فناوری آموزش- آموزش عمومی
رضا پاشا؛ اسماعیل زارعی زوارکی؛ پرویز شریفی درآمدی؛ اسماعیل سعدی پور
چکیده
پیشینه و اهداف: اختلال یادگیری ریاضی یکی از مشکلات یادگیری شایع در دانشآموزان است که میتواند تأثیر قابل توجهی بر عملکرد تحصیلی آنان داشته باشد. دانش‌آموزانی که با این اختلال روبرو هستند، معمولاً دشواری‌هایی در فهم مفاهیم ریاضی، حل مسائل ریاضی، استدلال منطقی و استفاده از روشهای ریاضی دارند. این مشکل میتواند باعث کاهش اعتماد ...
بیشتر
پیشینه و اهداف: اختلال یادگیری ریاضی یکی از مشکلات یادگیری شایع در دانشآموزان است که میتواند تأثیر قابل توجهی بر عملکرد تحصیلی آنان داشته باشد. دانش‌آموزانی که با این اختلال روبرو هستند، معمولاً دشواری‌هایی در فهم مفاهیم ریاضی، حل مسائل ریاضی، استدلال منطقی و استفاده از روشهای ریاضی دارند. این مشکل میتواند باعث کاهش اعتماد به نفس و انگیزه تحصیلی آنان شود و در نهایت تأثیر منفی بر پیشرفت تحصیلی آنان در ریاضی خواهد داشت. پژوهش حاضر با هدف فراتحلیل تأثیر مداخلات آموزشی بر عملکرد تحصیلی دانشآموزان با اختلال یادگیری ریاضی دوره ابتدایی (مطالعات منتشر شده در سالهای 1390-1401) انجام شده است.روشها: روش به‌کارگرفته شده در این پژوهش فراتحلیل بوده و جامعه آماری تحقیق شامل تمامی اسناد پژوهشی منتشر شده در بازه زمانی 1390 الی 1401 است. جهت غربال‌گیری و نمونهگیری از اسناد گردآوری‌شده ملاکهای ورودی شامل تناسب موضوعی، تناسب نوع روش تحقیق (مطالعات آزمایشی و نیمه آزمایشی)، بیان دقیق مختصات روشی، گزارش یافتههای آماری و محدوده انجام تحقیق (ایران) بوده و معیارهای خروجی شامل تحقیقات مرتبط به شیوع‌شناسی اختلال یادگیری ریاضی، تحقیقات موردی، مروری، رابطه‌ای و توصیفی، عدم گزارش اطلاعات آماری مورد نیاز برای محاسبه اندازه اثر، تحقیقات مشابه و تحقیقات فاقد کفایت روشی بود. بر این مبنا، 49 سند پژوهشی به‌عنوان اسناد پژوهشی معتبر در فرآیند فراتحلیل ورود یافته و دادهها با به‌کارگیری نرم افزار CMA و با استفاده از رویکرد هانتر و اشمیت (آزمون تأمین اعتبار) به شاخص اندازه اثر تبدیل شد.یافتهها: میانگین اندازه اثر ترکیبی در مدل تصادفی مداخلات آموزشی بر عملکرد تحصیلی ریاضی دانشآموزان با اختلال یادگیری ریاضی برابر 687/0 به‌دست آمد. این برآورد نقطه‌ای حاصله براساس نظام تفسیری کوهن گویای اثرگذاری قوی و در سطح بالای مداخلات آموزشی موجود بر عملکرد تحصیلی دانشآموزان با اختلال یادگیری ریاضی است. همچنین، تحلیل متغیرهای تعدیل‌کننده نشان داد که ناهمگنی اندازه اثر در مطالعات پژوهش مرتبط به متغیرهای نوع جامعه آماری، جنسیت آزمودنی، پایه تحصیلی، موقعیت جغرافیایی، سال انجام پژوهش، راهبرد مداخلاتی و نوع مداخله آموزشی است.نتیجه‌گیری: روشهای مداخله آموزشی موجود با تمرکز بر راهبردهای فراشناختی و روشهای بازی محور و چندرسانه‌ای، نقش مؤثری در بهبود عملکرد ریاضی دانش آموزان دچار اختلال یادگیری ریاضی دارند و لازم است تا مداخلات مورد نیاز این گروه از دانش آموزان از پایه تحصیلی سوم ابتدایی به بعد اجرا شود. با توجه به یافتههای این تحقیق پیشنهاد میشود که در فرآیند سیاست‌گذاری کلان آموزشِ دانشآموزان دارای اختلال یادگیری، بر مقوله فراشناخت و به‌کارگیری راهبردهای یادگیری فراشناختی توجه لازم مبذول شده و در عین حال، مداخلات آموزشی به سوی بهرهگیری هدفمند از بازی در اشکال مختلف آن از حرکتی تا رایانهای و چند رسانه‌ای سوق یابد. همچنین، پیشنهاد میشود که مداخلات آموزشی از پایه تحصیلی سوم ابتدایی به بعد اجرا شده و در این میان گروه‌های با نیازهای ویژه همچون کودکان ناتوان ذهنی و حرکتی و نیز دانشآموزان آسیب‌دیده شنوایی و بینایی مورد توجه قرار گیرند.
