معماری
ملیحه تقی پور؛ علی اکبر حیدری؛ خاطره سجادی
چکیده
یکی از مسائل اجتماعی امروز، بروز ناهنجاری‌های رفتاری در نوجوانان است که این موضوع در قالب رفتارهای پرخاشگرانه نمود می‌یابد و پیشگری از وقوع آن یکی از مهمترین اولویت‌های خانواده‌ها و ارگان‌های تربیتی است. مدارس به عنوان اولین نهاد اجتماعی نقش بسزایی در ارتقا مهارت‌های اجتماعی و مهار چنین رفتارهای پرخاشگرانه‌ای دارد. در پژوهش ...
بیشتر
یکی از مسائل اجتماعی امروز، بروز ناهنجاری‌های رفتاری در نوجوانان است که این موضوع در قالب رفتارهای پرخاشگرانه نمود می‌یابد و پیشگری از وقوع آن یکی از مهمترین اولویت‌های خانواده‌ها و ارگان‌های تربیتی است. مدارس به عنوان اولین نهاد اجتماعی نقش بسزایی در ارتقا مهارت‌های اجتماعی و مهار چنین رفتارهای پرخاشگرانه‌ای دارد. در پژوهش سعی شده که با ارزیابی نقش ویژگیهای محیطی مدارس، تاثیر آن را بر کاهش رفتارهای پرخاشگرانه در کودکان مورد ارزیابی قرار گیرد. از میان فضاهای مدرسه، حیاط به عنوان جمعیترین فضا انتخاب و ویژگیهای فضایی-کالبدی آن در 6 مدرسه ابتدایی پسرانه در شهر شیراز مورد ارزیابی قرار گرفت. روش تحقیق، توصیفی-تحلیلی مبتنی بر استراتژیهای کمی و کیفی است و از پرسشنامه و مصاحبه نیمه ساختار یافته با دانش‌آموزان و معلمین بهره گرفته شد. نتایج تحقیق حاکی از آن است که از میان ویژگیهای مختلف فضایی حیاط مدارس، پوشش گیاهی و فضای سبز موجود در حیاط و نیز تنوع فضاهای باز و نیمهباز در سطح حیاط مدارس، بیشترین تاثیر را در کاهش اختلال رفتاری دانش‌آموزان داشته است.
محیط یادگیری
هادی کشمیری؛ خاطره سجادی
چکیده
پیشینه و اهداف: احساس رضایت از محیط یکی از آرزوهای بشر بوده، به‌عبارت دیگر احساس رضایت، یک مفهوم آرمانی است که زمینه مناسبی را برای توانمند‌‌سازی افراد و اجتماعی نمودن آن‌ها در جهت مشارکت و دخالت در امور مربوط به خود و در نهایت زمینه توسعه اجتماعی فراهم می‌کند. از طرفی یکی از رسالت‌های طراحان و معماران در این رابطه، خلق رابطه‌ی ...
بیشتر
پیشینه و اهداف: احساس رضایت از محیط یکی از آرزوهای بشر بوده، به‌عبارت دیگر احساس رضایت، یک مفهوم آرمانی است که زمینه مناسبی را برای توانمند‌‌سازی افراد و اجتماعی نمودن آن‌ها در جهت مشارکت و دخالت در امور مربوط به خود و در نهایت زمینه توسعه اجتماعی فراهم می‌کند. از طرفی یکی از رسالت‌های طراحان و معماران در این رابطه، خلق رابطه‌ی متناسب میان انسان‌ها و محیط اطرافشان بوده است. بنابراین با توجه به اهمیت و ضرورت رضایتمندی از زندگی و محیط زندگی، محیط‌ها و فضاهای آموزشی نیز می‌بایست این احساس رضایتمندی را برای کاربران خود تأمین نمایند. علاوه بر این از جمله اهداف اساسی فضاهای آموزشی رسیدن به موفقیت و پیشرفت تحصیلی دانشجویان بوده که در جهت ارتقای اهداف خود، می‌بایست فضایی مناسب و با کیفیت در تمام ابعاد جهت رشد و ارتقای مهارت‌های همه جانبه‌ی کاربران خود ایجاد کند. همچنین