تکنولوژی آموزشی
مهرک رحیمی؛ علی شهریاری
چکیده
پیشینه و اهداف: با گسترش زیرساختهای فناوری و افزایش ضریب نفوذ گوشی‌های هوشمند، استفاده از فناوری‌های نوین و برنامههای کاربردی در بین عموم مردم و خصوصاً نسل جوان به‌سرعت رو به افزایش است. استفاده از این برنامههای کاربردی نه‌تنها ارتباطات اجتماعی در بستر فضای مجازی را افزایش می‌دهد، بلکه میتواند روند انجام تکالیف و پروژه‌های ...
بیشتر
پیشینه و اهداف: با گسترش زیرساختهای فناوری و افزایش ضریب نفوذ گوشی‌های هوشمند، استفاده از فناوری‌های نوین و برنامههای کاربردی در بین عموم مردم و خصوصاً نسل جوان به‌سرعت رو به افزایش است. استفاده از این برنامههای کاربردی نه‌تنها ارتباطات اجتماعی در بستر فضای مجازی را افزایش می‌دهد، بلکه میتواند روند انجام تکالیف و پروژه‌های دانش‌آموزی و دانشجویی را از ابتدا (جستجوی منابع) تا انتها (نگارش گزارش) تسریع و تسهیل نماید. بدیهی است که استفاده از فناوری‌های نو نیازمند بهرهگیری از مهارت‌ها و راهبردهای خاص برای تعامل موفق و سودمند با محیط‌های مجازی و فناوری است. در پژوهش‌های انجام‌شده در ارتباط باسواد اطلاعاتی فهرست بلندی از مهارتهای موردنیاز کاربران فناوری در قرن بیست و یکم جهت مدیریت چالش‌های استفاده از ابزارهای جدید فناوری ارائه می‌شود. قطعاً یکی از مهارتهای پایه و مهم که هنگام کار با واژه‌پردازها موردنیاز است تایپ سریع و صحیح کلمات جهت ورود داده و دریافت بازخورد مناسب از سیستم یا کاربران دیگر می‌باشد. مهارت تایپ سریع و درج صحیح کلمات در بهرهگیری از فضای مجازی و استفاده مؤثر از بسیاری از برنامههای کاربردی لازم است و عدم تسلط به نحوه‌ی ورود صحیح اطلاعات میتواند درروند نصب یا اجرای برنامه‌ها اختلال ایجاد کند. هدف این پژوهش بررسی نقش استفاده از نرم‌افزار اصلاح خودکار در یادگیری زبان انگلیسی است.روش ها:203 دانشجوی درس زبان عمومی در این پژوهش شرکت نمودند. روش پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی است. نحوه استفاده از نرم‌افزار اصلاح خودکار توسط شرکت‌کنندگان به‌وسیله‌ی پرسشنامه‌ی استفاده از نرم‌افزار اصلاح خودکار (ASUS) مورد ارزیابی قرار گرفت. این پرسشنامه نحوه‌ی استفاده از نرم‌افزار اصلاح خودکار را با در نظر گرفتن پنج مؤلفه موردبررسی قرار می‌دهد: اهمیت مهارت هجی کلمات، آگاهی از نحوه کار با نرم‌افزار، ارزش آموزشی نرم‌افزار، عملکرد نرم‌افزار در تصحیح غلط‌ها و نقش نرم‌افزار در اصلاح اشتباهات دیکته‌ای و نگارشی. یادگیری زبان بر اساس فعالیتهای کلاسی و آزمون نهایی درس زبان عمومی مورد ارزیابی قرار گرفت. دادهها با استفاده از آمار توصیفی (میانگین و انحراف استاندارد) و آمار استنباطی (ضریب همبستگی و رگرسیون) مورد تحلیل قرار گرفت.