فناوری آموزش- واقعیت افزوده
گرمسارعلی توانگر؛ هادی رزقی شیرسوار؛ فخرالدین احمدی
چکیده
پیشینه و اهداف: جهان فردا، جهانی متفاوت از جهان امروز است. جهان فردا از آن‌کسانی است که سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی آن رابه دست انسان‌های توانمندی می‌دهند که مقتضیات زمان خود را شناخته و براساس آن طراحی متناسب را طرح‌ریزی می‌کنند. نظام آموزشی کلید آینده و یکی از حیاتی‌ترین و مهم‌ترین نهادهای اجتماعی در توسعه هر کشور است که شکوفاسازی ...
بیشتر
پیشینه و اهداف: جهان فردا، جهانی متفاوت از جهان امروز است. جهان فردا از آن‌کسانی است که سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی آن رابه دست انسان‌های توانمندی می‌دهند که مقتضیات زمان خود را شناخته و براساس آن طراحی متناسب را طرح‌ریزی می‌کنند. نظام آموزشی کلید آینده و یکی از حیاتی‌ترین و مهم‌ترین نهادهای اجتماعی در توسعه هر کشور است که شکوفاسازی خلاقیت‌ها و استعداد‌های دانش‌آموزان از اهداف آن است و طی این مسیر از طریق فناوری‌های نوظهور مانند متاورس است که می‌تواند آموزش و یادگیری را متحول و تمدنی جدید ایجاد کند تمدنی که در آن مکان، زمان و قلمرویی وجود ندارد. این آینده‌نگاری با برنامه‌ریزی آینده‌پژوهی بر پایه طرحی است که به‌صورت عمیق با عدم قطعیت‌ها و شرایط متغیر می‌تواند مواجه شود و دورنمایی با آینده‌های مختلف را برای سیاستگذاران ترسیم کند و چشماندازی از آینده فناوری متاورس را در آموزش‌وپرورش به تصویر بکشد.روش‌ها: این پژوهش ازنظر هدف کاربردی و ازنظر روش تحقیق، از نوع تحقیقات توصیفی آمیخته (همسوسازی- مدل تبدیل دادهها) مبتنی بر منابع علمی، اسنادی، مشاهدات و پیمایش‌های میدانی و تجزیه‌وتحلیل نرم‌افزاری است. جامعه پژوهش از خبرگانی که در آمورش و پرورش و در واحد فناوری ادارات کل استان‌ها که درزمینۀ هوشمند سازی مدارس، سواد رسانه‌ای و تولید محتوای الکترونیکی فعال بودند به روش نمونه‌گیری هدفمند (گلوله برفی) هفده نفرانتخاب شدند. در بخش کیفی همه اظهارات حاصل از پنل خبرگی (10 جلسه وبیناری، مجموعاً 20 ساعت) پس از چندین بار بررسی، مطالب مهم استخراج و به‌صورت سؤال با مقیاس لیکرت در قالب پرسش‌نامه ساختاریافته تهیه و پس‌ازآن تبیین مسأله و شناسـایی مؤلفه‌هـا آغـاز شد و از طریـق تحلیل نیروهای پیشـران و عدم قطعیت‌های موجـود، بـه تدویـن و توصیـفطرح‌ها و توصیـه گزینه‌هـای راهبـردی ختـم شد. داده‌های کیفی از طریق برگزاری پنل خبرگی 5 عامل کلیدی مؤثر بر آینده فناوری‌های متاورس در محورهای فرهنگی اجتماعی، مدیریتی، ساختار، کالبدی و اقتصادی شناسایی شدند. تحلیل کمّی پژوهش مبتنی بر استفاده از نرم‌افزارهای SPSS، و تحلیل کیفی دادهها از طریق نرم‌افزارهای ونسیم (Vensim) میک‌مک (MicMac) و سناریوی ویزارد (Scenario Wizard) و ارائه راهبرد با مدل تحلیلی سوات(swot) انجام پذیرفت. ابزارهای پژوهش در بخش کمّی به مصاحبه ساختاریافته با 42 گویه بود که این گویهها از طریق برگزاری نشست کارشناسی تهیه و روایی صوری پرسش‌نامه با نظر خبرگان تأیید و ضریب آلفای آن 82/. محاسبه شد.