یادگیری الکترونیکی
توحید اشرف زاده؛ جواد مصرآبادی؛ بهبود یاری قلی؛ سیاوش شیخ علیزاده
چکیده
پیشینه و اهداف: طی چند دهۀ گذشته یادگیری الکترونیک مورد توجه بسیاری از پژوهشگران قرار گرفته است و محققان زیادی به بررسی تأثیر یادگیری الکترونیک بر عملکرد تحصیلی پرداخته اند که منجر به نتایج متفاوتی شده است. وجود پژوهشهای متعدد در این حوزه لزوم انجام یک فراتحلیل، یا پژوهش ترکیبی در این حوزه را مورد تأکید قرار میدهد. پژوهش حاضر ...
بیشتر
پیشینه و اهداف: طی چند دهۀ گذشته یادگیری الکترونیک مورد توجه بسیاری از پژوهشگران قرار گرفته است و محققان زیادی به بررسی تأثیر یادگیری الکترونیک بر عملکرد تحصیلی پرداخته اند که منجر به نتایج متفاوتی شده است. وجود پژوهشهای متعدد در این حوزه لزوم انجام یک فراتحلیل، یا پژوهش ترکیبی در این حوزه را مورد تأکید قرار میدهد. پژوهش حاضر با هدف فراتحلیل تأثیر یادگیری الکترونیک بر عملکرد تحصیلی انجام شده است.روشها: پژوهش حاضر به روش فراتحلیل انجام شد. جامعه آماری پژوهش حاضر کلیه تحقیقات معتبر منتشر شده در پایگاه‌های اطلاعاتی رایانهای بود که به بررسی اثربخشی یادگیری الکترونیکی بر عملکرد تحصیلی پرداخته بودند. جامعه آماری شامل مطالعات در دسترس بود که در بین سالهای 1375 تا 1400 منتشر شده بود. به منظور جمعآوری اطلاعات از چک‌لیست مشخصات طرح‌های پژوهشی مصرآبادی (1389) استفاده شد. با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند و جستجوی گسترده براساس کلیدواژه های مشخص شده و با اعمال ملاکهای ورود و خروج، 243 پژوهش به‌عنوان نمونه انتخاب و وارد فرآیند فراتحلیل شدند. به‌منظور تجزیه و تحلیل دادهها از تحلیل حساسیت، نمودار قیفی، مدلهای ثابت و تصادفی و تحلیل ناهمگنی با استفاده از CMA استفاده شد. از پژوهشهای منتخب به‌عنوان نمونه، در مجموع 311 اندازه اثر استخراج شد که 17 اندازه اثر افراطی در تحلیل حساسیت حذف و تحلیل‌های بعدی بر روی 294 اندازه اثر انجام شد. شاخص تعداد امن از تخریب مقدار 1911 به‌دست آمد که نشان میدهد پس از ورود این تعداد اندازه اثر غیرمعنیدار، اندازه اثر ترکیبی محاسبه شده غیرمعنیدار خواهد شد.یافتهها: یافته ها نشان داد که میانگین اندازه اثر کلی پژوهش های مورد بررسی برای مدل اثرات ثابت 726/0 و برای مدل اثرات تصادفی 009/1 بود که هر دو از نظر آماری معنیدار بودند (p<0.001) که این امر بیانگر رابطه مثبت و معنیدار بین یادگیری الکترونیکی و عملکرد تحصیلی بود. با توجه به ناهمگونی اندازه های اثر، جنسیت، نوع نمونه، نوع یادگیری الکترونیک، نوع درس، سن آزمودنیها و نوع روش پژوهش به‌عنوان متغیرهای تعدیل‌کننده بررسی شدند. نتایج نشان داد که اندازه اثر یادگیری الکترونیک با عملکرد تحصیلی در دختران بیش از پسران، در دانشآموزان پیش دبستانی بیش از دیگران، در یادگیری با موبایل بیش از سایر انواع یادگیری الکترونیک، در درس روشهای تدریس بیش از سایر دروس و در تحقیقات آزمایشی بیشتر از تحقیقات همبستگی است. همچنین نتایج پژوهش نشان داد که سن آزمودنیها در تبیین ناهمگنی سهم بسیار اندکی دارد.نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد که یادگیری الکترونیکی بر عملکرد تحصیلی تأثیر معناداری دارد و براساس معیار کوهن، اندازه اثر این رابطه بالا بود (009/1). ارائه برنامه‌هایی در راستای آموزش تأثیر یادگیری الکترونیک بر عملکرد تحصیلی، ضرورتی است که باید بیش‌ازپیش مورد ملاحظه قرار گیرد. با توجه به نتایج به‌دست آمده و کمیّت و کیفیت پژوهشهای موجود، پیشنهاد میشود تحقیقات این دو حوزه در سطح بالاتری از لحاظ رعایت قواعد تدوین مقاله و اجرای پژوهش انجام شود. همچنین برای رسیدن به یک نتیجه قابل اعتماد در مرحله اول از آمار پارامتریک در طرح خود استفاده کنند و روشهای آماری قوی همراه با نمونه متناسب و روشهای نمونه گیری مناسب با جامعه استفاده شود.
یادگیری الکترونیکی
فاطمه شرزه ئی؛ نازیلا خطیب زنجانی؛ مرجان معصومی فرد؛ محمد رضا سرمدی؛ نصیبه پوراصغر
چکیده
پیشینه و اهداف: تغییرات و رویکردهای جدید ایجاد شده توسط کووید 19 و حرکت شتابان به دنیای دیجیتال در آموزش، موجب رشد مهارت های فناورانه و یادگیری خودراهبر در دانش آموزان و دانشجویان شد. این امر منجر به استفاده از مدل های یادگیری جدیدی با استفاده از فناوری هایی مانند موک (دوره های آنلاین باز انبوه) شده است. بهره برداری بهینه ...