یافته‌ها: نتیجه ضریب همبستگی نشان داد که رابطه‌ی مثبت و معناداری بین یادگیری زبان و استفاده از نرم‌افزار اصلاح خودکار و 4 مؤلفهی آن وجود دارد؛ درحالی‌که قوی‌ترین ضرایب همبستگی مربوط به مؤلفهی اول یعنی اهمیت مهارت هجی کردن در یادگیری زبان هنگام کار با نرم‌افزار (r=.215, p <.01) و مؤلفهی سوم یعنی ارزش آموزشی نرم‌افزار (r=.214, p <.01) است. نتیجه‌ی رگرسیون نشان داد که این دو مؤلفه تسهیل‌کننده‌ی یادگیری زبان هستند و می‌توانند به‌طور معناداری بیش از 10% از واریانس آن را پیش‌بینی نمایند.نتیجه‌گیری: پژوهش حاضر نشان داد نگرش به استفاده از نرم‌افزار اصلاح خودکار کلمات ارتباط معناداری با یادگیری زبان انگلیسی به‌عنوان زبان خارجه دارد. اهمیت مهارت هجی و آگاهی از ارزش آموزشی نرم افزار جز مؤلفه‌های تسهیل‌کننده‌ی یادگیری زبان بود، درحالی‌که سرفصل درس زبان عمومی بر یادگیری لغات، خواندن و فنون یادگیری متمرکز است. پیشنهاد می‌شود پژوهش‌هایی بر نقش نرم‌افزار خودکار در کلاس‌هایی که بیشتر بر مهارتهای شفاهی تمرکز دارند نیز صورت بگیرد. همین‌طور نقش این نرم‌افزارها را در ارسال پیامک از طریق سرویس پیام کوتاه یا میکرو وبلاگ‌ها (نظیر تویتر) در یادگیری زبان موردبررسی قرار گیرد.
تکنولوژی آموزشی
محمد رحمان پور؛ محمدجواد لیاقتدار؛ فریدون شریفیان؛ مهران رضایی
چکیده
پیشینه و اهداف: هر موسسه آموزشی و هر یادگیرندهای باید برای رشد و توسعه خود را با محیط هماهنگ ساخته و مهارتهای لازم برای برآوردن نیازهای در حال تغییر جامعه داشته باشد. این امر در آموزش عالی و در میان دانشجویان و فارغالتحصیلان شرایط ویژهای دارد و همواره از آنان انتظار میرود خود را با شرایط محیطی داخل و خارج از سیستم آموزشی ...
بیشتر
پیشینه و اهداف: هر موسسه آموزشی و هر یادگیرندهای باید برای رشد و توسعه خود را با محیط هماهنگ ساخته و مهارتهای لازم برای برآوردن نیازهای در حال تغییر جامعه داشته باشد. این امر در آموزش عالی و در میان دانشجویان و فارغالتحصیلان شرایط ویژهای دارد و همواره از آنان انتظار میرود خود را با شرایط محیطی داخل و خارج از سیستم آموزشی وفق دهند. استفاده از فن‌آوری‌های اطلاعاتی و ارتباطی که به شکلهای گوناگون در دسترس آنان قرار دارد میتواند یک راهکار منطقی و مطلوب به‌حساب آید. استفاده هدفمند از این فنآوریها درزمینهٔ آموزشی امروزه با عنوان فنآوری آموزشی شناخته‌شده است که در مقیاس وسیع به‌منظور افزایش فعالیتهای تدریس و یادگیری گسترش‌یافته است. هدف از پژوهش حاضر بررسی وضعیت موجود برنامه درسی کارشناسی ارشد تکنولوژی آموزشی از دیدگاه دانشجویان بود. دانشجوی تکنولوژی آموزشی هم تولیدکننده اطلاعات است، هم مصرف‌کننده، و هم رابط بین تولیدکننده و مصرف‌کننده؛ و اینجاست که احساس مسئولیتی خطیر مینماید. تهیه برنامه درسی برای چنین دانشجویانی در محیطی این‌چنین متغیر کار آسانی نیست. زیرا هم باید نیازهای دانشجویان را برآورده سازد و هم به نیازهای در حال تغییر جامعه و بازار کار نظر داشته باشد. ضمن اینکه رسالت و ماهیت رشته نیز باید محفوظ بماند و توسعه یابد. آنچه اهمیت دارد این است که صرفاً ابلاغ برنامه درسی رشته مذکور و اجرای آن در دانشگاه‌ها کافی نخواهد بود. ارزشیابی و بررسی این برنامه به‌منظور ارائه و پیشنهاد برنامه درسی مطلوب و مناسب، امری مهم و حیاتی به شمار میرود.