پیشینه و اهداف: جهان فردا، جهانی متفاوت از جهان امروز است. جهان فردا از آن‌کسانی است که سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی آن رابه دست انسان‌های توانمندی می‌دهند که مقتضیات زمان خود را شناخته و براساس آن طراحی متناسب را طرح‌ریزی می‌کنند. نظام آموزشی کلید آینده و یکی از حیاتی‌ترین و مهم‌ترین نهادهای اجتماعی در توسعه هر کشور است که شکوفاسازی خلاقیت‌ها و استعداد‌های دانش‌آموزان از اهداف آن است و طی این مسیر از طریق فناوری‌های نوظهور مانند متاورس است که می‌تواند آموزش و یادگیری را متحول و تمدنی جدید ایجاد کند تمدنی که در آن مکان، زمان و قلمرویی وجود ندارد. این آینده‌نگاری با برنامه‌ریزی آینده‌پژوهی بر پایه طرحی است که به‌صورت عمیق با عدم قطعیت‌ها و شرایط متغیر می‌تواند مواجه شود و دورنمایی با آینده‌های مختلف را برای سیاستگذاران ترسیم کند و چشماندازی از آینده فناوری متاورس را در آموزش‌وپرورش به تصویر بکشد.روش‌ها: این پژوهش ازنظر هدف کاربردی و ازنظر روش تحقیق، از نوع تحقیقات توصیفی آمیخته (همسوسازی- مدل تبدیل دادهها) مبتنی بر منابع علمی، اسنادی، مشاهدات و پیمایش‌های میدانی و تجزیه‌وتحلیل نرم‌افزاری است. جامعه پژوهش از خبرگانی که در آمورش و پرورش و در واحد فناوری ادارات کل استان‌ها که درزمینۀ هوشمند سازی مدارس، سواد رسانه‌ای و تولید محتوای الکترونیکی فعال بودند به روش نمونه‌گیری هدفمند (گلوله برفی) هفده نفرانتخاب شدند. در بخش کیفی همه اظهارات حاصل از پنل خبرگی (10 جلسه وبیناری، مجموعاً 20 ساعت) پس از چندین بار بررسی، مطالب مهم استخراج و به‌صورت سؤال با مقیاس لیکرت در قالب پرسش‌نامه ساختاریافته تهیه و پس‌ازآن تبیین مسأله و شناسـایی مؤلفه‌هـا آغـاز شد و از طریـق تحلیل نیروهای پیشـران و عدم قطعیت‌های موجـود، بـه تدویـن و توصیـفطرح‌ها و توصیـه گزینه‌هـای راهبـردی ختـم شد. داده‌های کیفی از طریق برگزاری پنل خبرگی 5 عامل کلیدی مؤثر بر آینده فناوری‌های متاورس در محورهای فرهنگی اجتماعی، مدیریتی، ساختار، کالبدی و اقتصادی شناسایی شدند. تحلیل کمّی پژوهش مبتنی بر استفاده از نرم‌افزارهای SPSS، و تحلیل کیفی دادهها از طریق نرم‌افزارهای ونسیم (Vensim) میک‌مک (MicMac) و سناریوی ویزارد (Scenario Wizard) و ارائه راهبرد با مدل تحلیلی سوات(swot) انجام پذیرفت. ابزارهای پژوهش در بخش کمّی به مصاحبه ساختاریافته با 42 گویه بود که این گویهها از طریق برگزاری نشست کارشناسی تهیه و روایی صوری پرسش‌نامه با نظر خبرگان تأیید و ضریب آلفای آن 82/. محاسبه شد.
فناوری های آموزشی نوظهور
اسمعیل علی سلیمی؛ مریم رضایی
چکیده
پیشینه و اهداف: این نگرش که جهان با روندها، فناوری‌ها و نوآوری‌های نوظهور جهانی مواجه است، جهان را به تجربه آینده‌ای نامطمئن، پیچیده و ناپایدار سوق می‌دهد. بنابراین، از میان بسیاری از چالش‌های متنوع، بحث برانگیز و جذابی که امروزه بشر با آن دست و پنجه نرم می‌کند، جدی‌ترین و حیاتی‌ترین چالش، درک تأثیر انقلاب فناوری ...
