محیط یادگیری
سولماز حیدری؛ حامد مضطرزاده؛ حمید رضا عظمتی؛ ملیحه تقی پور
چکیده
پیشینه و اهداف: از آنجایی که تمرکز ذهنی دانش‌آموزان یکی از اصلی ترین شروط یادگیری و موفقیت تحصیلی آنان می باشد، بررسی عواملی که به بازسازی تمرکز ذهنی دانش آموزان کمک نماید بسیار قابل توجه به شمار می آید. در این راستا به نظر می رسد علاوه بر عوامل فردی، جسمی و روحی دانش آموزان و همچنین عوامل مرتبط با امور آموزشی، کیفیت تدریس و... ...
بیشتر
پیشینه و اهداف: از آنجایی که تمرکز ذهنی دانش‌آموزان یکی از اصلی ترین شروط یادگیری و موفقیت تحصیلی آنان می باشد، بررسی عواملی که به بازسازی تمرکز ذهنی دانش آموزان کمک نماید بسیار قابل توجه به شمار می آید. در این راستا به نظر می رسد علاوه بر عوامل فردی، جسمی و روحی دانش آموزان و همچنین عوامل مرتبط با امور آموزشی، کیفیت تدریس و... متغیرهای فیزیکی و کالبدی موجود در کلاس درس می توانند بر این مهم تأثیرگذار باشند. به نظر می‌‌رسد ایجاد نفوذپذیری بصری و ارتباط دیداری مطلوب کلاس های درس با منظره بیرون از طریق پنجره موجود در کلاس درس به عنوان یکی از متغیرهای فیزیکی کلاس درس می تواند از طریق ایجاد فرصتی دیداری هرچند کوتاه به منظره ای خارج از محیط کلاس، به بازسازی تمرکز ذهنی دانش آموزان و رفع خستگی ذهنی آنان کمک شایانی نماید. این مقاله بر آن است تا از طریق بررسی برخی از متغیر های کالبدی پنجره کلاس درس که شامل طول و ارتفاع پنجره می باشد ؛ به حالتی بهینه در جهت بازسازی تمرکز ذهنی دانش آموزان دست یافته تا بدین طریق گامی مؤثر در کاهش خستگی های ذهنی و ترمیم تمرکز ذهنی دانش آموزان مقطع متوسطه که در شرایط سنی خاصی قرار داشته و هدف تحصیلی والاتری نسبت به دانش آموزان دیگر مقاطع آموزشی دارند، برداشته شود. از آنجا که منظره حاصل از دید به پنجره تأثیر زیادی در روند این امر دارد، لازم به ذکر می باشد که پنجره موردنظر در این تحقیق به عناصر طبیعی و فضای سبز محوطه حیاط مدرسه مشرف بوده است.روش‌ها: جامعه آماری پژوهش، تمامی دانش آموزان دختر و پسر محصل در سال تحصیلی 98-97 در مقطع متوسطه دوم شهر شیراز با گروه سنی 16 تا 18 سال می باشد که با استفاده از روش خوشه ای تصادفی چند مرحله ای به عنوان نمونه انتخاب گردیدند. آزمودنی ها ابتدا به وسیله آزمون روانشناسی که زیر نظر متخصصین حوزه روانشناسی تأیید شده بود ؛ مورد ارزیابی قرار گرفته و سپس به منظور عمومیت بخشیدن به موضوع، پرسش نامه محقق ساخته را تکمیل نمودند. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون تحلیل واریانس یک طرفه ANOVA به منظور یافتن ارتباط میان متغیرهای کالبدی طول و ارتفاع پنجره و بازسازی تمرکز ذهنی دانش آموزان استفاده گردید.یافته‌ها: نتایج نشان می دهد که ایجاد تغییرات در ابعاد پنجره کلاس درس، می تواند بر بازسازی تمرکز ذهنی دانش آموزان تأثیر بگذارد. بر اساس تحقیقات انجام شده در تحقیق حاضر کاهش طول پنجره از 5/3 به 5/2 و 5/1 تمرکز ذهنی دانش آموزان را از 149 به 9/148 و 1/148 کاهش و تغییر ارتفاع پنجره از 2 متر به 5/1 و 1 متر تمرکز ذهنی دانش آموزان را از149 به 8/148 و 3/147 تغییر می دهد.نتیجه‌گیری: میزان تمرکز ذهنی دانش آموزان صرفا" به شرایط دانش آموزان، امور تحصیلی و کیفیت و روش تدریس معلمین بستگی ندارد و محیط فیزیکی مدارس و طراحی داخلی کلاس های درس، می تواند در این مهم تأثیر بسزایی داشته باشد. وجود پنجره کلاس نیز به عنوان یکی از متغیرهای فیزیکی کلاس درس، نه تنها منجر به حواس پرتی دانش آموزان نمی گردد ؛ بلکه به وسیله ایجاد چشم انداز به عناصر طبیعی بیرون، جانمایی آگاهانه و ابعاد مناسب می تواند عامل مهمی در بازسازی تمرکز ذهنی دانش آموزان باشد.