بیشتر
پیشینه و اهداف: تغییرات و رویکردهای جدید ایجاد شده توسط کووید 19 و حرکت شتابان به دنیای دیجیتال در آموزش، موجب رشد مهارت های فناورانه و یادگیری خودراهبر در دانش آموزان و دانشجویان شد. این امر منجر به استفاده از مدل های یادگیری جدیدی با استفاده از فناوری هایی مانند موک (دوره های آنلاین باز انبوه) شده است. بهره برداری بهینه از امکانات موک ها مستلزم بررسی تازه ترین پژوهش های انجام شده در داخل و خارج از کشور است. با توجه به پراکندگی این پژوهش ها، یکپارچه‌سازی و تجمیع آنها در یک چارچوب جامع و بررسی اولویت های پژوهشی هرگروه ضروری به‌نظر می رسد. بررسی ادبیات پژوهش حاکی از آن است که تعداد فراتحلیل های انجام شده در حوزه موک محدود بوده و چندین سال قبل انجام شده است. با توجه به سرعت رشد این فناوری به‌خصوص در سال های اخیر، این پژوهش سعی دارد از پژوهش های جدید این حوزه در ایران و جهان، اطلاعات مفیدی را جهت توسعه دیدگاه پژوهشگران، جمعآوری و ارائه نماید. لذا هدف این پژوهش ترسیم سیمای پژوهش های حوزه موک در ایران و جهان است.روشها: این تحقیق از نظر هدف کاربردی، به لحاظ روش جمعآوری داده ها، توصیفی و از نظر ماهیت داده ها کیفی/کمّی می باشد. روش گردآوری دادهها بررسی مطالعات اسنادی به وسیله جستجوی الکترونیکی مقالات موجود در اینترنت و فیش‌برداری از آنان است. روش پژوهش فراتحلیل منطبق با الگوی راث و شل و جامعه آماری پژوهش، کلیه رساله های دکتری و مقالات علمی پژوهشی داخلی و خارجی در حوزه موک بودند که در سایت‌های ایرانداک، گیگالیب، مگیران، اس آی دی، اسپرینگر و ساینس دایرکت نمایه شده بودند و یا از طریق موتور جستجوی گوگل اسکالر دسترسی به آنها فراهم شد. نمونه آماری شامل 6 رساله دکتری و 42 مقاله خارجی به زبان انگلیسی و 5 رساله دکتری و 18 مقاله داخلی، در مجموع 69 پژوهش داخلی و خارجی بودند که به روش نمونهگیری هدفمند انتخاب شدند. معیار ورودی پژوهش ها مرتبط بودن با موضوع موک، انتشار الکترونیکی، انتشار در پنج سال اخیر و انتشار در بانک های اطلاعاتی و مجلات معتبر بود که از میان آنها پژوهش هایی که از دیدگاه فنی در حوزه موک انجام شده بودند و یا دارای اعتبار علمی نبودند و یا دسترسی به تمام متن آنها امکان پذیر نبود، از نمونه آماری کنار گذاشته شدند. پژوهش های منتخب جهت تحلیل محتوا به نرم‌افزار مکس. کیو. دی. ای (Max QDA) وارد و در دو گروه پژوهش های داخلی و خارجی و براساس سال انتشار دسته‌بندی شدند تا مقالات تکراری حذف و مقایسه و بررسی مقالات دقیق تر انجام شود. پس از آن محتوای هریک از مقالات با دقت لازم، بررسی و مطالب مهم هر مقاله از جمله عنوان، کلمات کلیدی، نوع موک بحث شده و مقطع آمورشی موک در این پژوهش ها کدگذاری باز و محوری شده و با استفاده از آمار توصیفی، مقایسه داده ها در دو دسته از پژوهش های داخلی و خارجی انجام پذیرفت.یافتهها: یافته های این پژوهش حاکی از آن است که به‌طور کلی ادبیات موک در ایران و جهان حول محورهای اثربخشی موک ها؛ تدوین الگوی طراحی آموزشی موک ها؛ چالش ها و راهکارها در موک ها؛ عوامل تأثیرگذار بر موک ها و فراتحلیل پژوهش ها، متمرکز بوده است. علاوه بر آن، در پژوهش های ایرانی در قیاس با مطالعات جهانی به مباحث تعامل در موک ها، مبحث هیبرید موک ها و موک های دانش آموزی بسیار محدود و ناچیز پرداخته شده است.نتیجه‌گیری: کمبود آمادگی فنی و زیرساخت های اینترنتی و عدم کفایت سواد فناورانه در قشر دانشآموزان و عدم توجه به ضرورت تعامل می تواند از دلایل عدم توجه کافی به هیبرید موک ها و موک های دانش آموزی باشد که با محدودیت های کرونایی و مهاجرت اجباری آموزش به فضای مجازی به نسبت بهبود یافته و ضرورت آن آشکار شده است. بنابراین با عنایت به یافته های پژوهش حاضر، مبنی بر اهمیت تعامل، هیبرید موک ها و موک های دانش آموزی در پژوهش های خارجی، برای استفاده بیشتر از امکانات موک ها، عنایت به این مباحث در ایران نیز ضروری به نظر می رسد.
