نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

• مصطفی ارغیانی

گروه معماری، دانشکده هنر، دانشگاه بجنورد، بجنورد، ایران

چکیده

پیشینه و اهداف: ایجاد احساس جمعی، شرایط مناسبی را برای رشد و تحول اخلاقی، اجتماعی و جسمانی دانش‌آموزان فراهم می­کند. فهم حس جمعی در حوزه های مختلفی مورد توجه محققان است. در علم جامعه‌شناسی تاکید بر آن است که چگونه افراد به یک مکان تعلق دارند و بیشتر به پیوندهای اجتماعی و عاطفی بین افراد در یک مکان اشاره دارد که به ادراک ذهنی و احساس افراد در یک مکان می پردازد. از دیدگاه محققین انسان­شناسی به موضوعاتی از قبیل ادراک شخصی از مکان، معنای مکان و بیشتر به موضوعات زیبایی شناسانه و عاطفی می­پردازد و توان بیشتر به پیوندهای عاطفی بین مردم و مکان اشاره دارد. این موضوع توسط مردم­شناسان به عنوان تعلق به مکان یا رابطه نمادین با مکان که به­وسیله مردم از طریق الصاق معنای نمادین به یک مکان ویژه طرح می گردد که در ادامه فهم گروهی، فردی و رابطه با محیط را فراهم می کند. معماران منظر هم حس جمعی را به عنوان یک مفهوم نزدیک به تعلق به مکان می­دانند و آن را بیشتر تجربه شناختی و عاطفی می­دانند، یعنی این مفهوم برای افراد از طریق اعتقادات، تجارب و عادات فرهنگی، رویدادهای مختلف مشترک تبیین می­گردد. درهمینراستاپژوهشحاضرباهدفشناساییعواملمؤثربراحساسجمعیدانش­آموزانصورتگرفتهاست. اینپژوهشازحیثهدف،جزءپژوهشهایکاربردیاست.
روش‌ها‌: در این پژوهش تلاش شده است برای سنجش شاخص‌های مورد بررسی از روش پیمایشی جهت پاسخ دادن به فرضیات پژوهش استفاده شود. در این راستا با مطالعة منابع موجود، 16 مؤلفه مؤثر بر احساس جمعی استخراج گردید. با طرح، توزیع و جمع‌آوری پرسشنامه، آرا و عقاید جامعة پژوهش مورد بررسی قرار گرفت. به این منظور، 40 پرسشنامه در میان جمعی از اساتید دانشگاه توزیع گردید و میزان تاثیر و اولویت مؤلفه‌های روانی، کالبدی و رفتاری به دست آمده، سنجیده شد. با حذف پرسش نامه‌های ناقص، در نهایت 19 پرسشنامه مورد تحلیل قرار گرفت و از تکنیک فرایند تحلیل سلسله مراتبی استفاده شد. 
یافته‌ها: در میان مؤلفه‌های روانی، مؤلفه‌های امنیت و شناخت افراد و مکا­ن­ها،  در میان مؤلفه‌های کالبدی، مؤلفه کیفیت فضایی و در میان مولفه­های رفتاری، فعالیت جمعی به عنوان مهمترین مؤلفه‌های مؤثر بر ارتقای احساس جمعی فضای آموزشی شناسایی گردیدند.
نتیجه‌گیری: برای ارتقای سطح احساس جمعی در فضاهای آموزشی، می­توان موضوعات زیر را مدنظر قرار داد: توجه به مکان­های فعالیت : ترغیب دانش­آموز به انجام فعالیت­های مختلف آموزشی و پرورشی از قبیل گفتگو با سایرین، شرکت در بحث­های کلاسی، گفتگو با معلم و فراهم آوردن فضایی که قابلیت گردهمایی (آمفی تئاتری که در موقعیت مناسب باشد و دسترسی راحت داشته باشد، توجه به امنیت در فضا : خطر موجود در یک مکان بیرونی یا تهدیدهای مشترک می تواند مانع احساس جمعی در محیط درونی یا وحدت افراد باشد. به منظور اینکه افراد بتوانند بر مشکلات و مسائل پیش­آمده از خطر فائق آیند، هنجارهای اجتماعی زمانی قوت کامل دارند که به افراد گروه امنیت بدهند، شناخت افراد و مکان­ها : شناخت دانش­آموزان نسبت به هم، ویژگی­ اجتماعی را رقم می زند که در نهایت به احساس جمعی منجر می گردد و کیفیت فضایی : مکان­های مطلوب و خوشایند که قادر به تحریک بصری هستند سبب می­گردد افراد دارای آگاهی و شناخت محیطی بیشتری گردد. در واقع هر چه مکانی از غنای بیشتری برخوردار باشد افراد به بودن با همدیگر ترغیب می­گردند.

