فناوری آموزش- دوره پیش از دبستان
ریحانه سادات طباطبایی یگانه؛ مینو شفایی؛ فرهنگ مظفر؛ بهرام صالح صدق پور
چکیده
پیشینه و اهداف: اهمیت خلاقیت در عصر حاضر و در جوامع امروزی بر کسی پوشیده نیست. جامعه موفق، جامعه ای خواهد بود که اساس خود را بر خلاقیت نهاده باشد. همچنین محیط(محیط اجتماعی و محیط فیزیکی) می تواند نقش مؤثری در راستای افزایش خلاقیت افراد برعهده داشته باشد و فضای باز آموزشی یک نمونه مهم از محیط فیزیکی مؤثر برخلاقیت است. یکی از عواملی که ...
بیشتر
پیشینه و اهداف: اهمیت خلاقیت در عصر حاضر و در جوامع امروزی بر کسی پوشیده نیست. جامعه موفق، جامعه ای خواهد بود که اساس خود را بر خلاقیت نهاده باشد. همچنین محیط(محیط اجتماعی و محیط فیزیکی) می تواند نقش مؤثری در راستای افزایش خلاقیت افراد برعهده داشته باشد و فضای باز آموزشی یک نمونه مهم از محیط فیزیکی مؤثر برخلاقیت است. یکی از عواملی که در تحقیقات انجام شده روی خلاقیت توجه شایانی نشده است بحث اختلاف جنسیتی است. تفاوت های جنسیتی از دوران جنینی آغاز می شود و تفاوت های بارزی بویژه در مغز و بدنبال آن در رشد یادگیری و خلاقیت ایجاد می کند. پژوهش حاضر به بررسی تأثیر محیط کالبدی فضاهای باز آموزشی کودکان، مانند مهد کودک ها و مراکز پیش دبستانی در رشد خلاقیت دختران و پسران 3-6 سال در شهر تهران می پردازد. ادبیات گسترده ای درباره طراحی فضای باز مدارس وجود دارد و از جنبه های مختلف به آن پرداخته شده اما توجه به موضوع تفاوت های جنسیتی در این حوزه در ایران کمرنگ است. هدف این پژوهش بسترسازی و ارتقاء کیفی فضاهای باز محیط های آموزشی در جهت تقویت نقش این فضاها در راستای رشد خلاقیت کودکان 3-6 سال با ملاحظه تفاوت های جنسیتی است. سوال اصلی پژوهش حاضر این است که اصول طراحی فضای باز آموزشی جهت پرورش خلاقیت دختران و پسران 3 - 6 سال چیست؟ و چگونه عوامل کالبدی/عملکردی در فضای باز آموزشی می توانند بر خلاقیت دختران و پسران 3 - 6 سال موثر باشند؟ همچنین فرضیه اصلی تحقیق آن است که اصول طراحی فضای باز آموزشی با ایجاد تنوع در سامانه های معماری(کالبدی و عملکردی) بر خلاقیت دختران و پسران خردسال آثار متفاوتی دارد.
روش ها: تحقیق پیش رو کاربردی می باشد و روش تحقیق آن پیمایشی-اکتشافی با شیوه آمار استنباطی(توصیفی) است. ابتدا با استفاده از ادبیات موضوع و نگرش سنجی از معماران و روانشناسان متخصص در حوزه کودک، با استفاده از پرسشنامه باز پاسخ و به روش دلفی، به یک پرسشنامه بسته پاسخ به عنوان مبنای بخش کمی تحقیق رسیده شد. پرسشنامه بسته پاسخ جهت پیمایش از مربیان مهد کودک ها و پیش دبستانی های شهر تهران استفاده گردید و علاوه بر استفاده از نتایج، برای آمار توصیفی، تحلیل عاملی اکتشافی روی داده ها انجام شد.
