تربیت معلم
مهسا بهرامی؛ شهاب مرادخانی
چکیده
پیشینه و اهداف: فشار شغلی یکی از مهمترین دلایلی است که موجب کاهش بازدهی و کیفیت آموزش می شود. استرس یا فشار شغلی خود نیز میتواند نتیجه عوامل مختلفی مانند کمبود منابع مورد نیاز، متزلزل بودن موقعیت شغلی و... باشد که متعاقباً و به تدریج موجب بروز پیامدهای منفی کوتاه یا بلند مدت همراه با شاخصههای فیزیولوژیک خواهد شد. فرسودگی شغلی نیز ...
بیشتر
پیشینه و اهداف: فشار شغلی یکی از مهمترین دلایلی است که موجب کاهش بازدهی و کیفیت آموزش می شود. استرس یا فشار شغلی خود نیز میتواند نتیجه عوامل مختلفی مانند کمبود منابع مورد نیاز، متزلزل بودن موقعیت شغلی و... باشد که متعاقباً و به تدریج موجب بروز پیامدهای منفی کوتاه یا بلند مدت همراه با شاخصههای فیزیولوژیک خواهد شد. فرسودگی شغلی نیز یکی از پیامدهای استرس شغلی است که نخست در ایالات متحده در دهه 1970 و سپس بتدریج در بسیاری از کشورهای دیگر و شغلهای مختلف ظهور کرد. هدف این پژوهش بررسی رابطه میان عوامل گوناگون فرسودگی شغلی دبیران زبان انگلیسی مدارس دولتی و مدرسان زبان آموزشگاههای خصوصی در ایران بود.روش ها: برای بررسی این موضوع، از هر دو روش کمّی و کیفی برای جمعآوری و تحلیل دادهها استفاده شد. دادههای کمی از طریق توزیع پرسشنامه مسلش در بین 180 معلم انگلیسی از هر دو بافت مدارس و آموزشگاهها جمعآوری شد. همچنین، دادههای کیفی از طریق برگزاری 10 مصاحبه انفرادی نیمه ساختار یافته با 5 دبیر از مدارس دولتی و 5 مدرس زبان از آموزشگاههای خصوصی گردآوری شد.یافته‌ها: نتایج آزمون تی مستقل نشان داد که مدرسان زبان در آموزشگاهها به صورت معناداری بیشتر از دبیران در مدارس دولتی احساس فرسودگی شغلی داشتند. از سوی دیگر، نتایج حاصل از تحلیل محتوای مصاحبهها نشان داد شرایط اقتصادی، امنیت شغلی، جایگاه اجتماعی، عدم انگیزه و نبود آرامش از دلایل مهم فرسودگی شغلی مدرسان زبان انگلیسی در آموزشگاهها هستند. همچنین، نبود انگیزه و گوناگونی در روند آموزش تنها دلایل فرسودگی شغلی دبیران مدارس دولتی تلقی شدند.نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد که عوامل محیطی مانند تقاضا و منابع شغلی در کاهش یا افزایش فرسودگی شغلی بسیار تأثیرگذار است. با توجه به عوامل مثبت مؤثر بر کاهش فرسودگی شغلی بدست آمده در مدارس دولتی، سیاستگزاران در آموزشگاههای زبان نیز قادر خواهند بود برنامههای اصلاحی در راستای کاهش فرسودگی شغلی مدرسان آموزشگاههای خصوصی طراحی و اجرا کنند. در نتیجه، این کار موجب میشود اختلاف میان دو محیط آموزشی تا حد زیادی کاهش یافته و نیز کیفیت تدریس تا حد قابل قبولی افزایش یابد. علاوه بر این، نتایج نشان داد معلمانی که در تعاملات احساسی و روابط خود با دیگران در محیط کاری موفقترند، بیشتر میتوانند استرس و فشار کاری خود را مدیریت کنند. همچنین دستاندرکاران در وزارت آموزش و پرورش در عین تأکید بیشتر بر عواملی که سبب کاهش احتمال ابتلا به تحلیل رفتگی شغلی میشود، باید سعی کنند عوامل اندکی که در مدارس باعث بروز این مشکل در میان دبیران زبان انگلیسی میشود را تا حد امکان از میان بردارند.