کلیدواژه‌ها

• فضای بسته آموزشی
• حس جمعی
• تحلیل سلسله مراتبی
• روش پیمایش
• ابعاد حس جمعی

20.1001.1.20080441.1399.15.1.12.3

موضوعات

• محیط یادگیری

عنوان مقاله [English]

Effective components on the promotion of sense of community in high school educational spaces

نویسنده [English]

• M. Arghiani

Architecture Department, Faculty of Arts, University of Bojnord, Bojnord, Iran

چکیده [English]

Background and Objectives: Creating a sense of community provides desirable conditions for students' moral, social and physical development. Understanding this sense of community has received growing attention of researchers in various fields. Sociology stresses the sense of people’s belonging to a place, mainly by exploring social and emotional ties between people in a place, which deals with the mental perception and feelings that people have about a given place. From the perspective of anthropologists, it deals with subjects such as individual perception of place, the meaning of place, as well as aesthetic and emotional issues. In this context, belonging chiefly refers to the emotional connections between people and place. This issue is defined by anthropologists as the sense of belonging to a place or a symbolic relationship with a place, which is forged by attaching a symbolic meaning to a specific place. It further provides collective and individual perception and relationship with the environment. Landscape architects also see the sense of community as a concept closely associated with the sense of belonging to a place, contending that it is primarily cognitive and emotional. That is, this concept is explained for individuals through various common events, beliefs, experiences and cultural habits. In this regard, the present study was conducted with the aim of identifying factors affecting students' sense of community. With respect to its goal, this research is classified as an applied research.
Methods: In this research, attempts have been made to use the survey method to answer the research hypotheses and measure the studied indices. To do so, by studying the existing sources, 16 components affecting the sense of community were extracted. By designing, distributing and collecting the questionnaire, the views of the research community were examined. Accordingly, 40 questionnaires were distributed among a group of university professors and the effect and priority of the obtained psychological, physical and behavioral components were evaluated. After removing incomplete questionnaires, 19 questionnaires were included in the final analysis. We used hierarchical analysis process for this purpose.
Findings: The factors of security and knowing individuals and places among psychological components, the factor of spatial quality component among physical components, and the factor of collective activity among behavioral components were identified as the most important components affecting the sense of community in educational settings.
Conclusion: To promote the sense of community in educational settings, the following issues should be taken into account. 1) The importance of the place of activity: encouraging students to engage in various educational activities, such as sharing ideas with others, participating in class discussions, connecting with the teacher and providing an environment for gathering (amphitheater in a convenient place with ease of access). 2) The importance of security in a place: an external danger or threat or common threats can damage a sense of community in the environment or the solidarity of individuals.
To overcome the problems and issues that may arise from danger, social norms are required, especially when they provide security for individuals in the group. 3) The recognition of individuals and places: when students know each other, it fosters a social feature that leads to an improved sense of community. 4) Spatial quality: desirable and pleasant places that are visually stimulating enhance aware and environmental knowledge of people. The richer the place, the more people are encouraged to stay together.

کلیدواژه‌ها [English]

• Closed educational space
• Sense of community
• Dimensions of sense of community
• AHP
• survey method

COPYRIGHTS 
©2021 The author(s). This is an open access article distributed under the terms of the Creative Commons Attribution (CC BY 4.0), which permits unrestricted use, distribution, and reproduction in any medium, as long as the original authors and source are cited. No permission is required from the authors or the publishers.