محیط های یادگیری مبتنی بر فناوری
ریحانه پیروزمند؛ محمد علی رستمی نژاد؛ نسرین محمدحسنی؛ محسن آیتی
چکیده
پیشینه و اهداف: پیشرفت‌های اخیر در فناوری رایانه، هوش مصنوعی و فناوری واقعیت مجازی، این امکان را به طراحان آموزشی داده که بتوانند عامل‌های آموزشی را در روی صفحه نمایش در محیط‌های یادگیری چندرسانهای ایجاد کنند؛ اما آنچه که مورد نیاز است تحقیقاتی در مورد چگونگی مؤثرتر ساختن عوامل آموزشی در بهبود یادگیری در بالاترین سطح ممکن، برای ...
بیشتر
پیشینه و اهداف: پیشرفت‌های اخیر در فناوری رایانه، هوش مصنوعی و فناوری واقعیت مجازی، این امکان را به طراحان آموزشی داده که بتوانند عامل‌های آموزشی را در روی صفحه نمایش در محیط‌های یادگیری چندرسانهای ایجاد کنند؛ اما آنچه که مورد نیاز است تحقیقاتی در مورد چگونگی مؤثرتر ساختن عوامل آموزشی در بهبود یادگیری در بالاترین سطح ممکن، برای یادگیرندگان است. از این رو، آنچه که در حال حاضر در حوزه پژوهش بر روی عوامل آموزشی متحرک حائز اهمیت است افزایش کارایی عوامل آموزشی با استفاده از راهبرد‌های پشتیبان است. نکته مهم در اولویت انتخاب از میان انواع راهبرد‌های پشتیبان، توجه به تفاوت‌های فردی یادگیرندگان است که ضرورت استفاده از انواع راهبرد را مشخص می‌سازد. از جمله تفاوت‌های فردی که می‌تواند بر یادگیری و پردازش یادگیرندگان تأثیر بگذارد و در طراحی آموزشی نیاز است مورد توجه طراحان قرار گیرد تفاوت در سبک‌شناختی یادگیرندگان است. نظر به اهمیت تفاوت‌های فردی در طراحی محتوای آموزشی و نیز با توجه به اهمیت توجه دیداری در فرآیند دریافت و پردازش محتوای آموزشی، پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر علامت‌دهی دیداری عامل آموزشی متحرک بر توجه دانشجویان با سبک شناختی وابسته به زمینه در محیط یادگیری چندرسانهای، صورت گرفته است. روش‌ها: مطالعه حاضر، پژوهشی کاربردی و از نوع طرح شبه‌آزمایشی تک‌آزمودنی است و در آن از طرح A-B-A با پیگیری استفاده شد. برای این کار ابتدا آزمون گروهی اشکال نهفته (GEFT) اجرا شد و سه دانشجو با سبک‌شناختی وابسته به زمینه که شرایط شرکت در آزمایش را داشتند، انتخاب شدند. سپس مشارکت‌کنندگان در مرحله خط پایه، طی 8 جلسه در معرض آموزش گرامر زبان انگلیسی با استفاده از چندرسانهای با عامل‌آموزشی متحرک قرار گرفتند و همزمان داده‌های ردیابی چشم مشارکت‌کنندگان جمع‌آوری شد. در ادامه شرکت‌کنندگان در مرحله آزمایش به مدت 8 جلسه در معرض آموزش گرامر زبان انگلیسی با استفاده از چندرسانهای با عامل آموزشی متحرک همراه با علامت‌دهی دیداری قرار گرفتند و مطابق مرحله قبل داده‌های مورد نظر جمع‌آوری شد. مرحله بازگشت به خط پایه نیز به مدت 8 جلسه، مانند مرحله خط پایه انجام گرفت. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از روش‌های آمار توصیفی و استنباطی با استفاده از نرم‌افزار Spss و تحلیل نمودار دیداری استفاده شد.یافته‌ها: یافته‌های پژوهش نشان داد که، با افزوده شدن علامت‌دهی دیداری به عامل آموزشی متحرک، توجه یادگیرنده با سبک‌شناختی وابسته به زمینه، به محتوای آموزشی افزایش می‌یابد( ). همچنین بررسی نمودار‌های دیداری دستگاه ردیاب چشمی در پژوهش حاضر نشان‌دهنده این مهم بود که رفت و برگشت توجه یادگیرندگان بین محتوا و عامل‌آموزشی در موقعیت مداخله (علامت‌دهی دیداری عامل‌آموزشی متحرک)، مؤثر و هدفمند بوده است.نتیجه‌گیری: با توجه به تأثیر مثبت علامت‌دهی دیداری عامل آموزشی متحرک بر توجه یادگیرندگان با سبک‌شناختی وابسته به زمینه، طراحی چند‌رسانه‌ای‌های آموزشی همراه با عامل آموزشی متحرک با علامت‌دهی دیداری، می‌تواند به‌عنوان محتوای آموزشی مفید، برای یادگیرندگان با سبک‌شناختی مذکور مورد استفاده قرار گیرند. همچنین، با توجه به تأثیر مثبت همزمانی علامت‌دهی دیداری با اشاره کلامی و غیرکلامی عامل آموزشی، بر هدفمند شدن روند انتخاب، در یادگیرندگان با سبک شناختی وابسته به زمینه، توصیه می‌شود از مجموع اشارات کلامی و غیرکلامی عامل‌آموزشی، در طراحی و تدوین محتواهای آموزشی چند رسانه‌ای استفاده شود.