یافته ها: عوامل مؤثر بر طراحی فضای باز آموزشی جهت رشد خلاقیت کودکان به تفکیک برای دختران و پسران معرفی گردید. بر اساس خروجی تحلیل عاملی اکتشافی، عوامل ساختاری اصلی مشخص گردید. با استفاده از این عوامل و اجرای تحلیل مسیر، مدل چرخشی شش وجهی به تفکیک برای دختران و پسران 3-6 سال ساخته شد. بر اساس مدل نهایی فرضیه پژوهش نیز بررسی شدند که تحلیل داده ها حاکی از تایید فرضیه بود.
نتیجه گیری: نتایج تحقیق بر اساس مدل شش وجهی(چرخشی)، منجر به تهیه یک فهرست از اصول طراحی فضاهای باز آموزشی در جهت رشد خلاقیت دختران و پسران 3-6 سال شد. این اصول در ده دسته طبیعت گرایی، همدلی با طبیعت، حضور آب، تنوع فضایی، مبلمان، فضاهای اختصاصی، فعالیت پذیری، تنوع رنگی، ترکیب پذیری فضا و امکانات بصری به تفکیک برای دختران و پسران 3-6 ساله با رویکرد رشد و ارتقاء خلاقیت آنها تدوین گردید.
فناوری آموزش- یادگیری مادام العمر
زهرا رویتوند غیاثوند؛ ولی‌اله فرزاد؛ بهرام صالح صدق پور؛ آنیتا باغداساریانس؛ علی رضا کرمی گزافی
چکیده
پیشینه و اهداف: به تناسب گسترش مهارت‌های گوناگون در زندگی، یادگیری و آموزش هر جامعه‌ای نیاز به ارتقاء کمّی و کیفی دارد. در شرایط کنونی گسترش سریع تکنولوژی باعث تغییر در چگونگی یادگیری شده است و جهت افزایش یادگیری، کسب دانش و اطلاعات و مهارت‌های مرتبط با آن، از روشهای مختلف تدریس و آموزش استفاده می‌شود که بر دانش افراد تأثیرگذار ...
بیشتر
پیشینه و اهداف: به تناسب گسترش مهارت‌های گوناگون در زندگی، یادگیری و آموزش هر جامعه‌ای نیاز به ارتقاء کمّی و کیفی دارد. در شرایط کنونی گسترش سریع تکنولوژی باعث تغییر در چگونگی یادگیری شده است و جهت افزایش یادگیری، کسب دانش و اطلاعات و مهارت‌های مرتبط با آن، از روشهای مختلف تدریس و آموزش استفاده می‌شود که بر دانش افراد تأثیرگذار است و سبب ارتقاء آن میگردد؛ از جمله این روش‌ها استفاده از نقشه‌های مفهومی استاندارد است. در پژوهش حاضر، استفاده از روش آموزش نقشه مفهومی تدوین شده با روش تحلیل فرآیند شبکهای و روش سخنرانی بر مهارت‌های یادگیری دانش‌آموزان در مبحث ساختار اتم شیمی مورد بررسی قرار گرفته است.روش‌ها: مطالعه حاضر از نوع ترکیبی (اکتشافی- تبیینی) است و در دو گام انجام شد. گام اول، با روش تحقیق کیفی از نوع دلفی انجام شد. جامعه آماری شامل صاحب‌نظران، اساتید و متخصصین آموزش شیمی در 1400-1399 بود که با روش نمونهگیری هدفمند تعداد30نفر انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده عبارتند از: مصاحبه عمیق و نیمه ساختاریافته و پرسشنامه مقایسات زوجی محقق ساخته. داده‌ها با روش تحلیل فرآیند شبکهای (که از روش‌هاى تصمیم‌گیرى چند معیاره است) و با نرم‌افزار سوپر دسیژن مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در گام دوم، روش تحقیق کمّی از نوع شبه آزمایشی با طرح پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری با دو گروه (یک گروه