مقایسه اثربخشی مداخلات روان آموزشی حضوری و مجازی مبتنی بر نظریه پذیرش و تعهد بر مسئولیت‌پذیری نوجوانان در دوران پسا کرونا

سیفوری, امید; جراره, جمشید; حمیدی, فریده

doi:10.22061/tej.2023.9312.2829

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

گروه روانشناسی و مشاوره، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجائی، تهران، ایران

https://doi.org/10.22061/tej.2023.9312.2829

چکیده

پیشینه و اهداف: تعطیل کردن مدارس و قرنطینه کردن خانگی به سبب شیوع بیماری مسری مانند کووید – 19 بر سلامت جسمی و روانی نوجوانان تأثیرگذار بوده است. دوره نوجوانی دوره‌ای از رشد است که در آن برقراری روابط صمیمانه اهمیت بسیاری دارد. در جوامع امروزی نقش خانواده و مدرسه در تکوین شخصیت دانش‌آموزان، نقشی تعیین‌کننده و بنیادی است؛ چراکه با پیچیده شدن مسائل اجتماعی و فرهنگی و پیشرفت تکنولوژی کارآیی این نقش در تکوین شخصیت تا حدودی کاهش پیدا کرده است. ویروس کرونا و خانه‌نشینی نوجوانان نیز این مسأله را دامن زده است. یکی از مسائل تربیت که در عملکرد و روحیه افراد نقش تعیین‌کننده‌ای دارد؛ اصل مسئولیت‌پذیری است. پژوهش‌ها نشان می‌دهند که مسئولیت‌پذیری را می‌توان با استفاده از روش‌های مؤثر مداخله‌ای ارتقا داد. یکی از مداخله‌های مناسب در این زمینه، مداخلات روان-آموزشی گروهی است که نه آموزش صرف است و نه مشاوره صرف؛ در این تحقیق مداخلات گروه‌های روان‌آموزشی از طریق یکی از روش‌های درمان شناختی و رفتاری به نام درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT) اجرا شد.
روش‌ها‌: این پژوهش نیمه آزمایشی و به سبب وجود گروه آزمایش و گروه گواه از طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون بود. جامعه آماری در این پژوهش شامل کلیه دانش‌آموزان مقطع متوسطه اول پسرانه است که در سال تحصیلی 1401-1400 در مدارس دولتی شهر اراک مشغول به تحصیل بوده‌اند. افراد ‌‌به‌صورت نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای سه مرحله‌ای از جامعه مورد نظر انتخاب شده و در سه گروه( آزمایش حضوری، آزمایش مجازی و کنترل) به‌صورت تصادفی جایگزین شدند. داده‌های مورد نیاز برای این پژوهش به‌وسیله مقیاس مسئولیت‌پذیری پرسش‌نامه روانشناختی کالیفرنیا (CPI) (1978)، جمع‌آوری شد. داده‌های پژوهش با استفاده از نرم‌افزار 24 Spss و با روش تحلیل کوواریانس چند متغیره مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
یافته‌ها: نتایج نشان داد که مداخلات روان آموزشی گروهی حضوری مبتنی بر پذیرش و تعهد بر مسئولیت‌پذیری نوجوانان پس از پاندمی کووید 19 مؤثر بوده است ( 05/0>P). مداخلات روان آموزشی گروهی مجازی مبتنی بر پذیرش و تعهد نیز بر مسئولیت‌پذیری نوجوانان پس از پاندمی کووید 19 مؤثر بوده است ( 05/0>P) و بین اثربخشی مداخلات روان آموزشی گروهی حضوری و مجازی مبتنی بر پذیرش و تعهد بر مسئولیت‌پذیری نوجوانان پس از پاندمی کووید 19 تفاوت معناداری وجود دارد.
نتیجه‌گیری: هدف پژوهش حاضر تعیین مقایسه اثربخشی مداخلات روان آموزشی گروهی حضوری و مجازی مبتنی بر نظریه پذیرش و تعهد بر مسئولیت‌پذیری در نوجوانان در دوران پسا کرونا بود. یافته‌های این پژوهش حاکی از اثربخشی مداخلات روان آموزشی گروهی حضوری و مجازی مبتنی بر نظریه پذیرش و تعهد بر افزایش مسئولیت‌پذیری در نوجوانان در دوران پساکرونا بود( 01/0P< ). بنابراین، پیشنهاد می‌شود مشاوران مدرسه و درمانگران در کار با دانش‌آموزان از رویکرد مبتنی بر پذیرش و تعهد به‌عنوان رویکرد آموزشی روانشناختی گروهی مناسب جهت افزایش سطح سازگاری روانشناختی و مسئولیت‌پذیری آنها کمک بگیرند.

