محیط های یادگیری مبتنی بر فناوری
لیلی پلاشی؛ مهری حدادنارافشان؛ لیلا انجم شعاع
چکیده
پیشینه و اهداف: به سبب تغییرات در امر آموزش، یادگیری برخط به رویکردی غالب در آموزش تبدیل شده‌است. بین آنچه دانش‌آموزان در مدرسه فرامی‌گیرند و آنچه برای حفظ بقای خود در دنیای واقعی نیاز دارند؛ فاصله‌ای است که برخاسته از تغییرات موجود در جهان و نظام آموزشی است. این تغییرات، مدارس را تحت فشار زیادی قرار داده تا برای کم کردن ...
بیشتر
پیشینه و اهداف: به سبب تغییرات در امر آموزش، یادگیری برخط به رویکردی غالب در آموزش تبدیل شده‌است. بین آنچه دانش‌آموزان در مدرسه فرامی‌گیرند و آنچه برای حفظ بقای خود در دنیای واقعی نیاز دارند؛ فاصله‌ای است که برخاسته از تغییرات موجود در جهان و نظام آموزشی است. این تغییرات، مدارس را تحت فشار زیادی قرار داده تا برای کم کردن این فاصله، در جهت کمک به دانش‌آموزان و کسب و پرورش مهارت‌های آنها در زندگی، فرآیندهای آموزشی خود را به شیوه‌های نوآورانه ارائه دهند. این مهارت‌ها می‌توانند دانش‌آموزان را به سوی داشتن یک زندگی معنادار هدایت کنند. در این راستا، یکی از تکنیک‌های مؤثر، یادگیری پروژه‌محوراست. همان‌گونه که از اسم این تکنیک مشخص است، یادگیری پروژه‌محور مشتمل بر اصلاح، بهبود و تقویت مهارت‌های زبانی دانش‌آموزان از طریق انجام و تکمیل پروژه‌هایی در داخل و خارج از کلاس است. برای دست‌یابی به این هدف، معلمان بایستی فرهنگ خلاقیت و تعهد را در کلاس درس ترویج دهند. اشتراک گذاشتن نتیجه پروژه و تعمق و تأمل درباره فرآیندهای انجام پروژه، به بهبود عملکرد دانش‌آموزان کمک می‌کند. این سبک از آموزش با روش‌های معلم محور، که در آن دانش‌آموزان در کلاس درس غیرفعال بوده و به ندرت فرصتی در اختیارشان قرار می‌گیرد تا مهارت‌ها و دانش زبانی خود را ابراز کنند و یا گسترش دهند، متفاوت است. در این روش، آنچه که دانش‌آموزان را جذب و متعهد به انجام پروژه می‌کند، انجام تحقیق و پژوهش است. این رویکرد آموزشی به دانش‌آموزان این فرصت را می‌دهد تا دانش و مهارت‌های خود را به واسطه انجام مجموعه‌ای از پروژه‌ها و رویارویی با چالش‌ها و مشکلات دنیای واقعی، پرورش دهند. هدف از تحقیق حاضر، مقایسه تأثیر اجرای دو نوع روش آموزشی پروژه محور، یکی مبتنی بر فناوری و دیگری مبتنی برروش تدریس سنتی، برتوسعه واژگان انگلیسی و هویت اجتماعی فراگیرانِ زبان انگلیسی است.روش‌ها: در پژوهش شبه آزمایشی حاضر، دو کلاس به دو گروه یادگیری پروژه‌محور مبتنی بر روش سنتی و مبتنی بر فناوری اختصاص داده شد. متغیر مستقل در این پژوهش، یادگیری پروژه‌محور و متغیرهای وابسته، هویت اجتماعی و پیشرفت دانش لغت فراگیران زبان انگلیسی بود. پژوهش با مشارکت 30 دانش‌آموز در دو گروه آزمایش و کنترل (هر گروه شامل 15 دانش‌آموز) در طول 6 ماه) چهل و هشت جلسه) انجام شد. در طول این مدت، شرکت‌کنندگان گروه آزمایش و کنترل به‌ترتیب در معرض یادگیری پروژه - محور مبتنی بر فناوری و روش سنتی قرار گرفتند. آموزش در هر دو گروه با بهره‌گیری ازانجام پروژه‌ها صورت گرفت. در گروه آزمایش، پروژه‌ها با استفاده از یادگیری پروژه‌محور اعمال شد و در گروه کنترل، پروژه‌ها در قالب توانمندی‌ها و فعالیت‌های کلاسی بدون استفاده از فناوری انجام گرفت. به منظورسنجش میزان پیشرفت فراگیران قبل و بعداز انجام این پژوهش، پیرامون دانش لغت وهویت اجتماعی، از پیش‌آزمون و پس‌آزمون استفاده شد.یافته‌ها: پس از بررسی نرمال بودن داده‌ها، نتایج تحلیل انکوا نشان‌دهنده برتری افراد حاضر در گروه آزمایش (فراگیران پروژه‌محور مبتنی بر فناوری) در زمینه دانش لغت انگلیسی و هویت اجتماعی نسبت به افراد گروه کنترل است که در معرض روش سنتی بودند. درواقع یافته‌های تحقیق، بیانگر تأثیر مضاعف پروژه‌های فناوری محور نسبت به سنتی است.نتیجه‌گیری: روش پروژه محور مبتنی بر فناوری در ارتقا دانش لغوی و هویت اجتماعی دانش‌آموزان تأثیرگذار است و تلفیق پروژه‌ها با فناوری، بازدهی و اثربخشی فرصت‌های فراهم شده برای توسعه واژگان و ساخت هویت را بیشتر می‌کند. با توجه به نتایج حاصله می‌توان گفت که به‌کارگیری فناوری در پروژه‌های پژوهش حاضر، امری سودمند در مدارس است و به دانش رو به رشد پژوهش‌های مربوطه در زمینه چگونگی تأثیر پروژه‌های فناوری محور بر دستاوردهای تحصیلی دانش‌آموزان و شکل گیری هویت آنها، می‌افزاید. امیدواریم که پژوهش حاضر با الهام از تأثیرات سودمند تلفیق و به‌کارگیری فناوری بر فراگیران و اهمیت تعاملات عاطفی و حس مسئولیت‌پذیری که در حین فرآیند یادگیری از طریق انجام پروژه‌ها در آن ها ایجاد می شود نقش مؤثری درشناخت عوامل آموزشی مدارسِ فناوری محور ایفا کند.
