نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• نصیبه تاری
• سعید ضرغامی همراه
• علیرضا محمودنیا
• یحیی قائدی

گروه فلسفه تعلیم و تربیت، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه خوارزمی، کرج، ایران

چکیده

پیشینه و اهداف: هدف پژوهش حاضر، بررسی ماهیت ارتباط بین معلم و فراگیر در فرایند یادگیری الکترونیکی با تاکید بر آراء دلوز است. با گسترش یادگیری الکترونیکی یکی از وجوه تغییر در تعلیم و تربیت در زمینه یاددهی –یادگیری است؛ و از جمله آن، ارتباط بین معلم و فراگیر است. در تحلیل و ارزیابی ماهیت ارتباط و نقش آن در شناخت انسانی،  یکی از پارادایم­های نوظهور پساساختا­رگرایانه، معرفت‌شناسی ریزومی دلوز می‌باشد. در زمینه آراء دلوز و یادگیری الکترونیکی براساس نظریه ارتباط­گرایی، به طور جداگانه پژوهش­هایی صورت گرفت. اما آنچه این پژوهش را از سایر پژوهش­ها  متمایز می­کند بررسی این مهم است که، آیا قلمرو جدیدی که دلوز از آن با نام ریزوماتیک یاد می­کند و به توسط آن مناسبات سنتی بین معلم و فراگیر را در نظام درختی به چالش می­کشد و قلمروزدایی می­کند، می­تواند فضای جدید یادگیری الکترونیکی را مورد حمایت قرار دهد؟ آیا این دو همدیگر را همراهی می کنند؟
روش‌ها‌: روش این مطالعه، از نوع تحلیل فلسفی و استنتاجی است که جهت پاسخ به سوال پژوهش (ماهیت ارتباط بین معلم و فراگیر درفرایند یادگیری الکترونیکی چیست؟) مورداستفاده قرار گرفت. روش گردآوری اطلاعات، کتابخانه ای–اسنادی است. بر اساس تحلیل مفهوم، فهم معتبر از مفهوم و تبیین روشن از معنای یک مفهوم به واسطه توضیح دقیق ارتباط آن با سایر مفاهیم بدست آمد؛ همچنین براساس رویکرد استنتاجی، به دلالت­های ماهیت ارتباط بین معلم و فراگیر مبتنی بر آراء دلوز در فرایند یاددهی-یادگیری در یادگیری الکترونیکی پرداخته و سپس به تحلیل فلسفی آنها اقدام گردید؛ به عبارت دیگر، مفاهیم معرفت­شناسی ریزوماتیک دلوز و مولفه­های مرتبط با آن از یک سو و مفاهیم یادگیری الکترونیکی مبتنی بر نظریه ارتباط­گرایی از سوی دیگر مورد تحلیل، تفسیر و وضوح بخشی قرار گرفت؛ سپس نسبت ارتباط در یادگیری الکترونیکی با ارتباط ریزوماتیک دلوز مورد بررسی قرار گرفت.
یافته­ها: نخست، مولفه­های اساسی در معرفت­شناسی ریزومی دلوز تحلیل شد بر اساس یافته­های پژوهش، ماهیت ارتباط بین معلم و فراگیر مبتنی بر آراء دلوز، ریزوماتیکی است؛ یعنی ویژگی‌هایی چون پیوند و ناهمگونی، کثرت و چندگانگی، کوچ گرایی، نقشه نگاری و گسست نادلالت­گر ریز‌م را داراست و حکایت از روابطی غیرخطی، افقی و غیر سلسله مراتبی، سیال و شکننده، تمرکززدا، خودجوش و مولکولی، انبوه و متکثر، منعطف و نفوذپذیر دارد. سپس، ماهیت ارتباط در فرایند آموزش مجازی تبیین گردید. بنا بر نظریه ارتباط گرایی، ارتباط در یادگیری الکترونیکی، ارتباطی است سیستمی و شبکه­ای که روابط غیرخطی بین اجزای سیستم و شبکه برقرار است. طبق این نظریه، یادگیری الکترونیکی همان، فرایند برقراری ارتباطات اجزای شبکه با یکدیگر است؛ در پایان به ارزیابی ماهیت ارتباط در یادگیری الکترونیکی در نسبت با ماهیت ارتباط مطرح شده در معرفت شناسی ریزوماتیک دلوز پرداخته شد. برهمین اساس تبیین شده است که، جهت­گیری ارتباط در یادگیری الکترونیکی همسو با ارتباط ریزوماتیکی دلوز است.
نتیجه­گیری: براساس نظریه ارتباط گرایی، آموزش مجازی همان، فرایند برقراری ارتباطات اجزای شبکه با یکدیگر است؛ لذا جهت­گیری ارتباط الکترونیکی همسو با ارتباط ریزوماتیکی دلوز می­باشد. از این­رو روابط ریزوماتیکی دلوز با توجه به قابلیت‌هایی که بر آن مترتب است، نویدبخش ارتباط مطلوب بین معلم و فراگیر در عصر یادگیری الکترونیکی است و می­تواند به عنوان مدلی در جهت رفع برخی از چالش­های نظام آموزشی سنتی برآید.