کلیدواژه‌ها

20.1001.1.20080441.1402.17.2.9.0

موضوعات

روانشناسی فناوری آموزش

عنوان مقاله [English]

Comparison of the effectiveness of face-to-face and virtual psychoeducational interventions based on the theory of acceptance and commitment on the responsibility of adolescents in the post-Corona period

نویسندگان [English]

O. Seifouri
J. Jarareh
F. Hamidi

Department of Psychology and Counseling, Faculty of Humanities, Shahid Rajaee Teacher Training University, Tehran, Iran

چکیده [English]

Background and Objectives: School closures and home quarantines due to the spread of infectious diseases such as Covid-19 have affected the physical and mental health of adolescents. Adolescence is a period of growth in which intimate relationships are very important. In today's societies, the role of family and school in the development of students' personality is a decisive and fundamental one because with the complexity of social and cultural issues and the advancement of technology, the effectiveness of this role in the development of personality has decreased to some extent. Corona virus and teenagers living at home have also fueled this issue. One of the issues of education that has a decisive role in the performance and morale of people is the principle of responsibility. Research shows that accountability can be promoted using effective intervention methods. One of the appropriate interventions in this field is group psycho-educational interventions, which is neither mere education nor mere counseling; in this research, psychoeducational group interventions were implemented through one of the cognitive and behavioral therapy methods called Acceptance and Commitment Therapy (ACT).
Methods: This research was semi-experimental due to the existence of the experimental group and the control group of the pre-test-post-test design. The statistical population in this research included all first secondary level male students who studied in the public schools of Arak in the academic year of 2021-2022. The group (in-person test, virtual test and control) were randomly placed. The data required for this research were collected by the responsibility scale of the California Psychological Inventory (CPI) (1978). The data were analyzed using SPSS 24 software and multivariate covariance analysis.
Findings: The results showed that face-to-face group psychoeducational interventions based on acceptance and commitment were effective on teenagers' responsibility after the Covid-19 pandemic (P<0.05). Virtual group psychoeducational interventions based on acceptance and commitment were also effective on teenagers' responsibility after the Covid-19 pandemic (P<0.05) and there was a significant difference between face-to-face and virtual group psychoeducational interventions in terms of the effectiveness based on acceptance and commitment on the responsibility of teenagers after the Covid-19 pandemic.
Conclusion: The findings of this research indicated the effectiveness of face-to-face and virtual group psychoeducational interventions based on acceptance and commitment theory on increasing responsibility in teenagers in the post-corona era (P<0.01). Therefore, it is suggested that school counselors and therapists in working with students get help from the approach based on acceptance and commitment as a suitable group psychological educational approach to increase their level of psychological adaptation and responsibility.

کلیدواژه‌ها [English]

Acceptance and commitment
Responsibility
Adolescents
Post Corona

COPYRIGHTS
©2023 The author(s). This is an open access article distributed under the terms of the Creative Commons Attribution (CC BY 4.0), which permits unrestricted use, distribution, and reproduction in any medium, as long as the original authors and source are cited. No permission is required from the authors or the publishers.

مراجع

[1] Gorbalenya A E. "Severe acute respiratory syndrome-related coronavirus – The species and its viruses, a statement of the Coronavirus Study Grofup". Archived from the original on 11 February 2020. (2020).

[2] Wu Z, McGoogan J M. Characteristics of and important lessons from the coronavirus disease 2019 (COVID-19) outbreak in China: summary of a report of 72 314 cases from the Chinese Center for Disease Control and Prevention. Jama. 2020.

[3] World Health Organization. WHO checklist for influenza pandemic preparedness planning (No. WHO/CDS/CSR/GIP/2005.4). World Health Organization. 2020.

[4] Wang Y, Di Y, Ye J, & Wei W. Study on the public psychological states and its related factors during the outbreak of coronavirus disease 2019 (COVID-19) in some regions of China. Psychology, health & medicine. 2021; 26(1): 13-22.