ترجمه ماشینی
وحیدرضا میرزائیان
چکیده
پیشینه و اهداف: اگرچه تعداد فزایندهای از پژوهشها، به مزایای استفاده از فناوری ترجمه ماشینی برای زبان‌آموزی پرداخته است؛ لیکن پژوهشهای دیگری نیز وجود دارد که بر معایب استفاده از این فناوری در آموزش زبان اشاره داشته است. نگرش کلی در جوامع آموزش زبان، عدم استفاده از ترجمه چه سنتی و چه الکترونیکی برای یادگیری زبان است. بنابراین، ...
بیشتر
پیشینه و اهداف: اگرچه تعداد فزایندهای از پژوهشها، به مزایای استفاده از فناوری ترجمه ماشینی برای زبان‌آموزی پرداخته است؛ لیکن پژوهشهای دیگری نیز وجود دارد که بر معایب استفاده از این فناوری در آموزش زبان اشاره داشته است. نگرش کلی در جوامع آموزش زبان، عدم استفاده از ترجمه چه سنتی و چه الکترونیکی برای یادگیری زبان است. بنابراین، پژوهش حاضر، سیر کاربرد این فناوری در زبان‌آموزی را مورد بررسی قرار داده است تا به این جمع بندی برسد که آیا استفاده از این فناوری در مجموع برای زبان‌آموزی مفید است یا خیر.روشها: یک صد مقاله در خصوص تاثیر ترجمه ماشینی بر آموزش زبان که در سالهای 2000 تا 2020 میلادی منتشر شده اند، مورد بررسی قرار گرفتند. جهت انتخاب این مقالات، کلیدواژگان مهم شناسایی و بهصورت خودکار در بانک‌های اطلاعاتی مهم جستجو شد؛ سپس بهصورت دستی با جستجو در مجلات مهم در حوزه کاربرد فناوری در آموزش زبان یافت شد. در این پژوهش برای تجزیه و تحلیل دادهها از دو روش مرور علمی و فراتحلیل استفاده شد. در مرحله اول، اطلاعات آماری مثل تعداد شرکت کنندگان، زبانهای مورد آموزش، جفت زبانی مورد استفاده، متغیرهای مورد نظر و مهارت های زبانی مورد پژوهش استخراج شد. در مرحله دوم، فراتحلیل تاثیر این فناوری بر زبان‌آموزی صورت گرفت. از دوازده پژوهش برای انجام فراتحلیل و از مدل تصادفی پیروی از چارچوب فراتحلیل استفاده شد . با توجه به اندازه کوچک نمونه‌ها ضریب جی هج بر روی کوهن مورد استفاده قرار گرفت.یافتهها: طبق یافتههای این پژوهش، اکثر پژوهشهای ترجمه ماشینی تاکید می کنند ترجمه ماشینی ابزاری مفید در زبان‌آموزی است. یافتههای این پژوهش همچنین نشان داد، زبان‌آموزان، نظرات متناقضی در مورد استفاده از ترجمه ماشینی برای یادگیری زبان دارند. این یافتهها دیدگاه‌ها و نگرانی‌های مختلفی را مطرح نمود. گرچه ترجمه ماشینی می تواند خطاهای واژگانی را در مهارت نوشتاری به زبان خارجی کاهش دهد، اما در نهایت ممکن است الزاما منجر به یادگیری زبان نشود. پژوهش حاضر، فقدان سناریوهای صحیح آموزشی برای پیاده سازی ترجمه ماشینی در آموزش زبان را مشخص نمود. از آنجا که صرفاً استفاده از ابزار، یادگیری را تضمین نمی کند، مدرسان زبان ابتدا باید ماهیت ترجمه ماشینی را درک نمایند و سپس سعی کنند روشهای مناسبی را برای استفاده از آن با زبان‌آموزان خود پیدا کنند. بر اساس پژوهشهای پیشین، عوامل مختلفی بر کیفیت خروجی ترجمه ماشین تأثیر می گذارد و مدرسان باید این عوامل را مد نظر داشته باشند. علاوه بر این، تنوع میان زبان‌آموزان نیز خود مسئله مهمی است که بایستی مورد توجه قرار گیرد. با این حال، طراحی‌های آموزشی نباید فقط به روشهایی برای استفاده موثر از ترجمه ماشینی در انجام تکالیف زبانی محدود شود بلکه باید به دنبال راه‌هایی برای پرورش یادگیری زبان‌آموزان در دراز مدت باشد.نتیجه‌گیری: وقتی ترجمه ماشینی بسیار دقیق می شود، مدرسان ممکن است با بی انگیزگی زبان‌آموزان نسبت به یادگیری زبان دیگر روبرو شوند. علاوه بر این، وقتی ترجمه ماشینی چه در زندگی روزمره و چه در محیط‌های آموزشی شیوع بیشتری پیدا کند، زبان‌آموزان ممکن است استفاده از ترجمه ماشینی را غیراخلاقی ندانند و ترجمه ماشینی ممکن است در آینده نزدیک به ضرورتی در فرهنگ آموزش زبان تبدیل شود. در این زمینه، مدرسان باید رهنمودهای روشنی در مورد ملاحظات اخلاقی در خصوص استفاده از ترجمه ماشینی به زبان‌آموزان ارایه دهند.
آموزش الکترونیکی- مجازی
نرجس امینی؛ احمدرضا نصراصفهانی؛ بی بی عشرت زمانی؛ بهروز ترک لادانی
چکیده
پیشینه و اهداف: ماهیت آموزش عالی به علت پیشرفت فاوا در حال تحول بوده و این فناوریها بر روی رسالت دانشگاهها در ابعاد آموزش و پژوهش تاثیر بهسزایی گذاشته است. فاوا واسطهایست که امکان بیان طیف گستردهای از اطلاعات، اندیشهها، مفاهیم و پیامها را فراهم میکند. این پدیده با تمام ویژگیها و کاربردهایی که دارد، ...
