نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• زهرا کاشانیها ¹
• فاطمه خالوندی ²

¹ گروه معارف اسلامی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجائی، تهران، ایران

² گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجائی، تهران، ایران

چکیده

پیشینه و اهداف: ازآنجایی‌که دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی سرمایه انسانی مولد جامعه را تربیت می‌کنند، از جانب سیاست‌گذاران آموزشی و جامعه در قبال عملکرد، پاسخگویی، رسیدن به عدالت و تحول اجتماعی تحت‌فشار هستند. همین امر، موجب ضرورت بازسازی مفهوم جدیدی از رهبری و اخلاقی کردن آن است. آموزش عالی، نهاد مکمل آموزش‌های عمومی نظام‌مند ابتدایی و متوسطه و محصول تجدید حیات تمدنی است. آموزش عالی می‌تواند به توسعه زیرساخت‌ها و ساختارهای جامعه در همه ابعاد خدمت کرده و حفظ و پاسداری از دستاوردها و آرمان‌های جامعه را تسهیل کند. نظام آموزش عالی به‌واسطه‌ی نقشی که در تربیت نیروی انسانی ماهر و متخصص موردنیاز بخش‌های اقتصادی و اجتماعی ایفا می‌کند، از سهم و اهمیت قابل‌توجهی در توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی برخوردار است. آموزش عالی کارآمد موجب کارآمدی همه نهادها و سازمان‌های جامعه شده و با توجه به محدودیت منابع، موجب افزایش بهره‌وری و کار آیی افراد و سازمان‌ها می‌شود؛ که عوامل مهمی همچون معنویت در محیط کار در کارکرد بهره‌وری این نهاد می‌توانند نقش‌آفرینی کنند.
هدف پژوهش حاضر، بررسی نقش پیش‌بینی کننده‌ی معنویت­گرایی در اثربخشی رهبری در محیط کار دانشگاه است.
روش ها: این پژوهش ازنظر هدف، یک تحقیق کاربردی و ازنظر نحوه گردآوری داده‌ها، کمی به روش پیمایشی توصیفی می‌باشد. نمونه آماری به روش تصادفی طبقه‌ای با استفاده از فرمول کوکران به تعداد 115 نفر از اعضای هیئت‌علمی دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی در سال تحصیلی 94-93 بودند. ابزار اندازه‌گیری پرسشنامه «معنویت در محیط کار» میلیمان و همکاران و پرسشنامه رامسدن با عنوان «اثربخشی رهبری» در گروه‌های آموزشی دانشگاه است. روایی صوری و محتوایی پرسشنامه‌ها، توسط پنج‌تن از اساتید متخصص درزمینهٔ موضوع، تائید شد. تجزیه‌وتحلیل داده‌ها با استفاده  از نرم‌افزار SPSS نسخه 22 بوده است. میزان آلفای کرونباخ برای تعیین پایایی ابزارها به ترتیب، .89 و .87 به دست آمد.
یافته‌ها:یافته‌ها نشان داد که ضریب همبستگی معنویت‌گرایی در محیط کاربر اثربخشی رهبری با میزان .75 در سطح اطمینان 95% معنی‌دار است. همچنین، با توجه نتایج ضرایب استاندارد، کار معنادار و هم سویی باارزش‌ها، به ترتیب.26 و .31 و در سطح اطمینان 95% معنی‌دار هستند؛  بر اساس نتایج حاصل‌شده، مؤلفه‌ی هم سویی باارزش‌ها به‌تنهایی می‌تواند قوی‌ترین پیش‌بینی کننده‌ی اثربخشی رهبری مدیران در گروه‌های آموزشی باشد و 0.54 درصد از واریانس اثربخشی رهبری مدیران گروه‌های آموزشی را به‌گونه‌ای معنادار(.05 p < ) تبیین نمایند.
نتیجه‌گیری: نتایج این پژوهش، گویای آن هستند که توجه به دو مؤلفه کار معنادار و همسویی باارزش‌ها در محیط کار به‌عنوان پیش‌بینی کننده اثربخشی رهبری می‌توانند اثربخشی رهبری مدیران را در گروه‌های آموزشی بهبود ببخشند. بدین منظور، پیشنهاد می‌شود در سطح مسئولین وزارت تحقیقات و علوم و فناوری، در تدوین آیین‌نامه‌ها در راستای وظایف آموزشی و پژوهشی اساتید مواردی را لحاظ کنند. اولاً ازنظر مبانی ارزشی آن کار ارزشمند تلقی شود و ثانیه انتظارات موردنظر با ارزش‌های معنوی همسویی و همخوانی داشته باشند تا بر همین اساس، تصمیم‌گیرندگان و سیاست‌گذاران دانشگاه با وضع راهبردها و  اهداف کلان در اسناد بالادستی دانشگاه و همین‌طور تعریف عملیاتی آن‌ها از طریق تدوین آیین‌نامه‌های جدید در خصوص فعالیت‌های آموزشی و پژوهشی برای تولید دانش اخلاق بنیان در میان اعضای هیئت‌علمی جهت ایجاد احساس معناداری در کار به لحاظ ارزشی، اقدامات عملی انجام دهند.

