نوع مقاله : مقاله مروری

نویسندگان

• احد نویدی ¹
• سید علی خالقی نژاد ¹
• علی اصغر خلاقی ²

¹ سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی، پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش، ایران

² دانشکده علوم انسانی، دانشگاه شهیدرجائی، ایران

چکیده

پیشینه و اهداف: مهارت­ها محرک رشد اقتصادی هستند و در جوامعی که افراد مهارت های پایینی دارند، ارائه و کاربست فناوری، بهره وری بالا و شیوه های جدید کار کردن به سختی پیش می­رود و در حقیقت بهبود کیفیت استانداردهای زندگی را به تأخیر می­افتد. بنابراین، آموزش فنی و حرفه‌ای به منزله ابزاری مهم برای تربیت، افزایش کارایی و بهره­وری نیروی انسانی می­تواند اولویت اصلی نظام آموزش ملل مختلف باشد و در برنامه‌های آموزش و پرورش به طور فزاینده‌ای برجسته و مهم تلقی گردد. همچنین، شواهد وجود دارد آموزش فنی و حرفه‌ای در گسترش دوره متوسطه نقش اثرگذاری بازی می‌کند. باوجود این، آموزش فنی و حرفه‌ای هنوز از یک برچسب آموزش درجه دوم رنج می‌برد و به همین دلیل در جذب دانش‌آموزان مستعدی که به جای آن،آموزش عمومی را انتخاب می‌کنند، شکست می‌خورد. در نتیجه، فقدان مهارت نیروی جوان جویای کار به یک بحران در این کشورها تبدیل شده است. حرفه‌ای سازی دوره متوسطه برای دستیابی به هدف نهایی بهبود تناسب اقتصادی آموزش و پرورش با تحولات بازار کار به یک موضوع  چالش­برانگیز در ایران همانند جوامع دیگر تبدیل شده است. در این راستا، مطالعه حاضر با هدف ارائه چهارچوب برنامه درسی آموزش مهارت فنی و حرفه‌ای به دانش آموزان شاخه نظری انجام شده است.
روش ها: به این منظور، با رویکردی کیفی و با روش بررسی اسنادی پیشینه نظری  و تجارب عملی مرتبط با برنامه‌های­ آموزش فنی و حرفه­ای، اسناد بالا دستی و الگوهای نظری و عملی موجود مورد بررسی قرار گرفت و چهارچوبی متشکل از   11مؤلفه (منطق و چرایی؛ اصول حاکم بر برنامه؛ رویکرد تربیتی برنامه؛ اهداف؛ قلمرو و جهت‌گیری محتوا؛ روش‌های آموزشی- تربیتی(فعالیت‌های یادگیری)؛ گروه‌بندی دانش‌آموزان؛ مواد و منابع یادگیری؛ ارزشیابی پیشرفت تحصیلی ؛ منابع و امکانات و استلزامات برنامه (الزامات اجرایی) تدوین شد. سپس، از طریق تشکیل گروه کانونی با ذینفعان مختلف اعتبار چارچوب استخراج شده ارزیابی و تایید گردید.
یافته‌ها: در مجموع، این چهارچوب به عنوان مبنایی برای برنامه‌ریزی و اقدام برای آموزش مهارت فنی و حرفه‌ای به دانش آموزان شاخه نظری پیشنهاد می‌شود.
نتیجه‌گیری: در مجموع، این مطالعه با ترسیم خطوط اصلی برنامه درسی، چهارچوبی را برای آموزش مهارت فنی و حرفه­ای به دانش آموزان شاخه نظری در دوره دوم متوسطه فراهم کرده است که در آن با تکیه بر اسناد و ادراکات ذینفعان مختلف، مؤلفه­های متعددی از عوامل ساختاری تا عوامل فرایندی با جزئیات کافی مطرح شده است. این چارچوب می تواند مبنای تصمیم گیری برنامه­ریزان و سیاستگذاران برای تدوین سیاست­ها و برنامه­ درسی آموزش یک مهارت به دانش آموزان دوره متوسطه دوم شاخه نظری قرار گیرد. ارتقای سطح هدایت شغلی و خدمات مشاوره برای دانش‌آموزان از دیگر دستاوردهای این چارچوب است که می­تواند در عمل مورد استفاده قرار گیرد. به این معنی که از آنجا که یکی از اهداف مهم گسترش آموزش حرفه‌ای و تجربیات مربوط به محیط کار است، فراهم ساختن مشاوره شغلی و خدمات مشاوره برای دانش‌آموزان به صورت عملی از طریق گسترش برنامه‌های متنوع آموزش حرفه‌ای بسیار مهم است. چنین خدماتی، به منظور تسهیل تصمیم‌سازی آگاهانه دانش آموزان برای انتقال از سطح پایین به سطح بالاتر دوره متوسطه، باید حداقل درآخرین سال سطح پایین‌تر متوسطه یا در آغاز سطح بالاتر دوره متوسطه ارائه شوند.