آموزش الکترونیکی- مجازی
سعیده خجسته
چکیده
پیشینه و اهداف: نیاز به آموزش مجازی باتوجه‌به مزایای آن در مقایسه با آموزش سنتی در هر زمان احساس می‌شد که در ایام شیوع کووید 19 و عدم حضور دانشجویان در دانشگاه‌ها، ضرورت این نوع آموزش به اوج خود رسید. هدف از پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش مجازی بر اهمال‌کاری و میزان توجه دانشجویان دانشگاه پیام‌نور کرمان در دوره پاندمی کووید - 19 بود.روش‌ها: ...
بیشتر
پیشینه و اهداف: نیاز به آموزش مجازی باتوجه‌به مزایای آن در مقایسه با آموزش سنتی در هر زمان احساس می‌شد که در ایام شیوع کووید 19 و عدم حضور دانشجویان در دانشگاه‌ها، ضرورت این نوع آموزش به اوج خود رسید. هدف از پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش مجازی بر اهمال‌کاری و میزان توجه دانشجویان دانشگاه پیام‌نور کرمان در دوره پاندمی کووید - 19 بود.روش‌ها: روش تحقیق حاضر نیمه تجربی با استفاده از گروه کنترل و آزمایش بود.جامعه آماری حدود 4000 نفر دانشجوی رشته‌های مختلف دانشگاه پیام نور مرکز کرمان بودند. حجم نمونه شامل 40 دانشجو بود که از طریق پیش آزمون، اهمال کار تشخیص داده شدند و تا حدودی دچار نقص توجه و تمرکز بودند. نمونه به شیوه در دسترس انتخاب و آزمودنی‌ها به‌صورت تصادفی در دو گروه کنترل و آزمایش جایگذاری شدند. همچنین این دو گروه از نظر ترم تحصیلی و سن تا حد ممکن همگون شدند. ابزار جمع‌آوری داده‌ها در این تحقیق دو پرسش‌نامه استاندارد اختلال کمبود توجه توسط سوانسون و نولان پلهام (1980) و مقیاس اهمال‌کاری تحصیلی سولومون و راثبلوم (1984) بود. در پژوهش حاضر ضریب آلفـای کرونبـاخ محاسبه شده، برای مقیاس اهمال‌کاری تحصیلی، برابر با 86/0 برآورد شده است که نشان می‌دهد در سطح مورد قبولی است. پیش‌آزمون و پس‌آزمون برای هرگروه قبل و بعد از آموزش انجام گرفت. آموزش مجازی در قالب کلاس روش تحقیق در محیط آموزشی مجازی توسط نرم‌افزار ادوبی کانکت با استفاده از پاورپوینت همراه با پخش صدا، تصاویر و جداول مرتبط، به‌صورت آنلاین در 12 جلسه 2ساعته برای گروه آزمایش برگزار شد. البته لازم به ذکر است که مدرس در حین تدریس با استفاده از روش سخنرانی مطالب تکمیلی را ارائه می‌داد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از آمار توصیفی و استنباطی در قالب جداول و شکل‌ها و همچنین تحلیل کواریانس و آزمون لوین و آزمون شاپیرو-ویلکز استفاده شد. افراد گروه آزمایش آموزش درس روش تحقیق را در 12 جلسه 2 ساعته به‌صورت مجازی دریافت کردند؛ در حالی‌که دانشجویان گروه کنترل به شیوه سنتی آموزش دیدند.یافته‌ها: نتایج تحلیل کوواریانس در متغیر اهمال‌کاری تحصیلی (sig=0.00،F=2.95) و میزان توجه (sig=0.00 F=9.5) معنادار است؛ بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که در گروه آزمایش تغییر معناداری در اهمال‌کاری تحصیلی و میزان توجه نسبت به گروه کنترل تحت‌تأثیر مداخله به‌وجود آمده است؛ به این معنی که آموزش مجازی بر اهمال‌کاری تحصیلی و میزان توجه دانشجویان دانشگاه پیام‌نور اثربخش است و ضرایب اتا اثربخشی روی متغیر اهمال‌کاری تحصیلی و میزان توجه را نشان داده است.نتیجه‌گیری: باتوجه‌به انعطاف‌پذیری بالای آموزش مجازی، دانشجویان می‌توانند باتوجه‌به شرایط و موقعیت خود و براساس آمادگی ذهنی به یادگیری بپردازند که این خود مانع حواس‌پرتی و کاهش عوامل مداخله‌گر در تمرکز می‌شود.همچنین طراحی برنامه‌های آموزشی نظیر کارگاه‌هایی به‌منظور ارتقای آگاهی و توانایی استفاده از آموزش مجازی به‌عنوان ابزار آموزشی اثربخش و نیز ارتقای کیفیت سخت‌افزاری پیشنهاد می‌شود. بنابراین علاوه بر فرهنگ‌سازی در این زمینه، ضرورت تلاش در جهت بالابردن سطح دانش و ارتقای کیفیت امکانات و تجهیزات موردنیاز وجود دارد. ازاین‌رو پیشنهاد می‌شود باتوجه‌به مباحث گسترده و پیچیده دروس دانشگاهی و در جهت کاهش اهمال‌کاری و افزایش میزان توجه دانشجویان، روش آموزش ترکیبی شامل آموزش مجازی در کنار آموزش حضوری (سنتی) در دانشگاه‌های کشور خصوصاً پس از پایان بیماری کووید 19 موردتوجه قرار گیرد.