به‌منظور برانگیختن دانشجویان برای یادگیری، محیط آموزشی می‌بایست تأثیرگذار، امن، توانمند، مثبت، شخصی‌سازی شده و پاسخگوی نیازهای دانشجویان باشد. بنابراین توجه به محیط و عوامل محیطی در تأمین رضایت دانشجویان و در نهایت موفقیت تحصیلی آن‌ها از اهمیت بالای برخوردار بوده است. به همین دلیل یکی از زیرمجموعه‌های علوم رفتاری که از موضوعات قابل توجه و پر اهمیتی بوده، با عنوان روانشناسی محیط به تأثیر محیط بر رفتارهای مختلف انسان پرداخته است. در پژوهش حاضر، بررسی نحوه ارتباط و رضایت از عوامل محیطی با موفقیت تحصیلی دانشجویان مد نظر قرار گرفته است. هدف از پژوهش در مرحله اول شناسایی عوامل محیطی مؤثر دانشگاه بر موفقیت تحصیلی دانشجویان و در مرحله بعد میزان تأثیرپذیری این عوامل بوده است.روش‌ها: ماهیت کلی پژوهش کیفی بوده و جهت تدقیق نتایج روش تحقیق کمی- کیفی در نظر گرفته شده و در راستای کشف رابطه میان متغیرها از مطالعات کتابخانه‌ای و تحقیقات پیمایشی بهره گرفته شده است. در بخش کمی دو پرسشنامه‌ی استاندارد در میان دانشجویان مقطع دکترای معماری دانشگاه آزاد شیراز تنظیم شده که هر دو از روایی و پایایی قابل قبولی برخوردار بوده است. یک پرسشنامه جهت سنجش میزان رضایتمندی دانشجویان از عوامل محیطی دانشگاه و پرسشنامه‌ی دیگری جهت سنجش میزان موفقیت تحصیلی همان دانشجویان بوده است. جامعه آماری تحقیق با استفاده از فرمول کوکران محاسبه‌شده که متشکل از 54 نفر دانشجوی مقطع دکترا بوده و از طریق انجام محاسبات آماری در نرم‌افزار SPSS نتایج پرسشنامه‌ها آن استخراج گردیده است.یافته‌ها: بر اساس یافته‌های پژوهش، با افزایش سطح رضایتمندی از عوامل محیطی دانشگاه، موفقیت و پیشرفت تحصیلی نیز افزایش یافته و میزان این همبستگی با محاسبه ضریب پیرسون حدود 308/0 می‌باشد، که نشان‌دهنده وجود رابطه معنادار بوده و مبین سازگاری فرد با دانشگاه بوده است. افراد با میزان رضایتمندی بالا از عوامل محیطی مؤثر، دارای معدل و عملکرد تحصیلی بسیار خوبی بودند و بالعکس، دانشجویان ناراضی در مقوله تحصیل نیز موفقیت چندانی ندارند.نتیجه‌گیری: با توجه به یافته‌های پژوهش عوامل محیطی از جمله نور، آسایش حرارتی، تناسبات فضایی، مبلمان، فضای سبز، ورودی و میزان دسترسی‌پذیری، صوت و سر صدا، مصالح و رنگ مورد بررسی قرار گرفته که از این میان بالاترین میزان رضایت در عوامل محیطی مبلمان، تناسبات فضایی و نور بوده و دیگر عوامل محیطی بر کیفیت و کارایی آموزشی محیط دانشگاه اثر مطلوبی داشته است.
محیط آموزشی
خسرو موحد؛ خاطره سجادی
چکیده
پیشینه و اهداف: استفاده از محیط معماری به‌عنوان ابزار آموزشی مستلزم شناسایی معیارهای محیطی مؤثر بر ارتقای کیفیت یادگیری کاربران است. با شناخت معیارهای مؤثر بر آرایش و نظم فضا می‌توان اصولی را برای طراحی بهتر محیط یادگیری تبیین نمود و میزان عوامل مزاحم یادگیری را به حداقل رساند. از طرفی مدارس به‌عنوان مهمترین فضاهای تربیت کننده‌ی ...
