نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 گروه فیزیک، دانشکده علوم پایه، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجائی، تهران، ایران
2 گروه فیزیک، دانشکده علوم پایه، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران، ایران
چکیده
پیشینه و اهداف: نگاه تک بعدی به علم اعتبار اعتبار کافی ندارد زیرا علم ماهیت بین رشته ای و چندین بعدی دارد. علم به عنوان تلاش انسانی برای توضیح پدیده‌های طبیعی است که نیاز به دانش بین رشته ای دارد. تلاش افراد از تمامی فرهنگ‌ها و شاخه های علوم دانش و معرفت علمی را به وجود می آورد این دانش مبتنی بر شواهد تجربی، استدلال عقلانی و شک‌گرایی است و در عین بادوام بودن، گذرا و موقتی بودن علم را نیز داراست. امروزه بحث و گفتگو پیرامون علم و چگونگی عملکرد آن باعث ظهور مباحثی چون «ماهیت علم» شده است. ماهیت علم فصل مشترک فلسفه، تاریخ، جامعه‌شناسی و روان‌شناسی علم است که به پرسش‌هایی از قبیل علم چیست و چگونه کار می‌کند؟ دانشمندان به عنوان یک گروه اجتماعی چگونه فعالیت می‌کنند و چگونه جامعه و علم تأثیر متقابل دارند، پاسخ می‌دهد. در این حوزه مؤلفههای مختلفی مانند مشاهده و استنباط، گذرا و موقتی بودن، تخیل و خلاقیت، جامعه و فرهنگ، قوانین و نظریه‌ها در علم و روشهای علمی چندگانه مورد بررسی قرار می‌گیرند که از آنها با عنوان «مؤلفههای ماهیت علم» یاد می‌شود. در این پژوهش، در یک طرح توصیفی- پیمایشی و با رویکرد کمّی، درک دانشجویان فیزیک از علم و کاوشگری علمی مورد سنجش قرار گرفت.
روش ها: جامعه‌ی متشکل از دانشجویان سال دوم و سوم کارشناسی فیزیک دانشگاه‌های شهر تهران و اصفهان در نظر گرفته شد. نمونه‌ی آماری شامل 4 کلاس از دو دانشگاه در دسترس بود. پرسشنامه بین الملی " درک دانشجویان از علم و کاوشگری علمی" در اختیار دانشجویان قرار گرفت. داده ها با آزمون تی-تک نمونه ای و ضریب همبستگی بررسی گردید.
یافته ها:نتایج نشان دادکه دانشجویان مورد سنجش، درک ناقصی از مؤلفههای ماهیت علم دارند. بین درک دانشجویان از مفاهیم فیزیک و دیدگاه آنها نسبت به ماهیت علم همبستگی معنادار مثبت وجود دارد. در راستای ارایه راهکارهای به روز برای بالابردن سطح آشنایی دانشجویان از ماهیت علم، ارکانی از ابر فناوری قرن بیست و یکم -اینترنت- برای علم آموزی و شناخت ماهیت علم معرفی و مورد بررسی قرار گرفت و نشان داده شد که مشاهده و استنباط، خیال پردازی و خلاقیت، جامعه و فرهنگ، قوانین و نظریه‌ها، و علاوه بر اینها گذرا و موقتی بودن علم و روشهای علمی همگی نیاز به آموزش با روشهای نوین اینترنتی دارند.
نتیجه‌گیری: در این مقاله 1- با یک آمار معمولی این موضوع را که شناخت دانشجویان و عموم از علم و مولفه های اساسی آن ناقص است به اثبات رساندیم. 2- به پتانسیلهای فضای وب برای شناساندن علم و ماهیت متحول گونه و پر از خلاقیت آن پرداختیم. 3- پیشنهاداتی جهت ایجاد بستری مناسب برای آموزش و شناخت علم ارایه شد.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
Assessing students' knowledge of the concept of science and scientific exploration and its relationship with understanding a physical concept (mass)
نویسندگان [English]
- N. Basiri 1
- F. Ahmadi 2
- M. Neek-Amal 2
1 Physics Department, Faculty of Sicence, Shahid Rajaee Teacher Training University, Tehran, Iran
2 Physics Department, Faculty of Sicence, Shahid Rajaee Teacher Training University, Tehran, Iran
چکیده [English]
Background and Objective: Today, a positivist one-dimensional view of science, where it considers scientific propositions to be objective, definite, and fixed, is not credible enough, and the interdisciplinary and multidimensional nature of science is considered. Science is a human endeavor to explain natural phenomena that require interdisciplinary knowledge. The product of this effort, in which people from all cultures and branches of science participate, is scientific knowledge. This knowledge is based on empirical evidence, rational reasoning, and skepticism; and while it is enduring, it is transient and temporary. Over the past century, the debate over the definition of science and how science works has given rise to the realm of the "nature of science." The nature of science is a common issue in the philosophy, history, sociology, and psychology of science that addresses questions such as science and how it works. Scientists respond to how society functions as a group and how society and science interact. In this field, various components such as observation and inference, transience and temporality, imagination and creativity, society and culture, laws and theories in science and multiple scientific methods are studied, which are referred to as "components of the nature of science". In this article, with a descriptive-survey design and with a quantitative approach of science students, "students' understanding of science and scientific exploration" was assessed.
Methods: The population consisting of second and third year undergraduate physics students of Tehran and Isfahan universities was considered. A statistical sample consisting of 4 classes from two universities was available. A questionnaire for students' understanding of science and scientific exploration was provided to students. Data were analyzed by one-sample t-test and correlation coefficient.
Findings: The results showed that the assessed students have an incomplete understanding of the components of the nature of science. There is a significant positive correlation between physics students' understanding of the concept of mass and their views on the nature of science. In order to provide up-to-date solutions to increase students' familiarity with the nature of science, elements of 21st century super-technology - the Internet - for learning science and understanding the nature of science were introduced. It was shown that observation and inference, fantasy and creativity, society and culture, laws and theories, and in addition the transience of science and scientific methods all need to be taught with modern online methods.
Conclusion: In this article: 1- with normal statistics, we proved that students and the general public do not know about science and its basic components; 2- we discussed the potentials of the web space to introduce science and its evolving and creative nature; and 3- suggestions were made in order to strengthen education and knowledge of science.
کلیدواژه‌ها [English]
- Science Education
- Science components
- Internet for science education
COPYRIGHTS
©2021 The author(s). This is an open access article distributed under the terms of the Creative Commons Attribution (CC BY 4.0), which permits unrestricted use, distribution, and reproduction in any medium, as long as the original authors and source are cited. No permission is required from the authors or the publishers.
)
ارسال نظر در مورد این مقاله