بیشتر
پیشینه و اهداف: ماهیت آموزش عالی به علت پیشرفت فاوا در حال تحول بوده و این فناوریها بر روی رسالت دانشگاهها در ابعاد آموزش و پژوهش تاثیر بهسزایی گذاشته است. فاوا واسطهایست که امکان بیان طیف گستردهای از اطلاعات، اندیشهها، مفاهیم و پیامها را فراهم میکند. این پدیده با تمام ویژگیها و کاربردهایی که دارد، عبارت است از گردآوری، سازماندهی، ذخیره و نشر اطلاعات اعم از صوت، تصویر، متن یا عدد که با استفاده از ابزارهای رایانهای و مخابراتی صورت پذیرد. فاوا به عنوان رویکردی نوین، مکمل آموزش است نه جایگزین آن، هدف از توسعه آن، بهبود و کارآمدتر ساختن منابع آموزش و پرورش، به ویژه منابع انسانی است. مطالعات متعددی در گذشته اثرات مثبت فاوا را در تدریس نشان داده‌اند. گسترش فناوری اطلاعات و استفاده از ابزارها و مفاهیم نوین، زمینه بسط اطلاعات و دسترسی آسان و کم هزینه را برای فراگیران اعم از دانشآموزان، دانشجویان و معلمان به روش برخط فراهم کرده و تبادل سریع اطلاعات و تعاملات فرهنگی را میسر میسازد. مؤسسات آموزش عالی نیز به طور فزایندهای نسبت به استفاده از فاوابه عنوان ابزاری برای یاددهی یادگیری، همکاریهای علمی، ارتباطات علمی، توسعه و توانمندی اعضای هیئت علمی برنامهریزی کرده و در عمل، سعی بر آن دارند که فاوا را برای تحقق اهداف به کار ببرند. در مواجه با نیاز جهانی کاربرد فاوا به استادان در جایگزین نمودن روشهای آموزش سنتی با ابزار و امکانات آموزش و یادگیری مبتنی بر فناوری کمک خواهند کرد. اما امروزه این امر برای آموزش خیلی مهمتر از گذشته است، زیرا ابزارهای جدید و استفاده از فاوا در روشهای آموزشی مؤثرند. به نظر میرسد فاوا تاثیر شگرفی بر فرایند یادگیری در آموزش عالی از طریق ارائه فرصتهای جدید و جالبی برای اساتید و دانشجویان داشته باشد. هدف پژوهش حاضر فراتحلیل پژوهشهای انجام شده در زمینه تأثیر استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات بر عملکرد آموزشی و پژوهشی استادان، جهت برآورد اندازه اثر واقعی فاوا بر عملکرد آموزشی و پژوهشی استادان بود.روشها: کلیه پژوهشهای انجام شده، تا پایان سال 1396 در زمینه رابطهی میزان استفاده از فناوری اطلاعات با عملکرد آموزشی و پژوهشی اعضای هیأت علمی در ایران جامعه پژوهشی میباشد. با بررسی همه پژوهشهای انجام شده تعداد 6 پژوهش درباره اثر فناوری اطلاعات و ارتباطات با عملکرد آموزشی استادان و همچنین تعداد 5 پژوهش درباره اثر فناوری اطلاعات و ارتباطات با عملکرد پژوهشی استادان که دارای ویژگیهای مناسب برای ورود به فراتحلیل بودند، انتخاب شدند. ابزار پژوهش، چک لیست گزینش پژوهشها از نظر فنی و روششناختی بود . مدل فراتحلیل ترجیحی در این پژوهش رویکرد ترکیب نتایج هانتر و اشمیت بود. برای تفسیر نتایج نیز از رویکرد کوهن استفاده شد.یافتهها: اندازه اثر فناوری اطلاعات و ارتباطات بر عملکرد آموزشی استادان نیز 413/0 میباشد که برمبنای شاخصهای تفسیری، بالاتر از متوسط است. همچنین اندازه اثر فناوری اطلاعات و ارتباطات بر عملکرد پژوهشی استادان نیز 315/0 میباشد که برمبنای شاخصهای تفسیری، متوسط است.نتیجه‌گیری: کاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات بر عملکرد آموزشی و پژوهشی استادان به طور معناداری تأثیر دارد. با توجه به نتایج به دست آمده و کمیت و کیفیت پژوهشهای موجود، پیشنهاد میشود تحقیقات این دو حوزه در سطح بالاتری از لحاظ کیفی و رعایت قواعد تدوین مقاله و اجرای پژوهش انجام شود. همچنین برای رسیدن به یک نتیجه قابل اعتماد در مرحله اول از آمار پارامتریک درطرح خود استفاده کنند و روشهای آماری قوی همراه با نمونه متناسب و روش های نمونهگیری مناسب با جامعه استفاده گردد.
فناوری آموزش
راضیه علی دهی راوندی؛ محمدصادق طاهرطلوع دل
چکیده
پیشینه و اهداف: با توجه به این که قرن حاضر با نوآوری، سرعت و پیشرفتهایی در زمینه فناوری اطلاعات و انتقال دانش عجین شده است، نسل جدید در پی روشهایی است تا خود را با این تغییرات همگام سازد. بنابراین باید در محتوا و روش یادگیری اصلاحاتی انجام گیرد. یکی از روشهای نوین آموزشی، آموزش همراه با فناوری است. فناوری ابزاری است که توسط دانش ...