[5] Tavakoli A, Vahdat K, & Keshavarz M. Novel coronavirus disease 2019 (COVID-19): an emerging infectious disease in the 21st century. ISMJ. 2020; 22(6): 432-450.

[6] Wang V. Most Coronavirus Cases Are Mild. That’s Good and Bad News. The New York Times. (2020).

[7] Hughes L S, Clark J, Colclough J A, Dale E, McMillan D. Acceptance and Commitment Therapy (ACT) for chronic pain. The Clinical Journal of Pain. 2017; 33(6): 552-568.

[8] Rubin G J, & Wessely S. The psychological effects of quarantining a city. Bmj. 2020; 368.

[9] Brooks SK, Webster RK, Smith LE, Woodland L, Wessely S, Greenberg N, Rubin GJ. The psychological impact of quarantine and how to reduce it: rapid review of the evidence. Lancet. 2020; 395: 912–920.

[10] Yanyu J, Xi Y, Huiqi T, Bangjiang F, Bin L, Yabin G, ... Lijun J. Meditation-based interventions might be helpful for coping with the Coronavirus disease 2019 (COVID-19). 2020.

[11] Wang Y, Di Y, Ye J, & Wei W. Study on the public psychological states and its related factors during the outbreak of coronavirus disease 2019 (COVID-19) in some regions of China. Psychology, health & medicine. 2021; 26(1): 13-22.

[12] Wang G, Zhang Y, Zhao J, Zhang J, & Jiang F. Mitigate the effects of home confinement on children during the COVID-19 outbreak. The Lancet. 2020; 395(10228): 945-947.

[13] Cheng M Y, Wang M J, Chang M Y, Zhang R X, Gu C F, Zhao Y. H. Relationship between resilience and insomnia among the middle-aged and elderly: mediating role of maladaptive emotion regulation strategies. Psychology, health & medicine. 2020; 25(10): 1266-1277.

[14] Mason F, Farley A, Pallan M, Sitch A, Easter C, Daley A J. Effectiveness of a brief behavioural intervention to prevent weight gain over the Christmas holiday period: randomized controlled trial. BMJ. 2018; 363.

[15] Pellecchia U, Crestani R, Decroo T, van den Bergh R, Al-Kourdi Y, & Braunstein L.A. Social Consequences of Ebola Containment Measures in Liberia. PLOS ONE. 2015; 10(12): 152-163.

[16] Abolmaali Alhosseini, K. Psychological and Instructional consequences of Corona disease (Covid-19) and coping strategies with them. Educational Psychology. 2020; 16(55): 157-193.

[17] Heinrich L M, Gullone E. The Clinical Significance of Loneliness: “A Literature Review”. Clinical Psychology Review. 2006; 26: 695–718.

[18] Fathi L, Ahghar P.h.D.G, & Naderi P.h.D.E. Teaching Philosophy for Children (P4C) Using a Community of Inquiry Method and its Impact on Students’ Accountability. QJFR. 2018; 15 (1) :7-18.

[19] Karaoglan M. Comparison of the effect of life skills education and acceptance and commitment on happiness and responsibility of physical education students. 2022.

[20] alborzi Z, banisi P, zomorrody S. The Effect of Commitment and Acceptance Education Effectiveness on Responsibility and Happiness of Married Students of Science and Technology University. New Approach in Educational Sciences. 2021; 3(1): 12-19.

[21] Derogar S, Tahmasebi Pour N, Nasri S. Effectiveness of Acceptance and Commitment Therapy on Responsibility and its Components in Female Students. Iranian Journal of Educational Sociology. 2019; 2 (2) :34-43.

[22] Shirvani I, Mehdizadeh A. The effectiveness of treatment based on acceptance and commitment to responsibility in women with breast cancer referring to the oncology treatment center of Kerman. The third national conference of psychology and educational sciences of Iran: 2017: Jiroft.

[23] Sharifi Haratmeh S, Emami Juma R. The effectiveness of therapy based on acceptance and commitment to increase the level of components (trustworthiness, legality, self-management) of students' responsibility. The fourth international conference on recent innovations in psychology, counseling and behavioral sciences: 2016: Tehran.

[24] Taghavizadeh M, Akbari B, Hosein Khanzadeh A, Moshkbid Haghighi M. Comparing the Effectiveness of Cognitive-Behavioral and Acceptance and Commitment Therapies on Emotional Regulation, and Excessive Responsibility of Obsessive-Compulsive Personality Disorder. Journal of Applied Psychological Research. 2019; 10(2): 119-136.