روش ها: پژوهش از نوع کمی و با استفاده از روش پیمایشی انجام گرفت. جامعه آماری، دانشجویان سال آخر رشته تکنولوژی آموزشی در مقطع ارشد بودند که در دانشگاه‌های دولتی ایران در دانشگاه‌های اراک، بوعلی، خوارزمی و علامه طباطبایی به تحصیل اشتغال داشتند. با توجه به حجم پایین جامعه آماری (58 نفر)، تمامی آنان با استفاده از روش سرشماری جهت انجام تحقیق انتخاب شدند. ابزار جمعآوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته بود که روایی صوری و محتوایی آن مورد تائید 5 نفر صاحب‌نظر قرار گرفت و آلفای کرون باخ آن نیز .89 به دست آمد. دادهها با نرم‌افزار SPSS محاسبه و در سطح آمار توصیفی و استنباطی مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. در سطح آمار توصیفی از شاخصهای میانگین، فراوانی و انحراف معیار و در سطح آمار استنباطی از آزمونT مستقل و کلموگروف- اسمیرونوف استفاده شد.یافته‌ها: نتایج نشان داد که دانشجویان کارشناسی ارشد تکنولوژی آموزشی از برنامه درسی این رشته رضایت ندارند. به‌عبارت‌دیگر، دانشجویان سال آخر این رشته که برنامه درسی را تجربه کرده بودند، اعتقاد داشتند که برنامه درسی این رشته در راستای نیازها و انتظارات آنان نبوده است.نتیجه‌گیری: اگرچه در تمامی مؤلفه‌های برنامه درسی کارشناسی ارشد تکنولوژی آموزشی ایران میانگینها پایینتر از حد متوسط بود اما دلیل بر ناکارآمدی این رشته و عدم اجرای نامناسب آن در دانشگاه‌های کشور نیست. بخشی از این نارضایتی شاید به مدیریت دانشگاه‌ها و نه برنامه درسی مربوط میگردد. زیرا دانشگاه‌ها و گروه‌های آموزشی چنانچه نتوانند امکانات و شرایط لازم را برای اجرای برنامه درسی فراهم سازند، نمیتوان انتظار زیادی از اساتید و دانشجویان داشت که بیشترین نتایج را عاید سازند. البته بازنگری مستمر و گرایشی کردن برنامههای درسی در راستای کاربردی ساختن این رشته با توجه به ماهیت و رسالت آن در سطح ملی و بینالمللی یک ضرورت اجتنابناپذیر است.
تکنولوژی آموزشی
آزاد میرزایی؛ زهره خوش نشین؛ ساسان سلیمی؛ سید عبدالله قاسمی تبار
چکیده
پیشینه و اهداف: به کار گیری نقشه مفهومی از جمله رویکردهای نوین آموزشی است که ریشه در رویکرد ساختن گرایی دارد. در ساختن گرایی براهمیت ساختن دانش از راه ارتباط دادن پیش آموخته ها با آموخته های جدید تأکید می شود. در این دیدگاه ارتباطی و بر اساس رویکرد نقشه مفهومی افراد بین یادگیری پیشین و جدید به جست و جو می پردازند، خودِ افراد طرح واره ...