بیشتر
پیشینه و اهداف: با توجه به این که قرن حاضر با نوآوری، سرعت و پیشرفتهایی در زمینه فناوری اطلاعات و انتقال دانش عجین شده است، نسل جدید در پی روشهایی است تا خود را با این تغییرات همگام سازد. بنابراین باید در محتوا و روش یادگیری اصلاحاتی انجام گیرد. یکی از روشهای نوین آموزشی، آموزش همراه با فناوری است. فناوری ابزاری است که توسط دانش بشری ایجاد شده تا همراه با منابع به تولید، حل مسئله و برآورده شدن نیازها یا خواستهها بپردازد. بنابراین میتوان فناوری آموزشی را به کارگیری فناوری جهت خلق و مدیریت منابع و فرایندهای فناورانه جهت بهبود عملکرد آموزشی با هدف ایجاد انگیزه و ترغیب دانشآموزان به یادگیری و تسهیل روند آموزش تلقی کرد. با توجه به پیشرفت سریع فناوری اطلاعات و ارتباطات در عصر حاضر و در نتیجه افزایش قابل ملاحظه مطالعات مربوط به بررسی تأثیر فناوری در اثربخشی آموزش، پژوهش حاضر با هدف فراتحلیل و ترکیب نتایج پژوهشهای انجام یافته در زمینه بررسی تأثیر استفاده از فناوری در آموزش ریاضی انجام گرفته است.روش ها جامعه پژوهشی، پژوهشهایی است که به بررسی تاثیر استفاده از فناوری در پیشبرد اهداف آموزش ریاضی پرداخته بودند و با بررسی پیشینه تعداد 19 پژوهش در این زمینه یافت گردید.یافتهها: یافتههای پژوهش نشان داد که استفاده از فناوری به میزان 0.38 از واریانس متغیر دستیابی به اهداف آموزش ریاضی را پیشبینی میکند بنابراین در صورتی که فناوری به طور کامل در روشهای تعلیم و تربیت ادغام شود میتواند به عنوان ابزاری موثر در بهبود یادگیری دانشآموزان در درس ریاضی عمل کند، لذا با توجه به اثربخشی استفاده از فناوری در آموزش ریاضی، ضروری است برنامههای درسی ریاضی به صورتی تدوین گردند که ارائه محتوا را با تلفیقی از فناوری همراه سازند.نتیجه‌گیری: مطالعهی حاضر با هدف تلفیق نتایج کسب شده در خصوص تأثیر بهرهگیری از فناوری در پیشبرد اهداف آموزش ریاضی به روش فراتحلیل انجام پذیرفت. متغیر مستقل این پژوهش شامل: نرمافزارهای آموزشی، بازیهای رایانهای، چندرسانهایها، تصاویر گرافیکی و استفاده از کامپیوتر و متغیر وابسته: یادگیری، خودکارآمدی، انگیزش تحصیلی، عملکرد، کارکردهای اجرایی، پیشرفت، خودتنظیمی،یادداری، نگرش و مشارکت در درس ریاضی میباشد. با توجه به وجود همبستگی میان استفاده از فناوری و پیشبرد اهداف آموزش ریاضی توصیه میگردد برنامهریزان آموزشی در امر تدوین کتابهای درسی اهتمام لازم را مطابق این مورد به کار گیرند و روشهای تدریس معلمان نیز متناسب با این موضوع و با استفاده از فناوریهای جدید تغییر یابد.
فناوری آموزش
مهدی معینی کیا؛ عادل زاهدبابلان؛ ابراهیم آریانی قیزقاپان؛ زهرا بیگدلی
چکیده
پیشینه و اهداف: در عصر حاضر قدرت ابداع و نبوغ بشر فناوری دیگری به نام فناوری اطلاعات و ارتباطات (فاوا) را به ارمغان آورده است. این فناوری، ظرفیت اثرگذاری بسیار گستردهتری، در مقایسه با فناوریهای گذشته داراست و در عرصهی تعلیم و تربیت میتوان با اثرپذیری از این ظرفیت جدید، تحولات سودمندی را در ارکان اجزاء مربوط رقم زد که لازمهی ...