[25] khatibi S, Bagherzadeh Golmakani Z. Effectiveness of acceptance and commitment therapy for responsibility and quality of interpersonal relationships among high school girl students. Clinical Psychology and Personality. 2020; 18(1): 115-123.

[26] Ghasemi S, Rastgar A. The relationship between psychological capitals with social responsibility in adolescents. International conference on Psychology, Educational and Behavioral Sciences: 2016: Tehran.

[27] Nina W. Psychoeducational groups, process and practice. New york. 2005.

[28] Abyar Z, Makvandi B, Bakhtyarpour S, Naderi F, Hafezi F. Comparing the Effectiveness of Acceptance and Commitment Therapy, Mindfulness Training, and Combined Method (Mindfulness-Based and Acceptance and Commitment) on Depression. J Child Ment Health. 2019; 5 (4) :27-38.

[29] Hayes S C. “Acceptance and commitment therapy, relational frame theory, and the third wave of behavior therapy”. Behavior Therapy. 2004; 35(4): 639- 665.

[30] Fouladi M, Abedi A, & Bostan A. Treatment based on acceptance and psychological commitment on social anxiety of female high school students. Islamic Human Sciences. 2019; 6(22): 22-31.

[31] Hashemi Z, Afshari A, & Einy S. The effectiveness of acceptance and commitment education on improving the mental health and quality of life of elderly people with cancer. Iran J Health Educ Health Promot. 2020; 8(2) :160-171.

[32] Faramarzi F. The effect of life skills training on reducing anxiety and increasing responsibility of male drug addicts, self-representative of the well-being of Masjid Sulaiman city [master's thesis]. Ahvaz Branch Azad University; 2006.

[33] Atef-Vahid M, Nasr-Esfahani M, Fattolahi P, & Shojaie M. Standardization of the Persian Version of the California Psychological Inventory (PCI). IJPCP. 2006; 11 (4) :371-378.

[34] Tarmian F. Rapid assessment plan for substance abuse and substance dependence in Iran. Tehran: University of Welfare and Rehabilitation Sciences. 2009.

[35] Jafari Shirazi F. Studying the Impact of life Skills Training on Raising the General Efficacy of Women Heads of Household in Tehran Municipality in 2010-2011. Women Studies. 2012; 3(6): 47-70.

[36] Carey G. Theory and application of group counseling. Translated by Kianush Zahrakar. Tehran. 2016.

[37] Hayes S C, Strosahl K D. A practical Guide to Acceptance and Commitment therapy. New York: Springer Science and Business Media Inc. 2010.

نامه به سردبیر

سر دبیر نشریه فناوری آموزش، با تواضع انتشار نامه های واصله از نویسندگان و خوانندگان و بحث در سامانه نشریه را ظرف 3 ماه از تاریخ انتشار آنلاین مقاله در سامانه و یا قبل از انتشار چاپی نشریه، به منظور اصلاح و نظردهی امکان پذیر نموده است.، البته این شامل نقد در مورد تحقیقات اصلی مقاله نمی باشد.

توچه به موارد ذیل پیش از ارسال نامه به سردبیر لازم است در نظر گرفته شود:

[1]نامه هایی که شامل گزارش از آمار، واقعیت ها، تحقیقات یا نظریه ها هستند، لازم است همراه با منابع معتبر و مناسب باشند، اگرچه ارسال بیش از زمان 3 نامه توصیه نمی گردد

[2] نامه هایی که بجای انتقاد سازنده به ایده های تحقیق، مشتمل بر حملات شخصی به نویسنده باشند، توجه و چاپ نمی شود

[3] نامه ها نباید بیش از 300 کلمه باشد

[4] نویسندگان نامه لازم است در ابتدای نامه تمایل یا عدم تمایل خود را نسبت به چاپ نظریه ارسالی نسبت به یک مقاله خاص اعلام نمایند

[5] به نامه های ناشناس ترتیب اثر داده نمی شود

[6] شهر، کشور و محل سکونت نویسندگان نامه باید در نامه مشخص باشد.

[7] به منظور شفافیت بیشتر و محدودیت حجم نامه، ویرایش بر روی آن انجام می پذیرد.