بیشتر
پیشینه و اهداف: این نگرش که جهان با روندها، فناوری‌ها و نوآوری‌های نوظهور جهانی مواجه است، جهان را به تجربه آینده‌ای نامطمئن، پیچیده و ناپایدار سوق می‌دهد. بنابراین، از میان بسیاری از چالش‌های متنوع، بحث برانگیز و جذابی که امروزه بشر با آن دست و پنجه نرم می‌کند، جدی‌ترین و حیاتی‌ترین چالش، درک تأثیر انقلاب فناوری جدید در حوزه‌های مختلف به ویژه آموزش است. اخیراً همه‌گیری کووید-۱۹ و قرنطینه‌های متعاقب آن نیز جهش تکنولوژیکی قابل توجهی در چشم‌انداز زندگی مدرن امروز ایجاد کرده است که منجر به تغییرات شدید و غیرمنتظره در آموزش شده است. از آنجا که کووید-۱۹ نیرویی برای انتقال از آموزش حضوری به آموزش برخط شده است؛ این مطالعه به دنبال بررسی این موضوع است که آیا فناوری زنجیره بلوکی می‌تواند به مقابله موفقیت‌آمیز با چنین چالش بزرگ و جدیدی در آموزش کمک کند یا خیر. در این راستا، هدف پژوهشگران پژوهش حاضر بررسی کاربردها، تأثیرات و پیامدهای فناوری بلاکچین در نظام آموزشی است تا بررسی شود که آیا کاربردهای بلاکچین می توانند باعث تحولاتی در آموزش و بهبود کیفیت نظام آموزشی آینده شود یا خیر. روش‌ها: پژوهش حاضر با اتخاذ رویکرد کیفی برای ارائه بینش و تجربیات عمیق شرکت‌کنندگان انجام شد. جامعه هدف پژوهش حاضر شامل ۶۳ مرد و زن از پنج گروه افراد شامل سیاستگذاران آموزش عالی، مربیان تربیت معلم، متخصصان فناوری اطلاعات و ارتباطات، کارشناسان فناوری آموزشی و محققین آینده نظام آموزشی بود که به روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند. داده‌های مورد نیاز از طریق انواع مصاحبه، روایت-پژوهی و داستان‌سرایی برخط از طریق شبکه مجازی واتس‌اپ، جمع‌آوری شد. مصاحبه به این دلیل انتخاب شد که در عمل راحت‌تر از سایر راهبردهای تحقیق کیفی بود. این راهبرد به دلیل ماهیتی که داشت، می توانست به درک صحیح و عمیق از موضوع تحقیق کمک بسیاری کند. به دلیل محوریت و نقش چشمگیر محیط‌های دیجیتال در زندگی بشر، از روایت-پژوهی، از طریق شبکه مجازی واتس‌اپ، به‌عنوان دومین راهبرد مؤثر استفاده شد. از آنجاکه محدودیت‌های زمانی و مکانی باعث کاهش تعاملات چهره به چهره شده است؛ چنین ابزار انعطاف‌پذیر و جذابی می‌توانست محیط تعاملی و مشارکتی جذابی را برای شرکت‌کنندگان فراهم کند تا داستان‌ها را به‌صورت همزمان یا غیرهمزمان بیان کنند. در مرحله جمع‌آوری داده‌های مصاحبه، روند جمع‌آوری دادهها تا رسیدن به حد اشباع ادامه یافت که براساس آن ۲۵ مصاحبه انجام شد و ۳۸ نفر در روایت-پژوهی شرکت کردند. برای تجزیه و تحلیل دادهها و استخراج مضامین مورد نیاز، تحلیل مضمون شامل کدگذاری اولیه، کدگذاری متمرکز و کدگذاری محوری انجام شد.یافته‌ها: نتایج تجزیه و تحلیل دادهها منجر به استخراج مضامین مختلفی شد؛ تنوع برنامه‌های درسی، ارزیابی عملکرد تحصیلی دانشجویان، مدیریت کیفیت دستاوردهای یادگیری، مدیریت ثبت و ذخیره نتایج یادگیری، مدیریت گواهینامه‌های دانشگاهی و یادگیری مادام‌العمر. هریک از مضامین نشان‌دهنده یکی از کاربردهای مهم بلاکچین در آموزش آینده است. تجزیه و تحلیل دادهها نشان داد که بلاکچین به دلیل ویژگی‌های خاص خود مانند امنیت، اعتماد، شفافیت، تغییرناپذیری، حریم خصوصی، یکپارچگی، احراز هویت، استحکام، مسئولیت‌پذیری و تمرکززدایی، نقش مهمی در تحول آموزش آینده ایفا می‌کند.نتیجه‌گیری: نتایج پژوهش حاضر می‌تواند سیاستگذاران، مربیان، مدیران، رهبران، دست اندرکاران و تمامی ذینفعان نظام آموزشی به‌ویژه، آموزش عالی را از ظهور روندها، فناوری‌ها، نوآوری‌ها و تحولات جهانی و تأثیرات آنها بر آموزش آینده آگاه کند. اکنون که نفوذ روز به روز پیشرفت‌های فناوری با همه‌گیری ویروس کرونا نیز در سراسر جهان همزمان شده است، لازم است تا با به‌کارگیری فناوری‌ها و انجام کلیه تغییرات لازم برای بازآفرینی نظام آموزشی، گامی در جهت ارتقای کیفیت آموزشی برداشته شود. امید است پژوهش حاضر منبع قابل اعتمادی برای تحقیقات آتی در زمینه آموزش باشد.
