نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• نیلوفر فرج پور
• سید عبدالوهاب سماوی
• موسی جاودان

گروه روانشناسی، هسته پژوهشی تحقیقات علوم تربیتی و رفتاری، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس

چکیده

پیشینه و اهداف: در مطالعات مختلف، عوامل موثر بر پیشرفت و عملکرد تحصیلی به دو دسته تقسیم شده اند: دسته اول متغیرها و عواملی هستند که در بیرون از شخص یادگیرنده قرار دارند و شامل عواملی مثل روش تدریس معلم و وضعیت اجتماعی – اقتصادی دانش آموزان می شوند و دسته دوم متغیرهایی هستند که مربوط به شخص یادگیرنده می باشند و به عوامل شخصی معروفند که در برگیرنده  انگیزش، نگرش، خودکارآمدی و عوامل شناختی هستند. از دید روانشناسان تربیتی و همچنین معلمان، انگیزش یکی از مفاهیم کلیدی است و جهت توضیح سطوح مختلف عملکرد دانش آموزان بکار می رود. هدف از انجام پژوهش حاضر آزمایش رابطه علی متغیرهای انگیزشی با عملکرد تحصیلی درس علوم تجربی با میانجی گری درک مفهومی دانش آموزان پسر و دختر پایه هشتم شهر داراب بود.
روش ها: روش پژوهش همبستگی بوده است. به روش نمونه گیری تصادفی 390 نفر (194 دختر و 196 پسر) انتخاب شدند. در پژوهش حاضر از سه پرسشنامه انگیزش تحصیلی هارتر، نگرش سنج تحصیلی  و آزمون محقق ساخته درک مفهومی علوم تجربی،  استفاده شد. در بخش توصیفی، از میانگین، انحراف استاندارد و ضریب همبستگی و در بخش استباطی از روش مدل یابی معادلات ساختاری استفاده شد.
یافته‌ها: نتایج نشان داد که تمامی ضرایب مسیر بین متغیرها، به جز مسیر انگیزش بیرونی به درک مفهومی از لحاظ آماری معنی دار بودند. در این مدل، رابطه انگیزش درونی، نگرش نسبت به علوم و انگیزش بیرونی با عملکرد تحصیلی درس علوم تجربی مثبت و معنی دار بود. همچنین رابطه انگیزش درونی و نگرش نسبت به علوم با درک مفهومی نیز مثبت و معنی دار بود. رابطه متغیر میانجی درک مفهومی با عملکرد تحصیلی درس علوم تجربی مثبت و معنی دار بود، اما رابطه انگیزش بیرونی با درک مفهومی معنی دار نبود. در مورد فرضیه های غیر مستقیم  نتایج نشان داد همه فرضیه های غیر مستقیم به جز رابطه غیر مستقیم انگیزش بیرونی با عملکرد تحصیلی درس علوم تجربی از طریق درک مفهومی، مورد تأیید واقع شدند.
نتیجه‌گیری: در تبیین یافته پژوهش حاضر مبنی بر عدم وجود رابطه معنی دار بین انگیزش بیرونی و درک مفهومی می توان به این نکته اشاره کرد که دانش آموزانی که به صورت بیرونی بر انگیخته می شوند، فعالیت های درسی را صرفاً به دلیل دستیابی به پیامدهای مطلوب مانند تأیید یا پاداش و جلوگیری از رخ داد پیامدهای نامطلوب مانند تنبیه، انجام می دهند. به بیان دیگر عامل بیرونی رفتار آنها را کنترل کرده و آن ها را به انجام فعالیتی خاص ترغیب می کند. طبق دیدگاه رفتارگرایان، یادگیری، تغییر در رفتار آشکار فرد است و تحقق آن مستلزم بکارگیری تقویت کننده های مثبت و منفی است. و این محرک های محیطی که برای تقویت یا بازداشت رفتارهای قابل مشاهده بکار می روند، تغییر در رفتار را منجر می شوند. از آن جا که رفتارگرایان به رفتارهای قابل مشاهده و اندازه پذیر توجه دارند نه به فرایندهای ذهنی غیر قابل دسترس و با توجه به این که درک مفهومی فرایندی ذهنی و مرتبط با ادراکات فرد است، دور از انتظار نیست که عدم رابطه معنی دار بین انگیزش بیرونی و درک مفهومی مشاهده شود.

کلیدواژه‌ها

• انگیزش
• نگرش
• درک
• عملکرد تحصیلی
• علوم

20.1001.1.20080441.1398.13.3.20.5

موضوعات

• رویکردهای نوین آموزشی

عنوان مقاله [English]

The Causal Relationship of Motivational Variables and Academic Performance in Science: Mediation by Conceptual Understanding in the girls and boys eighth-grade students

نویسندگان [English]

• N. Farajpour
• S. A. Samavi
• M. Javdan

Department of Psychology, Research Center of Educational Sciences and Behavioral Sciences Researches, Faculty of Humanities, Hormozgan University, Bandar Abbas

چکیده [English]

Background and Objective:In various studies, the factors affecting academic achievement and performance are divided into two categories: the first category are variables and factors that are outside the learner and include factors such as teacher teaching method and socio-economic status of students and the category; the second are the variables that are related to the learner and are known as personal factors that include motivation, attitude, self-efficacy and cognitive factors. From the perspective of educational psychologists as well as teachers, motivation is one of the key concepts and is used to explain different levels of student performance. The purpose of this study was to examine the causal relationship between motivational variables and academic performance in science, mediated by conceptual understanding in male and female students of the eighth grade.
Methods: The sample was recruited from all of eighth grade students in Darab city, Iran. The research method was correlational. The data gathered through the three questionnaires: the modified version of Harter's (1980, 1981) scale, Attitude Survey Questionnaire, and the researcher-made conceptual understanding of Science. In the descriptive section, the mean, standard deviation and correlation coefficient were used and in the inferential section, structural equation modeling was used.
Findings: The results showed that all relationships between variables, except the extrinsic motivation for conceptual understanding were significant. Results also indicated that all indirect hypotheses, except the indirect relation of extrinsic motivation to the academic performance in science mediated by conceptual understanding were confirmed.
Conclusion: In the explanation of the present study that there is no significant relationship between external motivation and conceptual understanding, it can be pointed out that students who are motivated externally, study activities simply to achieve the desired outcomes such as approval or reward and prevent undesirable consequences such as punishment. In other words, the external factor controls their behavior and encourages them to perform a specific activity. According to behaviorists, learning is a change in the obvious behavior of the individual and its realization requires the use of positive and negative reinforcers. And these environmental stimuli, which are used to reinforce or inhibit observable behaviors, lead to behavioral changes. Since behaviorists focus on observable and measurable behaviors, not on inaccessible mental processes, and given that conceptual understanding is a mental process related to one's perceptions, it is not unreasonable to expect that there is no significant relationship between external motivation. And observe conceptual understanding.

کلیدواژه‌ها [English]

• motivation
• attitude
• Understanding
• performance
• Science

COPYRIGHTS 
©2019 The author(s). This is an open access article distributed under the terms of the Creative Commons Attribution (CC BY 4.0), which permits unrestricted use, distribution, and reproduction in any medium, as long as the original authors and source are cited. No permission is required from the authors or the publishers.