نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• فاطمه شمسی آشتیانی
• هانیه کلانتری دهقی
• محسن نظرزاده زارع

‏ گروه علوم تربیتی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه ملایر، ملایر، ایران

چکیده

پیشینه و اهداف: امروزه توسعه و استقرار فنّاوری‌ها در بسترهای آموزشی برای بهره­گیری از مزایای آنها تنها کافی نیست؛ بلکه این توسعه و استقرار نیازمند برخورداری از یک‌سری مهارت­های دیگر از قبیل مهارت­های ارتباطی نیز است. اعضای هیأت‌علمی به‌عنوان یکی از افراد تعیین‌کننده ارتباطات در بستر دانشگاهی و به‌عنوان یکی از مهم‌ترین ارکان بقای کیفیت در آموزش عالی، نیازمند برخورداری از مهارت‌های ارتباطی لازم برای تدریس، خصوصاً در فضای مجازی هستند. در کنار برخورداری از مهارت‌های ارتباطی، بهره­گیری از اخلاق در بسترهای آموزشی نیز می­تواند به برقراری ارتباط شایسته، سازنده و مولّد بین افراد کمک کند. از این رو یکی از مبنایی­ترین ملاک‌های مهم نظام آموزش عالی که اعضای هیأت‌علمی ملزم به رعایت در حرفۀ خود هستند، اخلاق حرفه‌ای است. افزون بر برخورداری از مهارت‌های ارتباطی و اخلاق حرفه‌ای در استفاده از فنّاوری، پذیرش فنّاوری از سمت کاربران نیز از اهمیت بسیاری برخوردار است؛ چرا که همواره برای پذیرش فنّاوری‌های جدید از طرف کاربران مقاومت‌هایی صورت می‌گیرد. مرور پژوهش­های گذشته در سطح داخل و خارج از کشور در خصوص متغیّرهای پژوهش، حاکی از وجود ارتباط معنادار بین مهارت­های ارتباطی و اخلاق حرفه­ای در پژوهش­های انجام‌شده در سطح داخل و خارج از کشور است. بر این اساس، هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی نقش میانجی پذیرش فنّاوری در رابطۀ بین مهارت‌های ارتباطی و اخلاق حرفه‌ای اعضای هیأت‌علمی در جریان آموزش مجازی بود.
روش‌ها‌: روش پژوهش حاضر توصیفی- همبستگی از نوع مدل­یابی معادلات ساختاری است. جامعۀ آماری پژوهش حاضر شامل همگی اعضای هیأت‌علمی دانشگاه اراک به تعداد 288 نفر بودند که تعداد 168 نفر از آنها با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی ساده و با تکیه بر جدول کرجسی و مورگان انتخاب شدند. برای جمع‌آوری داده‌ها در این پژوهش از سه پرسش‌نامه مهارت‌های ارتباطی، اخلاق حرفه‌ای و پذیرش فنّاوری استفاده شد. برای تجزیه ‌و تحلیل داده‌ها نیز آمار توصیفی و استنباطی در دو نرم‌افزار آماری SPSS و PLS مورد استفاده قرار گرفت.
یافته‌ها: یافته‏های پژوهش حاضر بیانگر تأثیر معنادار مهارت­های ارتباطی بر اخلاق حرفه­ای (323/0)، تأثیر معنادار مهارت­های ارتباطی بر پذیرش فنّاوری (334/0)، تأثیر معنادار پذیرش فنّاوری بر اخلاق حرفه‌ای (257/0) بود. همچنین یافته‏های دیگر پژوهش بیانگر تأثیر غیرمستقیم و معنادار مهارت‌های ارتباطی بر اخلاق حرفه‌ای از طریق پذیرش فنّاوری (086/0) بود. علاوه بر این، شاخص‏های اندازه‏گیری و برازش مدل نیز حکایت از مطلوب بودن مدل داشتند.
نتیجه‌گیری: در مجموع نتایج این پژوهش نشان داد، مهارت‌های ارتباطی اساتید در محیط آموزش مجازی نقش محوری و تعیین‌کننده‌ای در ارتقای اخلاق حرفه‌ای ایشان ایفا می‌کند. این مهارت‌ها از چند طریق بر اخلاق حرفه‌ای اساتید تأثیر مثبت می‌گذارند: 1. مهارت‌های ارتباطی اساتید در محیط آموزش مجازی، به‌طور مستقیم موجب بهبود رفتارها و تعاملات اخلاق محور ایشان با دانشجویان می‌شود. 2. اساتید با برخورداری از مهارت‌های ارتباطی قوی، قادر خواهند بود با ایجاد محیطی مبتنی بر اعتماد، احترام و همدلی، اصول اخلاق حرفه­ای را در فرآیند آموزش مجازی به طور مؤثرتری اعمال کنند. 3. مهارت‌های ارتباطی اساتید، به‌طور غیرمستقیم و از طریق افزایش پذیرش فنّاوری‌های آموزشی در میان ایشان، موجب تقویت اخلاق حرفه­ای در محیط آموزش مجازی می‌شود. 4. اساتید با برخورداری از مهارت‌های ارتباطی قوی، قادر خواهند بود فرآیند پذیرش و استفاده از فنّاوری‌های جدید آموزشی را در محیط کار خود تسهیل کنند. این امر، به نوبۀ خود، منجر به بهبود کیفیت تدریس، تعامل مؤثرتر با دانشجویان و در نتیجه، ارتقای اخلاق حرفه‌ای در محیط آموزش مجازی می‌شود. در مجموع، ارتقای مهارت‌های ارتباطی و نیز تسهیل فرآیند پذیرش فنّاوری در میان اساتید، راهبردهای اثربخشی برای ارتقای اخلاق حرفه‌ای در آموزش مجازی محسوب می‌شود. از این رو توجّه به این مؤلفه‌ها در طرّاحی و اجرای برنامه‌های توسعۀ حرفه‌ای اساتید، می‌تواند نقش مهمی در ارتقای اخلاق حرفه‌ای آنها در محیط آموزش مجازی ایفا کند.