معماری
سید مجید مفیدی شمیرانی؛ شهناز پورناصری
چکیده
کیفیت نور از مهمترین عوامل تأثیرگذار بر کارایی دانش‌آموز می‌باشد. مدرسه‌ای با کارایی بالا، دارای محیط‌های آموزشی ارزشمند به لحاظ کیفیاتِ بصری است و ایجاد این کیفیات بصری از طریق طراحی مناسب امکان‌پذیر است. هدف مقاله حاضر دست‌یابی به میزان و نحوه تأثیر عوامل گوناگون بر بهره‌گیری مناسب از نورِروز در شرایط گوناگون (شانزده تیپ) ...
بیشتر
کیفیت نور از مهمترین عوامل تأثیرگذار بر کارایی دانش‌آموز می‌باشد. مدرسه‌ای با کارایی بالا، دارای محیط‌های آموزشی ارزشمند به لحاظ کیفیاتِ بصری است و ایجاد این کیفیات بصری از طریق طراحی مناسب امکان‌پذیر است. هدف مقاله حاضر دست‌یابی به میزان و نحوه تأثیر عوامل گوناگون بر بهره‌گیری مناسب از نورِروز در شرایط گوناگون (شانزده تیپ) کلاس درس است. در این مطالعه همبستگی که از نوع مدلیابی- مدلیابی معادلات ساختاری- است، در نمونه‌ای متشکل از 2324 آزمودنی، پرسش‌نامه محقق‌ساخته اجرا و با استفاده از مدلیابی روابط علّی توسط تحلیل مسیر، اثرات مستقیم و غیرمستقیم متغیرهای کالبدی پنجره از دیدگاه دانش‌آموزان بررسی شد.جامعه آماری این پژوهش شامل دانش‌آموزان مدارس راهنمایی تهران می‌باشد. ازجامعه آماری فوق، دانش‌آموزان مدارس دخترانه و پسرانه مناطق 3، 11 و 18 تهران به صورت خوشه‌ای تصادفی چند مرحله‌ای به عنوان نمونه آماری،جهتِ پرکردن پرسش‌نامه در شانزده تیپ کلاس درس جهت کنترل چهار متغیر جهت، میزان شفافیت، ارتفاع دست‌انداز و میزان سطح شیشه‌خور پنجره، انتخاب شدند. پرسش‌نامه در چند مرحله تهیه، روایی و پایایی آن محاسبه گردید. میزان پایایی پرسش‌نامه (825/0=α) و روایی آن ازطریق روایی محتوایی و روایی سازه به دست آمده است. مدل به دست آمده و اطلاعات مندرج در جداول مربوط به آن نشانگر اهمیت چهار عامل «وجود منظر و اثرات آن»، «خیرگی»، «کیفیت روشنایی» و «اثرات غیربصری پنجره» می‌باشد. در بین این عوامل عاملِ «منظر» متغیر مستقل، عامل «اثرات غیربصری پنجره» متغیر وابسته و عوامل «خیرگی» و «کیفیت‌روشنایی» جزو متغیرهای میانجی شناسایی شدند.علاوه بر این بررسی فرضیه‌ها با در نظر گرفتن متغیرهای کنترل شده نشان داد این متغیرها یعنی جهت پنجره، درصد سطح شیشه‌خور، ارتفاع دست‌انداز و میزان شفافیت پنجره بر میزان و نحوه تأثیر عوامل ذکر شده در بهره‌گیری مناسب از نورِروز در کلاس‌های مدارس راهنمایی تهران مؤثر می‌باشند.