بیشتر
پیشینه و اهداف: استفاده از محیط معماری به‌عنوان ابزار آموزشی مستلزم شناسایی معیارهای محیطی مؤثر بر ارتقای کیفیت یادگیری کاربران است. با شناخت معیارهای مؤثر بر آرایش و نظم فضا می‌توان اصولی را برای طراحی بهتر محیط یادگیری تبیین نمود و میزان عوامل مزاحم یادگیری را به حداقل رساند. از طرفی مدارس به‌عنوان مهمترین فضاهای تربیت کننده‌ی نیروی انسانی، نقش به‌سزایی در افزایش یادگیری افراد جامعه ایفا می‌کنند. از این‌رو طراحی محیط‌هایی مناسب در راستای تکامل همه جانبه‌ی دانش‌آموزان، یک ضرورت است. مدرسه یک مرکز اجتماعی است و اساسی‌ترین هدف آن یادگیری مفاهیم درسی و آموزش رفتار اجتماعی مطلوب است. رفتار مرتبط با کالبدی است که انسان در آن محیط قرار می‌گیرد، بنابراین ویژگی‌ها و کیفیت‌های فضاهای آموزشی در شکل‌گیری رفتارها تأثیرگذار هستند. محققان روانشناسی محیط، با مطالعه الگوهای رفتاری کودکان در فضاهای آموزشی به تأثیر عواملی مانند نور، تهویه، گرمایش و سرمایش، چیدمان و ... در افزایش روند یادگیری پرداختند. از مهمترین مؤلفه‌های کلاس درس با بهره‌وری بالا، مبلمان مناسب با چیدمان مطلوب است. پژوهش حاضر به عملکرد و کارکرد مبلمان روی نحوه یادگیری دانش‌آموزان پرداخته است. هدف پژوهش طراحی بهینه محیط‌های آموزشی در جهت ارتقاء کیفیت میزان یادگیری دانش‌آموزان است. روش‌ها: روش جمع‌آوری مطالعات، میدانی و کتابخانه‌ای در منابع روانشناسی محیطی و روش پژوهش همبستگی و استفاده از آزمون آماری مقایسه‌ای تحلیل واریانس (ANOVA) می‌باشد. جامعه‌ی آماری شامل تغییرات در مبلمان سه کلاس با شرایط نورگیری و تهویه یکسان در مدرسه‌ای از شیراز بوده و بررسی رفتاری میزان یادگیری از طریق ایجاد تغییر در مبلمان فضای آموزشی و سنجش میزان یادگیری از طریق مقایسه معدل دانش‌آموزان چیدمان‌های مختلف در دو ترم متوالی با استفاده از نرم‌افزارهای اکسل و SPSS بوده است. یافته‌ها: نتایج حاصل بیانگر تأثیر مثبت معیارهای چیدمان فضایی محیط مدرسه بر میزان یادگیری بوده است و محیط کالبدی کلاس درس می‌تواند به‌عنوان معلمی جهت انگیزه‌ی یادگیری برای دانش‌آموزان باشد. نتیجه‌گیری: بر اساس تحقیقات به‌عمل آمده، این پژوهش بر روی یکی از عوامل مهم مؤثر بر کیفیت یادگیری دانش‌آموزان مدرسه جمع‌آوری شده است. همان‌طور که قبلا بیان شد، عوامل متفاوتی در کیفیت یادگیری نقش دارد و یا تجمیع عوامل، نتایج مطلوب‌تری می‌دهد؛ از جمله این عوامل می‌توان به تأمین ارتباط فضای آموزشی با فضای سبز، پخش موسیقی، پیش‌بینی آزادی حرکتی و گردش در فضا، قابلیت نشستن و استراحت، خوردن و آشامیدن و ... اشاره کرد.با توجه به تحلیل یافته‌ها، فرضیه پژوهش ثابت شد و انعطاف‌پذیری در کالبد محیط یادگیری، حس کنجکاوی کودک را بر انگیخته و منجر به بروز خلاقیت وی خواهد شد. در فضای آموزشی نحوه چیدمان میز و صندلی دانش‌آموزان موجب ارتباط فعال و دو سویه آن‌ها با محیط می‌شود. در نهایت می‌توان مبلمان را یکی از عوامل مؤثر بر یادگیری و تحریک حس کنجکاوی محسوب کرد. کیفیت محیط کالبدی با میزان یادگیریس ارتباط مستقیم دارد و طراحی فضای داخلی در محیط آموزشی می‌تواند باعث افزایش یادگیری دانش‌آموزان و پیشرفت آن‌ها گردد.