آزمایش و یک گروه کنترل) استفاده شده است. جامعه آماری کلیه دانش‌آموزان پایه دهم دوره دوم متوسطه در سال تحصیلی 1401-1400 است.30 نفر با روش نمونهگیری در دسترس انتخاب و به 2 گروه 15 نفری تقسیم شدند. گروه آزمایش با استفاده از نقشه‌های مفهومی تدوین شده براساس ANP و گروه کنترل، به روش سخنرانی آموزش دیدند. ابزار گردآوری داده پرسشنامه مهارت‌های یادگیری است و برای سنجش روایی ابزار از نظرات اساتید، صاحب‌نظران استفاده شد. پایایی ابزار پژوهش 96/0 به‌دست آمد. در تحلیل داده از آزمون تحلیل اندازهگیری مکرر و نرم افزار SPSS24استفاده شد.یافته‌ها: یافته‌های گام اول نشان داد، به ترتیب لایه‌های ریاضی با میانگین وزنی 652/0، فیزیک 235/0و شیمی113/0 بیشترین تأثیر را به خود اختصاص دادند و در لایه فیزیک بیشترین میانگین وزنی مربوط به مفهوم ماده 381/0و کمترین میانگین وزنی مربوط به مفهوم حرکت الکترون در مدارهای معین (بور) 011/0 است. در لایه ریاضی بیشترین میانگین وزنی مربوط به مفهوم اعداد اصلی و چهار عمل اصلی آن 291/0و کمترین میانگین وزنی مربوط به مفهوم امواج سینوسی و مفهوم موج 014/0است. در لایه شیمی بیشترین میانگین وزنی مربوط به مفهوم ذرات زیر اتمی 407/0و کمترین میانگین وزنی مربوط به مفهوم کاربرد آرایش الکترونی 010/0 است. براساس این مدل کسب شده اثربخشی آن مطالعه شد و نتایج تحلیل آماری در گام دوم، برای فرضیه‌ها در سطح معنی‌داری (05/0 )، حاکی از تأثیر معنی‌دار استفاده از روش نقشه مفهومی و روش سخنرانی بر مهارت‌های یادگیری دانش‌آموزان است. همچنین نتایج نشان داد که آموزش با روش نقشه مفهومی تأثیر بیشتری بر مهارت‌های یادگیری دارد. این اثرات در پیگیری نیز پایدارتر است.نتیجه‌گیری: با توجه به میزان تأثیر بیشتر آموزش با روش نقشه مفهومی استاندارد و اهمیت پیش‌نیازها و مفاهیم و با توجه به اولویت رتبه آنها میتوان اقدام به تدوین نقشه مفهومی مبحث ساختار اتم شیمی کرد. همچنین میتوان با استفاده از روش تحلیل فرآیند شبکهای به رتبه‌‌بندی مفاهیم آموزشی پرداخت و از آن در تدریس و آموزش بهره جست. نتایج پژوهش نشان از تأثیر بیشتر نقشه مفهومی تدوین شده براساس نظر صاحب‌نظران بر مهارت‌های یادگیری مبحث ساختار اتم شیمی دانش‌آموزان به نسبت روش معمول (سخنرانی) است و این یادگیری در پیگیری هم حفظ شده است. با توجه به نتایج پژوهش نقشه مفهومی استاندارد به‌عنوان ابزار و رویکرد مناسب برای رسیدن به یادگیری می‌تواند مورد توجه قرار گیرد.
معماری
جمال الدین مهدی نژاد؛ بهرام صالح صدق پور؛ رعنا نجاری
چکیده
پیشینه و اهداف در ریشهیابی بحرانهای اخیر معماری معاصر، یکی از ریشه های این بحران، عدم توجه و یادگیری از معماری سنتی در سیستم آموزشی می باشد. آموزش معماری در ایران به صورت برنامه های یکنواخت مدون گردیده ، که بر معماری سایه افکنده است. برنامههایی ثابت و یکسان در آموزش عالی معماری، در حوزه فعالیتی معماری توجه کمی بر معماری سنتی ...