بیشتر
پیشینه و اهداف: در عصر حاضر قدرت ابداع و نبوغ بشر فناوری دیگری به نام فناوری اطلاعات و ارتباطات (فاوا) را به ارمغان آورده است. این فناوری، ظرفیت اثرگذاری بسیار گستردهتری، در مقایسه با فناوریهای گذشته داراست و در عرصهی تعلیم و تربیت میتوان با اثرپذیری از این ظرفیت جدید، تحولات سودمندی را در ارکان اجزاء مربوط رقم زد که لازمهی این امر تأمل و تدبر بیشتر در شناخت وجوه گوناگون، اعم از فرصتها یا تهدیدهای ناشی از کاربرد این فناوری است. به بیان دیگر امروزه جهانی با ویژگیهایی که ارتباطات رایانهای و اینترنتی آن را رقم زده است، پدید آمده است تا جایی که جامعهی شبکهای باعث شده تا جامعیت، پیچیدگی و شبکهسازی فناورانه به حوزههای متنوع زندگی و آموزشی نفوذ کند و جنبشهای آموزشی، اقتصادی و فرهنگی در اثر انقلاب فاوا پدیدار شود. هدف پژوهش حاضر توصیف، تحلیل و ترکیب تحلیل‌های ارائه شده در زمینه‌ی نقش کاربست فاوا در جریان آموزش و یادگیری بر بازده یادگیری فراگیران بود،روش ها: روش این پژوهش فراتحلیل است. جامعهی آماری پژوهش حاضر را آثار مکتوب اعم از پایان‌نامه‌ها و مقالات مندرج در سایت‌های علمی ایران داک، مگ ایران، اس.آی.دی، نورمگز و برخی از مقالات نمایه شده در مجلات در بین سالهای 94-87 تشکیل دادند، که از بین آثار انجام شده 36 پژوهش برای بررسی برگزیده شد. تجزیه و تحلیل دادهها با کمک سه نرم افزار SPSS 22 ، CMA2 و Excel صورت گرفته است. در سطح آمار توصیفی از فراوانی و درصد فراوانی و در سطح آمار استنباطی برای محاسبه اندازه اثر از g هجز و مدل اثرات ثابت و اثرات تصادفی، برای بررسی معنی‌داری فراوانی پژوهشها از روش شمارش مربع خی و جهت ترکیب اندازه اثرها از روش ترکیب احتمالات t واینر استفاده گردید.یافتهها:به منظور بررسی وجود سوگیری انتشار در مطالعات اولیه از نمودار فونل استفاده شد که سوگیری انتشار را در مطالعات اولیه در متغیر بازده تحصیلی نشان داد. برای رفع این مشکل از آزمون برازش دووال و توییدی برای هر دو مدل اثرات ثابت و تصادفی استفاده گردید. به منظور بررسی همگنی مطالعات از آزمونI2 وQ استفاده شد که نشان داد مطالعات اولیه همگن نیستند. اندازه اثر محاسبه شده برای مطالعات تحت هر دو مدل ثابت و تصادفی از نظر آماری برای متغیر مورد بررسی معنادار بود. همچنین نتایج ترکیب احتمالاتt واینر نشان داد بین اندازه‌ی اثرها‌ی ترکیب شده تفاوت معناداری وجود دارد. در نهایت نقش کاربست فاوا در جریان آموزش و یادگیری بر بازده یادگیری فراگیران تأیید میگردد.تیجه‌گیری: با توجه به نتایج به دست آمده از تحقیق مبنی بر معنیدار بودن تأثیر استفاده از فاوا در بازده یادگیری فراگیران، پیشنهاد میگردد دست‌اندرکاران (برنامهریزان آموزش و پرورش)، استفاده از نرمافزارهای کمک آموزشی و بهره گیری از فناوریهای نوین را در اولویت قرار دهند. بدیهی است که توسعه زیرساخت‌های گسترش فاوا در کشور و به ویژه در مراکز آموزشی و فراهم کردن زمینه‌‌های ورود فناوریهای اطلاعاتی به مدارس و دانشگا‌ه‌های فاقد فاوا که سبب خلق زمینه‌‌های جدید اجتماعی برای یادگیری دانشآموزان و دانشجویان میشود، گامی اساسی در این راستا میباشد. در نهایت، مسلما این معلمان هستند که کلید کاربرد اثربخش فناوری در جهت بهبود یادگیری را در دست دارند، اما اگر معلمان کاملا درک نکنند که چگونه به طور مؤثری فاوا را برای پیشبرد یادگیری دانشآموزان به کار برند، سرمایه گذاری‌های کلانی که در نوآوری‌های فاوا صورت گرفته به آسانی به هدر خواهد رفت. با توجه به نتایج به دست آمده از تحقیق، پیشنهاد میگردد تا جهت به کارگیری هر چه بیشتر و بهتر معلمان از فناوریهای نوین در فرآیند یاددهی و یادگیری، آنها را مورد تشویق قرار داده و برای بالا بردن سطح دانش علمی آنها در زمینه فوق، دوره‌‌های آموزشی متناسب برگزار گردد. مطمئناً، برای موفقیت در این راه، سرمایه گذاری مناسب جهت تجهیز نمودن مدارس به ابزارهای نوین تکنولوژی، امری مهم و حیاتی میباشد که لازم است مورد توجه بیشتر مسئولین امر قرار گیرد.
آموزش از راه دور
افشین موسوی چلک؛ حسن کاویانی
چکیده
پیشینه و اهداف: آموزش عالی در طول دو دهه گذشته با چالشها و مسایل بسیاری مواجه بوده است که از میان آنها میتوان به این موارد اشاره کرد: ناتوانی در تولید دانش نظری و مصرف دانشهای بنیادی و نظری تولید شده در سایر کشورهای جهان، کاربردی نبودن آموزشهای دانشگاهی، فقدان رابطه نامناسب بین دانشگاه و سایر بخشهای اجتماعی، بیتوجهی ...
