهای فراتحلیل بیشتر مورد توجه جامعه پژوهشی است تا نحوه ادغام ابزارهای فناروانه خاص در کمک به فعالیتهای آموزشی و یادگیری را بیابند. علاوه بر این، چگونگی طراحی محیطهای یادگیری تعاملی برای مطابقت بهتر با نیازهای فراگیران میتواند با تحقیقات مبتنی بر طراحی بیشتر مورد بررسی قرار گیرد. بهطور خاص، اینکه چه نوع ابزارهای فناوری باعث عملکرد بهتر تحصیلی و یادگیری در محیطهای آموزشی یا یادگیری دانشآموز محور میشود، میتواند بیشتر مورد بررسی قرار گیرد.