بیشتر
پیشینه و اهداف: به کار گیری نقشه مفهومی از جمله رویکردهای نوین آموزشی است که ریشه در رویکرد ساختن گرایی دارد. در ساختن گرایی براهمیت ساختن دانش از راه ارتباط دادن پیش آموخته ها با آموخته های جدید تأکید می شود. در این دیدگاه ارتباطی و بر اساس رویکرد نقشه مفهومی افراد بین یادگیری پیشین و جدید به جست و جو می پردازند، خودِ افراد طرح واره ها یا نقشه های ذهنی خود را می سازند و در یادگیری های جدید این نقشه های ذهنی بازنگریِ گسترده و بازسازی می شوند. نقشه‌های مفهومی ابزاری برای نمایش روابط بین مفاهیم؛ به طریقی منسجم و مبتنی بر سلسله مراتب است که یادگیری معنادار را آسان می سازد، زیرا که در این روش مفاهیم به صورت اجزای پراکنده از هم نبوده بلکه در قالب شبکه ای از روابط نسبت به هم قرار دارند. همچنین به دلیل برخورداری از ویژگی‌های منحصر به فرد، نقشه های مفهومی در تسهیل تفکر خلاقانه نیز مؤثر می باشد. هدف از پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش فعال یادگیری به کمک نقشه‌ی مفهومی معلم ساخته با تلفیق چند رسانه‌ایدر یادگیری مهارتهای اجتماعی دانش آموزان با نیازهای ویژه (کم‌توان ذهنی) بوده است. روش‌ها: روش پژوهش از نوع شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل می باشد. جامعه مورد مطالعه حاضر را دانش آموزان کم توان ذهنی در محدوده شهر دیواندره به تعداد 18 نفر تشکیل داده و نمونه مشتمل است بر 14 دانش آموز کم‌توان ذهنی (خفیف) 16-14 ساله با حذف افرادی که علاوه بر مشکل ذهنی دچار اختلال جسمی نیز بوده‌اند. انجام نمونه گیری از نوع تمام شماری محسوب می‌شود. ابزار پژوهش پرسشنامه ی محقق ساخته مهارت های اجتماعی است که در سه مؤلفه تعامل با دیگران، رفتار اجتماعی سازگارانه و کنترل خود با پایایی 80/0 مورد اندازه گیری قرار گرفت. برای مقایسه مؤلفه های مهارت اجتماعی بین دو گروه کنترل و آزمایش از آزمون U من- ویتنی استفاده شد. برای مقایسه توافق بخشی پیش آزمون و پس آزمون در گروه آزمایش پس از مداخله ی اثر از آزمون رتبه های علامت دار ویلکاکسون همراه با اندازه اثر استفاده شد. یافته‌ها: نمرات پس آزمون نسبت به پیش آزمون در گروه آزمایش از لحاظ آماری تفاوت معناداری وجود داشت. میزان یادگیری مهارت اجتماعی دانش آموزان کم‌توان ذهنی (خفیف) که به شیوه ی نقشه های مفهومی معلم ساخته با تلفیق چند رسانه‌ای آموزش دیده بودند متاثر از این شیوه از آموزش نسبت به آنها که از روش معمول آموزش استفاده می کنند بالاتر بوده است. نتیجه‌گیری: آموزش مبتنی‌بر منظور نمودن نقشه مفهومی در قالب چندرسانه‌ای میتواند در بهبود یادگیری خرده مقیاس‌هایی در زیر مجموعه مهارتهای اجتماعی، رفتار اجتماعی سازگارانه، در بهبود یادگیری مهارتهای اجتماعی به شکل تعامل با دیگران، یادگیری مهارتهای اجتماعی در شکلِ کنترل خود و در ریز مولفه‌هایی همچون تمیز نگه داشتن میز خود، بحث و گفتگو در مورد احساسات و هیجانات خود، نشان دادن واکنش مناسب به غریبه‌ها، تفکیک عادات خوب و بد و ابراز خوشحالی به هنگام موفقیت در مؤلفه کنترل خود موثر واقع شود. تجربه آموزش به شیوه‌های نقشه مفهومی معلم ساخته در تلفیق با چندرسانه‌ای حاکی از تاثیر کاربرد شیوه‌های فعال و نوین در آموزش برای یادگیری معنادار در کودکان کم‌توان ذهنی، عینی کردن آموزش‌های دانش‌آموزان کم‌توان ذهنی همراه با رسانه‌های آموزشی به روز و مؤثر مانند عکس‌ها، فیلم‌ها، انیمیشن‌ها و سایر نرم افزارهای آموزشی، تهیه منابع آموزشی مورد نیاز مهارتهای اجتماعی متناسب با شرایط زمانی مناسب برای کودکان کم‌توان ذهنی و ترسیم نقشه‌هایی برای برقراری ارتباط بین اجزاء اصلی و فرعی مفاهیم مرتبط با مهارتهای اجتماعی است. مجموعه‌ها و سازمان‌های آموزشی بهتر است در توسعه و بهبود یادگیری این گروه از دانش‌آموزان به آنها توجه داشته باشند.