کلیدواژه‌ها

• ارتباط
• معرفت ریزومی
• یادگیری الکترونیکی
• معلم
• فراگیر

20.1001.1.20080441.1399.14.3.3.5

موضوعات

• آموزش الکترونیکی

عنوان مقاله [English]

The nature of the relationship between teacher and learner in comprehensive e-learning process with an emphasis on ideas of Deleuze

نویسندگان [English]

• N. Tari
• S. Zarghami
• A. Mahmoodnia
• Y. Ghaedi

Faculty of Psychology and Education, Kharazmi University, Karaj, Iran

چکیده [English]

Background and Objectives: The aim of this research is study the nature of the relationship between teacher and learner in comprehensive e-learning process with an emphasis on ideas of Deleuze. With the expansion of e-learning, one of the important aspects of change in education is in the field of teaching and learning, including the relation between the teacher and the learner. In the analysis and evaluation of the nature of the relation and its role in human cognition, one of the post structuralist emerging paradigms is Deleuze's rhizomatic epistemology. In the area of Deleuze's ideas and electronic learning based on connectivism theory, separate researches have been done. However, what distinguishes this study from other studies is the assessment of the important fact that whether the new area which Deleuze names rhizomatic and by which means challenges the traditional relationships between the teacher and the learner in the tree system and deterritorializes can support the new atmosphere of electronic learning. Do these two accompany each other?
MethodS:The methodology of this study is philosophical analysis and deduction, which were used to answer the research question (What is the nature of the relation between the teacher and the learner in the process of e-learning?). The method of data collection is desk-documentation study. Based on concept analysis, valid understanding of the concept and a clear explanation of its relationship with other concepts was achieved. Moreover, based on deductive approach, the implications of the nature of the relation between the teacher and the learner according to Deleuze's ideas in the process of teaching - learning in e-learning was assessed. Then, these were analyzed philosophically. In other words, Deleuze's rhizomatic epistemological concepts and the related elements on the one hand and the concepts of electronic learning based on connectivism theory on the other hand were analyzed, interpreted and clarified. In the end, the proportion of relation in e-learning to Deleuze's rhizomatic relation was evaluated. 
Findings: First, basic factors in rhizomatic epistemology of Deleuze were investigated. Based on the findings of this study, the essentialistic of the relationship between the teacher and the learner, according to Deleuze’s opinions, is rhizomatic. This means that it has features such as Interconnection and heterogeneity, pluralism, immigration, mapping, and non-indicative dissociation of rhizome, suggesting nonlinear, horizontal and non-hierarchical, fluid and fragile, decentralizing, spontaneous and molecular, dense and multiplexed, flexible and permeable relationships. Second, the nature of relationship in virtual learning process was illuminated
according to the principles of communication theory, which is the new theory of learning in the age of information and communication technology, communication in E-learning is a systemic and network communication that has nonlinear relationships among system components and network.According to this theory, E-learning is the process of network components communicating with each other. At the end, the nature of relationship virtual Learning in relation with, the nature of rhizomatic epistemology of Deleuze was examined Therefore, the orientation of communication in E-learning is in line with Deleuze's rhizomatic relationship.
Conclusion: Based on connectivism theory, electronic education is the very process of network elements connecting with each other. Thus, the direction of e-learning is aligned with Deleuze's rhizomatic relation. Thus, Deleuze's rhizomatic relationships with regard to the capabilities it holds, promises the ideal relationship between the teacher and the learner in the E-learning era and can serve as a model to address some of the challenges of the traditional educational system.

کلیدواژه‌ها [English]

• relationship
• epistemology
• Virtual Learning
• teacher
• learner

COPYRIGHTS 
©2020 The author(s). This is an open access article distributed under the terms of the Creative Commons Attribution (CC BY 4.0), which permits unrestricted use, distribution, and reproduction in any medium, as long as the original authors and source are cited. No permission is required from the authors or the publishers.