بیشتر
پیشینه و اهداف در ریشهیابی بحرانهای اخیر معماری معاصر، یکی از ریشه های این بحران، عدم توجه و یادگیری از معماری سنتی در سیستم آموزشی می باشد. آموزش معماری در ایران به صورت برنامه های یکنواخت مدون گردیده ، که بر معماری سایه افکنده است. برنامههایی ثابت و یکسان در آموزش عالی معماری، در حوزه فعالیتی معماری توجه کمی بر معماری سنتی داشته است که با گذری در شهر و نظارهی بناهای ساختهشده در چند سال اخیر میتوان به عمق مشکل پیبرد. جهت تدوین نظامی سازمانیافته برای آموزش معماری در مراکز آموزشی نیاز به شناخت اصول اساسی تاثیرگذار در آموزش معماری میباشد. در پروسههای آموزشی، ارتباط بین آموزش سنتی و جدید تعیین کننده میباشد هدف از این ارتباط، علاوه بر انتقال اطلاعات، کسب دانش عمیق میباشد که بیش از معنی دقیق پیام فرستاده شده ، اهمیت دارد. به منظور تعریف ویژگیهای خاص ارتباط علمی، مفاهیم مدرن در قالب دیدگاههای جدید در باب روشهای آموزشی باید مورد استفاده واقع گردد. این باعث ایجاد تئوریهای جدیدی از ارتباطات میگردد که متضمن روشهای مختلف شناخت، یادگیری و انتقال اطلاعات به منظور ارتباط غیر متقابل بین آموزش مدرن و سنتی میگردد. آموزش و یادگیری از پتانسیل های معماری سنتی به خصوص بازارهای سنتی راهگشای طراحی فضاهای تجاری- اجتماعی نوین در فضای شهری امروزی است. خلـق فضای شهری مؤثر، کارآمـد و پویـا کـه بـا نیازهـای اجتمــاعی، فرهنگــی، زیســت محیطــی، فیزیکــی، روانشناسانِ واقتصادی مردم جامعـه هماهنـگ باشـد، همواره مورد توجه برنامهریزان ، طراحـان شهری، معماران و شهرسازان بودهاست.روش ها: هدف از پژوهش حاضر، ساخت، اعتباریابی، پایاسازی و هنجاریابی مقیاس اجتماعپذیری در بازارهای سنتی (بازار تبریز) می باشد. ساخت گویههای مربوط به اجتماعپذیری ، از طریق مصاحبه باز و سپس کدگذاری باز و محوری صورت گرفت. پس از ارزیابی روایی و پایایی با حذف گویههای مشکلدار، 58 گویه در اختیار شرکتکنندگان قرار گرفت. حجم نمونه، 326 نفر می باشد که به روش نمونهگیری خوشهای تصادفی انتخاب شدهاند. جهت ارزیابی هماهنگی درونی سوالات از روش ضریب تمییز و به منظور اعتباریابی، تحلیلعاملیاکتشافی بهکار گرفته شد. در نهایت برای عوامل اصلی، جدول هنجار ارایه گردید.یافته‌ها: با در نظر گرفتن نتایج پژوهش، میتوان نتیجه گرفت که این پرسشنامه از اعتبار و روایی مناسبی برخوردار بوده و عوامل مستخرج از تحلیلعاملی می تواند در یادگیری از معماری سنتی به خصوص در بعد اجتماع پذیری بازار های سنتی را اندازه گیریکند.نتیجه‌گیری: یافته ها نشان از روایی و پایایی ابتدایی قابل قبول برای مقیاس اجتماعپذیری میباشد. برای برآورد اعتبار پرسشنامه از تحلیلعاملیاکتشافی استفاده شد که حاکی از استخراج 12 مولفه می باشد: فرهنگو اعتقاد، مراکزتجاریجدید، مولفهی فعالیتی- رفتاری، قابلیت عملکردی، مولفهی فرهنگی- اجتماعی بازار، عاملاجتماعی، تنوعوجذابیتبصری، اختلاطاجتماعی، مولفهی کالبدی، ارزشهای ساختاری مکان، تاثیر محیط بر مکان،کیفیت کالبدی،دسترسی و ارتباطات . که دارای بارعاملی کافی جهت پیشبینی ابزار اندازهگیری اعتبارسنجی، تضمین میزان اجتماعپذیری میباشد.
