عدالت آموزشی
مجید کریم زاده؛ بهزاد کریم زاده
چکیده
پیشینه و اهداف:بخش آموزش و شاخصهای آن، به عنوان یکی از مهمترین مؤلفه‌های بعد اجتماعی توسعه پایدار، با ایفای نقش اساسی و سرنوشت‌ساز خود در روند توسعه همهجانبه، نقش بسیار کلیدی و محوری داشته و شرط لازم برای رسیدن به توسعه جوامع است. آموزش همواره دغدغه دولتها در دست‌یابی به توزیع عادلانه امکانات و تخصص‌ها بوده است و به همین ...
بیشتر
پیشینه و اهداف:بخش آموزش و شاخصهای آن، به عنوان یکی از مهمترین مؤلفه‌های بعد اجتماعی توسعه پایدار، با ایفای نقش اساسی و سرنوشت‌ساز خود در روند توسعه همهجانبه، نقش بسیار کلیدی و محوری داشته و شرط لازم برای رسیدن به توسعه جوامع است. آموزش همواره دغدغه دولتها در دست‌یابی به توزیع عادلانه امکانات و تخصص‌ها بوده است و به همین دلیل در زمره مهمترین سیاستهای عمومی قرار گرفته است. آموزش عمومی، بهره‌وری افراد کم‌درآمد و بیبضاعت را ارتقا میدهد؛ چرا که موقعیت آنها را در بازار کار بهبود میبخشد و در نتیجه از طریق آموزش میتوان شکافهای درآمدی و رفاهی را کاهش داد که این خود بر درجه توسعهیافتگی کشورها تأثیر میگذارد. متأسفانه در اکثر کشورهای در حال توسعه، یک یا دو منطقه و در نهایت چند منطقه وضعیت مناسب خدمات عمومی و بالتبع شکوفایی اقتصادی، اجتماعی دارند و نقش عمدهای در ایجاد درآمد و تولید ملی ایفا میکنند. این امر به بهای عقب نگهداشتن مناطق دیگر و افزایش شکاف و نابرابری بین مناطق و نواحی انجام شده است. بنابراین، مسأله نابرابری در بسیاری از کشورها چالش اساسی در مسیر توسعه میباشد؛ بهویژه برای آن دسته از کشورها که قلمروی حاکمیت آنها مناطق جغرافیایی وسیعی را شامل میشود؛ این نابرابریها، تهدیدی جدی برای حصول توسعه متعادل و متوازن مناطق است و دست‌یابی به وحدت و یکپارچگی ملی را دشوار می‌نماید. پژوهش حاضر با هدف بررسی سطح توسعهیافتگی شهرستانهای استان سیستان و بلوچستان از امکانات و خدمات آموزشی براساس جمعیت دانشآموز مناطق مختلف انجام گرفته است.روش‌ها: روش تحقیق در این پژوهش توصیفی–تحلیلی است. به منظور جمعآوری اطلاعات از روشهای مختلف اسنادی مبتنی بر مطالعات کتابخانهای استفاده شده است. آمار و اطلاعات مرتبط با شاخصهاَی آموزشی از سالنامه آماری استان در سال 2015 گردآوری و با استفاده از تکنیک تاپسیس وضعیت برخورداری شهرستانهای استان سیستان و بلوچستان مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. جامعه آماری پژوهش شامل شهرستانهای استان سیستان و بلوچستان در سال 2016 است. در پژوهش حاضر جهت دست‌یابی به جواب منطقی به سؤالات اصلی پژوهش از 23 شاخص مؤثر در بخش آموزش استفاده شد. به این صورت که ابتدا برای تحلیل دادهها با استفاده از تکنیک آنتروپی شانون به وزندهی شاخصها پرداخته و سپس بر اساس تکنیک تاپسیس به کمک نرمافزارهای TOPSIS Solver و Excel به تحلیل و تعیین میزان توسعهیافتگی شهرستانها از لحاظ برخورداری آنها از امکانات آموزشی اقدام شد.یافته‌ها:نتایج تحقیق نشان میدهد که شهرستان زاهدان برخوردارترین و شهرستان دلگان کم برخوردارترین شهرستانهای استان میباشند. براساس این تکنیک به ترتیب شهرستانهای زاهدان، هامون، کنارک، زابل و سرباز برخوردارترین شهرستانها و دلگان، قصرقند، مهرستان و فنوج کم برخوردارترین شهرستانهای استان هستند.نتیجه‌گیری: نتایج پژوهش در مجموع نشان داد که 21/84 درصد از شهرستانهای استان در سطح نسبتاً محروم و محروم از توسعه هستند و هیچ یک از شهرستانهای این استان در سطح توسعهیافته و یا نسبتاً توسعهیافته قرار ندارد. یافته‌های این تحقیق نشان دهنده توزیع نامناسب امکانات و خدمات آموزشی در سطح استان سیستان و بلوچستان است. تمرکز و توزیع ناعادلانه منابع و امکانات آموزشی در مناطق مختلف استان، باعث وخیم‌تر شدن توسعهنیافتگی شهرستانها و عقبماندگیهای بیشتر آنها خواهد شد. بنابراین با عنایت به محرومیت مضاعف شهرستانهای این استان در زمینه شاخصهای آموزشی نیاز است تا مسئولین استانی و کشوری تلاش جدیتری در رفع این نابرابریها در سطوح ملی و استانی داشته باشند تا شاهد رفع غبار کمتر توسعهیافتگی آموزشی این استان پهناور باشیم.