بیشتر
پیشینه و اهداف: آموزش عالی در طول دو دهه گذشته با چالشها و مسایل بسیاری مواجه بوده است که از میان آنها میتوان به این موارد اشاره کرد: ناتوانی در تولید دانش نظری و مصرف دانشهای بنیادی و نظری تولید شده در سایر کشورهای جهان، کاربردی نبودن آموزشهای دانشگاهی، فقدان رابطه نامناسب بین دانشگاه و سایر بخشهای اجتماعی، بیتوجهی به کارکردهای پژوهش و ارایه خدمات در دانشگاهها، مشکل تعدد مراکز تصمیم گیری و وجود متولیان متعدد از یک طرف و رشد فزاینده دانشجویان و متقاضیان ورود به دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی، گسترش کمی نظام آموزش عالی بدون توجه به ظرفیتهای موجود و توان اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جامعه برای پذیرش دانش آموختگان دانشگاهی، کاهش منابع مالی و فشار از سوی جامعه برای مسؤولیت پذیری و پاسخ گویی؛ بنابراین نظام آموزش عالی برای مقابله با این چالشها، نیاز به حفظ و ارتقای کیفیت در آموزش عالی دارد. برای موفقیت در این امر، تمامی کارکردهای آموزش عالی به طور عام باید به طور جامع مورد توجه قرار گیرد. در این راستا یکی از تدابیری که آموزش عالی در جهت پاسخ به مسائل خود اندیشه کرد آموزش بر اساس فناوریها، از جمله آموزشهای از راه دور (Distance Education & Distance- Learning) بوده است. باتوجه به تناقض در یافتههای اثربخشی روشهای آموزش از راه دور، پژوهش حاضر با هدف فراتحلیل اثربخشی آموزشهای از راه دور در آموزش عالی انجام گرفت.روش ها: روش پژوهش حاضر براساس روشهای تحلیل ثانویه و از نوع فراتحلیل و جامعه آماری آن شامل کلیه پژوهشهایی است که در ارتباط با اثربخشی انواع آموزشهای از راه دور در آموزش عالی در داخل کشور به روش نیمه تجربی انجام شده که از شیوه تمام سرشماری جهت نمونه گیری استفاده شد و بر اساس ملاکهای ورود و خروج 79 پژوهش به عنوان حجم نمونه شناسایی و محاسبه شد. جهت جمع آوری اطلاعات از فرم کاربرگ طراحی شده توسط محقق در سه بخش اطلاعات کتاب شناختی، اطلاعات روش شناختی و یافتهها استفاده شد. جهت تجزیه و تحلیل دادهها از شاخص اندازه اثر و آزمون همگنی با استفاده از نرم افزار آماری CMA ویرایش دوم انجام گرفت.یافتهها:یافتهها نشان داد تمام روشهای آموزش از راه دور در آموزش عالی کشور اثربخش بوده است اما این اثربخشی در حد متوسط بوده است ( 526.0ES=، 01.0p <) که باتوجه به جدول سطح زیرمنحنی بهنجار میانگین اجرای روشهای آموزشهای از راه دور 69 درصد اثربخشتر از روشهای سنتی و حضوری است. همچنین فرارگرسیون تاثیر سال بر نتایج پژوهش نشان داد که با یک واحد افزایش در اجرای روشهای آموزش از راه دور.07به اندازه اثر، اثربخشی این روشها افزوده میشود، به عبارت دیگر اجرای روشهای آموزش از راه دور در آموزش عالی با گذشت زمان اثربخشتر میشود.نتیجه‌گیری: باتوجه به اینکه بررسی متغیرهای تعدیل کننده جزء هدفهای این پژوهش نبوده است لذا توصیه میشود در پژوهش های بعدی تاثیر این مولفهها بر نتایج کار نیز مورد بررسی قرار گیرد تا سهم تاثیرگذاری این مولفهها جهت تببین و کنترل بر نتایج کار مشخص شود.
سید محمدرضا مرتضوی
چکیده
پژوهش حاضر بهصورت «فراتحلیل» با هدف بررسی نقش و شیوه‌های ارتباط کلامی و غیرکلامی در یادگیری درس ریاضی تهیه شده است. به این منظور تحقیقات انجام شده (18 تحقیق) در خصوص آموزش درس ریاضی، که در قالب مقاله پژوهشی در فصلنامه نوآوری‌های آموزش انتشار یافته است، به عنوان جامعه مورد مطالعه در نظر گرفته شد. از بین این تحقیقات 8 مقاله تحقیقی ...
بیشتر
پژوهش حاضر بهصورت «فراتحلیل» با هدف بررسی نقش و شیوه‌های ارتباط کلامی و غیرکلامی در یادگیری درس ریاضی تهیه شده است. به این منظور تحقیقات انجام شده (18 تحقیق) در خصوص آموزش درس ریاضی، که در قالب مقاله پژوهشی در فصلنامه نوآوری‌های آموزش انتشار یافته است، به عنوان جامعه مورد مطالعه در نظر گرفته شد. از بین این تحقیقات 8 مقاله تحقیقی منتشر شده که به لحاظ توجه به شاخصها و متغیرهای ارتباطی از گستردگی بیشتری برخوردار بودند، جامعه مورد مطالعه پژوهش حاضر را تشکیل دادند. سپس برحسب متغیرها، روش اجرا، پرسشها و نتایج مندرج در آنها بهصورت توصیفی - کیفی، «فراتحلیل» شد. پرسش اصلی این پژوهش عبارت است از: در تحقیقات مربوط به آموزش درس ریاضی که مبتنی بر شیوه ارتباط است، وجوه اشتراک و اختلاف در کاربرد ارتباطات اثربخش کدام است؟ طی این تحقیق مشخص شد که الگوهای ارتباطی متعدد و گاه متعارضی در اولویت قرار گرفته و به عنوان توصیه مطرح میشود که عبارتند از: احساس برانگیز، مشارکتی، حمایتبخش، تجسمی، هدفمند و متعادل در قالبهای گفتاری، بدنی، تصویری و صوتی که هر کدام به پیشرفت عملکرد فراگیران و یادگیری درس ریاضی و حل مسائل آن میانجامد.