کلیدواژه‌ها

• آموزش فنی و حرفه ای
• چارچوب راهنما
• برنامه درسی ملّی
• دوره متوسطه دوم
• شاخه نظری

20.1001.1.20080441.1397.13.1.11.8

موضوعات

• آموزش فنی حرفه ای

عنوان مقاله [English]

Designing a framework for training vocational and technical skill to students at second-level secondary education in academic branch: A qualitative study

نویسندگان [English]

• A. Naveedy ¹
• S.A. Khaleghinezhad ¹
• A. Khallaghi ²

¹ Organization for Research and Educational Planning, Research Institute for Education, Ministry of Education. Iran

² Faculty of Humanities, Shahid Rajaee Teacher Training University. Iran

چکیده [English]

Background and Objective:Skills are the driver of economic growth, and in societies with low skills, the introduction and application of technology, high productivity, and new ways of working are difficult, and in fact delay the improvement in quality of living standards. Therefore, technical and vocational education as an important tool for training and increasing the efficiency and productivity of human resources can be the main priority of the education system of different nations and is considered increasingly prominent and important in education programs. There is also evidence that technical and vocational education plays an influential role in the development of secondary education. Nevertheless, technical and vocational education still suffers from a secondary education label and therefore fails to attract talented students who choose public education instead. As a result, the lack of skills of young job seekers has become a crisis in these countries. The vocationalization of secondary education has become a problematic issue in Iran like other societies for achieving the main goal in terms of adapting the education system to the labor market changes. The present study intends to provide a framework for training vocational and technical skill to second-level secondary students in academic branch.
Methods:Regarding this, the qualitative research approach using documentary method was applied to examine the educational and strategic national documents, existing literature associated with vocational and technical education, and practical and theoretical frameworks. Then, the main framework including 11 components such as the logic and reason of program, the dominant principals of program, educational approach program, goals, content scope and orientation, educational methods, students grouping, learning resources and materials, the evaluation of academic achievement, the prerequisite resources and facilities, and program requirements has been explored. In the next step, validating the extracted framework was examined by different stakeholders, in the focus group meetings, has been confirmed.
Findings: In sum, this framework will be suggested as a foundation for planning and conducting the training a vocational and technical skill to Iranian second-level secondary students in academic branch. 
Conclusion: In general, this study, by drawing the main agenda of the curriculum, has provided a framework for teaching technical and professional skills to theoretical students in the second year of high school, in which several components based on the documents and perceptions of different stakeholders are proposed. From structural factors to process factors are discussed in sufficient detail. This framework can be the basis for decision makers and policy makers to formulate policies and curricula for teaching a skill to high school students in the theoretical branch. Improving the level of career guidance and counseling services for students is another achievement of this framework that can be used in practice.
This means that since one of the important goals is to expand vocational training and workplace experiences, it is important to provide career counseling and counseling services to students in a practical way through the development of a variety of vocational training programs. Such services should be provided at least at the end of the lower secondary school year or at the beginning of the upper secondary school to facilitate students' informed decision-making to move from lower to upper secondary school.

کلیدواژه‌ها [English]

• Vocational and Technical Education
• Guided Framework
• National curriculum
• Secondary Education
• Academic Branch

COPYRIGHTS 
©2019 The author(s). This is an open access article distributed under the terms of the Creative Commons Attribution (CC BY 4.0), which permits unrestricted use, distribution, and reproduction in any medium, as long as the original authors and source are cited. No permission is required from the authors or the publishers.