کلیدواژه‌ها

• معنویت گرایی
• رهبری در سازمان
• اثربخشی رهبری
• معنویت در محیط کار دانشگاه
• مدیران گروه

20.1001.1.20080441.1397.13.1.14.1

موضوعات

• مدیریت آموزشی

عنوان مقاله [English]

pirituality in workplace of university and academic group leadership effectiveness

نویسندگان [English]

• Z. Kashaniha ¹
• F. Khalvandi ²

¹ Islamic Theology Department, Faculty of Humanities, Shahid Rajaee Teacher Training University, Tehran, Iran

² Educational Sciences Department, Faculty of Humanities, Shahid Rajaee Teacher Training University, Tehran, Iran

چکیده [English]

Background and Objective:As universities and higher education institutions nurture productive human capital, they are pressured by educational policymakers and society to function, be accountable, to achieve justice, and to transform society. This necessitates the reconstruction of a new concept of leadership and its ethics. Higher education is a complementary institution to systematic primary and secondary public education and a product of the revival of civilization. Higher education can serve the development of the infrastructure and structures of society in all dimensions and facilitate the preservation and protection of the achievements and ideals of society. The higher education system has a significant share and importance in economic, social and cultural development due to its role in training skilled and specialized human resources needed by the economic and social sectors. Efficient higher education increases the efficiency of all institutions and organizations in society and, due to limited resources, increases the productivity and efficiency of individuals and organizations; Important factors such as spirituality in the workplace can play a role in the productivity of this institution.
The purpose of this study was to investigate the predictive role of spirituality on the leadership effectiveness in the workplace of the university.
Methods: By purposes, this research is practical and on the base of data collection, the quantitative research method is descriptive. By stratified random sampling method, 115 faculty members of Shahid Rajaee Teacher Training University were selected in the academic year of 2014-2015. Spirituality in the workplace Milliman et al.’s questionnaire and Ramsend's questionnaire of "Leadership Effectiveness" were used. The factual and content validity of the questionnaires was confirmed by five professors in the subject area. The obtained Cronbach's alpha, by SPSS software 22 version, was 0.889 and 0.88, respectively, for the reliability of the tools.
Findings:The findings showed that the coefficient influence of spirituality on leadership effectiveness is 0.75, at the level of 0.05. Also, according to the results of the standard coefficients, the meaningful work and Alignment with the organization’s values, respectively, 0.26 and 0.31 at the level of 0.05 are significant. The Alignment with the organization’s values component by itself can be as the strongest predictor of leadership effectiveness in the workplace of the university and can significantly explain 0.54% of total variance of leadership effectiveness in the workplace of the university.
Conclusion: The results of this study indicate that attention to the two components of meaningful work and alignment of values ​​in the workplace as a predictor of leadership effectiveness can improve the effectiveness of leadership in management departments. For this purpose, it is suggested that at the level of the officials of the Ministry of Research, Science and Technology, compiling the regulations in line with the educational and research duties of the professors should be included. First, it is considered valuable in terms of its value principles, and the expected expectations are in line with the spiritual values, so that the university decision-makers and policy-makers by setting strategies and goals in the upstream documents of the university, as well as defining their operation by drafting new regulations should take practical measures regarding educational and research activities to produce basic ethics knowledge among faculty members in order to create a meaningful sense of work in terms of value.

کلیدواژه‌ها [English]

• Spirituality
• leadership in organization
• leadership Effectiveness
• Spirituality in the workplace of the university
• group leaders

COPYRIGHTS 
©2019 The author(s). This is an open access article distributed under the terms of the Creative Commons Attribution (CC BY 4.0), which permits unrestricted use, distribution, and reproduction in any medium, as long as the original authors and source are cited. No permission is required from the authors or the publishers.