کلیدواژه‌ها

• پذیرش فنّاوری
• مهارت‌های ارتباطی
• اخلاق حرفه‌ای
• آموزش مجازی
• اعضای هیأت‌علمی

موضوعات

• فناوری آموزش- آموزش عالی

عنوان مقاله [English]

Technological acceptance and Its Impact on the linkage between communication ‎skills and the professional ethics of faculty members in virtual education

نویسندگان [English]

• F. Shamsi Ashteani
• H. Kalantari Dehaghi
• M. Nazarzadeh Zare

COPYRIGHTS Department of Educational Sciences,‎‏ ‏Faculty of Literature and Humanities, Malayer University, Malayer, Iran

چکیده [English]

Background and Objectives: Nowadays, the development and deployment of technologies in educational settings seem not to be enough to take advantage of their benefits; rather, this development and deployment require the possession of a series of other skills, such as communication skills. Faculty members, as one of the determinants of communication in the university environment and as one of the most important pillars for maintaining quality in higher education, need to have the necessary communication skills for teaching, especially in virtual spaces. In addition to having communication skills, the use of ethics in educational settings can also help establish a worthy, constructive, and productive relationship between individuals. Therefore, one of the most fundamental criteria of the higher education system that faculty members are obligated to observe in their profession is professional ethics. In addition to having communication skills and professional ethics in the use of technology, the acceptance of technology by users is also of great importance, as there is always resistance to the acceptance of new technologies. A review of past research regarding the research variables at the domestic and international levels indicates a significant relationship between communication skills and professional ethics in the studies conducted at the domestic and international levels. Accordingly, the main objective of the present study was to investigate the mediating role of technology acceptance in the relationship between communication skills and professional ethics of faculty members in the course of virtual education.
Methods: The present research method was a descriptive-correlational study of the structural equation modeling type. The statistical population of the present study included all 288 faculty members of Arak University, of whom 168 were selected using a simple random sampling method based on the Krejcie and Morgan table. In this research, three questionnaires on communication skills, professional ethics, and technology acceptance were used to collect the required data. Descriptive and inferential statistics were used to analyze the data in SPSS and PLS software.
Findings: The findings of the present study indicated a significant effect of communication skills on professional ethics (0.323), a significant effect of communication skills on technology acceptance (0.334), and a significant effect of technology acceptance on professional ethics (0.257). Additionally, the other findings of the study indicated an indirect and significant effect of communication skills on professional ethics through technology acceptance (0.086). Furthermore, the measurement and model fit indices also indicated the model's desirability.
Conclusion: Overall, the results of this research showed that the communication skills of professors in the virtual education environment would play a central and decisive role in improving their professional ethics. These skills had a positive effect on the professional ethics of professors in several ways: 1. the communication skills of professors in the virtual education environment directly improved their ethical behaviors and interactions with students, 2. professors with strong communication skills would be able to apply the principles of professional ethics more effectively in the virtual education process by creating an environment based on trust, respect, and empathy, 3. the communication skills of professors, indirectly and through increasing the acceptance of educational technologies among them, strengthened professional ethics in the virtual education environment, and 4. having strong communication skills, professors would be able to facilitate the process of accepting and using new educational technologies in their work environment. This, in turn, would lead to the improvement of teaching quality, more effective interaction with students, and, as a result, the promotion of professional ethics in the virtual education environment. In general, improving communication skills and facilitating the process of technology acceptance among professors are effective strategies for promoting professional ethics in virtual education. Therefore, paying attention to these components in the design and implementation of professional development programs for professors can play an important role in promoting their professional ethics in the virtual education environment.

کلیدواژه‌ها [English]

• Acceptance of technology
• Communication skills
• Ethics
• Virtual training
• Faculties

COPYRIGHTS 
© 2024 The Author(s).  This is an open-access article distributed under the terms and conditions of the Creative Attribution-NonCommercial 4.0 International (CC BY-NC 4.0) (https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/)