نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• سعید عظمتی ¹
• فرهنگ مظفر ²
• بهرام صالح صدق پور ³
• سیدباقر حسینی ²

¹ دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران

² دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران

³ دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجائی، تهران، ایران

چکیده

پیشینه و اهداف: امروزه مسئله الگوهای یاددهی و یادگیری و فعالیت‌های گروهی از مسائل مورد توجه حوزه‌های مرتبط با آموزش در دانشگاه‌ها می باشد. چگونگی دستیابی به الگوهای یاددهی ویادگیری جایگاه ویژه­ای در میان صاحب نظران علوم کسب نموده است. در سال‌های اخیر با توجه به رشد روز افزون و وسعت تغییرات روش‌های آموزشی، سازگار نمودن بستر یادگیری با تمامی جوانب نیازهای یادگیرنده، در کانون توجه متخصصین آموزش قرار گرفته است. چرا که محیط فیزیکی به سبب ساختار خود می‌تواند تعاملات و در پی آن فرآیند یادگیری را تقویت و یا تضعیف نماید .از آنجا که تعاملات مداوم انسان‌ها با یکدیگر و با منابع محیطی و الگوی یادگیرنده- محوری جوهره نظام‌های آموزشی جهان امروز و فردا را شکل می‌بخشد، این اعتقاد وجود دارد که رویکردهای جدید، نیازمند حرکت، کار گروهی و پویایی دانشجویان است .از این رو تعریف نیازها و چگونگیِ سازماندهیِ بستری که چنین نحوه‌ی یادگیری، در آن قابلیت ظهور داشته باشد، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. با توجه به تأثیری که فضاهای دانشگاهی می­تواند برمخاطبان وکاربران اینگونه فضاها داشته باشد، هدف پژوهش حاضر ارائه رهنمودهایی برای طراحی فضاهای باز دانشگاهی مبتنی‌بر افزایش سرزندگی و تعاملات اجتماعی میان استفاده کنندگان و بهبود سطح آموزش در بین آنها است. پژوهش ﺣﺎﺿﺮ ﻣﻲﻛﻮﺷﺪ ﺿﻤﻦ ﺷﻨﺎﺳـﺎﻳﻲ ﻋﻨﺎﺻـﺮ ﻣـﺆﺛﺮ ﺑـﺮ ارﺗﻘـﺎء سرزندگی و ارتقاء آموزش از طریق فعالیت گروهی، راﺑﻄﻪ ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﻲ ﺑﻴﻦ اﻳﻦ ﻋﻮاﻣﻞ را در ﻗﺎﻟﺐ ﻳﻚ مدل ﺗﺤﻠﻴﻠﻲ ﺗﺮﺳﻴﻢ ﻛﻨﺪ. 
روش‌ها: دراین پژوهش از روش تحقیق تلفیقی (کیفی کمّی) استفاده شده است. پس از تدوین جدول هدف محتوی و پرسشنامه، حجم نمونه از طریق دیدگاه کلاین با توجه به تعداد سوالات پرسشنامه به 341 نفر رسید. لذا از دانشجویان در رشته های معماری، معماری منظر، شهرسازی و عمران در سطح دانشگاه­­های ایران بصورت نمونه­گیری خوشه­ای تصادفی انجام گرفت و نتایج برای تحلیل داده­های جمع‌آوری شده، در نرم افزار SPSS نسخه‌ی 22 بر اساس تحلیل عامل R استخراج، و مدل توسط Amos صورت گرفت.
یافته‌ها:  ﻧﺘﺎﻳﺞ اﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﻴﺎﻧﮕﺮ آن اﺳﺖ ﻛﻪ ابعاد فیزیکی فضا شامل: انعطاف‌پذیری، تنوع فضایی، عناصر محیطی، دسترسی‌پذیری، ابعاد انسانی و عملکردی شامل: شکل‌گیری رفتار انسانی، آسایش روانی و اجتماع‌پذیری، ابعاد معنا و سرزندگی شامل: سرزندگی محیطی ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬار ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ.
نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج به دست آمده از مطالعات گذشته و پژوهش حاضر، وجود صفات اجتماعی، کالبدی، طراحی و روانشناسی محیط، در فضاهای جمعی دانشگاه، می­تواند شرایط لازم را برای افزایش سرزندگی، اجتماع پذیری و فعالیت گروهی تسهیل کنند. به این‌ترتیب که وجود صفت فضایی در فضاهای جمعی باز دانشگاهی، به واسطه افزایش امکان سرزندگی، فرآیند خلاقیت و نوآوری را برای محققین تسهیل و منجر به اجتماع‌پذیری می‌شود. همین‌طور، افزایش اشتیاق به انجام فعالیت­های گروهی و دسته جمعی و امکان حل مسائل در قالب گروه منجر به ارتقائ سطح آموزش در بین کاربران می­شود. بازنگری این تحقیقات بیانگر این حقیقت است که رفتار انسان، برخوردها و کاربرد فضا می‌توانند به واسطه فضا و ارتباطات فضایی تحت تاثیر قرار گیرند و نهایتاً منجر به سرزندگی اجتماعی در کانون­های جمعی شوند.

کلیدواژه‌ها

• اصول طراحی
• فضای باز دانشگاهی
• سرزندگی
• آموزش

20.1001.1.20080441.1397.12.2.7.3

موضوعات

• معماری

عنوان مقاله [English]

Principles of university open spaces design based on vitality model and promotion of training

نویسندگان [English]

• S. Azemati ¹
• F. Mozaffar ²
• B. Saleh Sedgh Pour ³
• S.B. Hosseini ²

¹ Faculty of Architecture and Urbanism, University of Art . Isfahan. Iran

² School of Architecture and Environmental Design, Iran University of Science & Technology, Tehran, Iran

³ Faculty of Humanities, Shahid Rajaee Teacher Training University, Tehran, Iran

چکیده [English]

Background and Objectives:Today, the issue of teaching and learning patterns and group activities is one of the issues of interest in areas related to education in universities. How to achieve teaching-learning patterns has gained a special place among experts. In recent years, due to the increasing growth and scope of changes in educational methods, adapting the learning environment to all aspects of learner needs, has been the focus of education professionals. Because the physical environment, due to its structure, can strengthen or weaken the interactions and subsequent learning process, it is believed that new approaches are required for movement, teamwork and student dynamism. Therefore, defining the needs and how to organize the context in which such learning can emerge is of particular importance. Considering the effect that academic spaces can have on the audience and users of these spaces, the present study aims to provide guidelines for designing open university spaces based on increasing the vitality and social interactions among users and improving the level of education among them. The present research tries to identify the factors affecting the promotion of vitality and social interactions from the users' perspective, drawing the correlation between these factors in an analytical model. In the current study, both quantitative and qualitative research methods have been used.
Method and Materials: After formulating the contents of the content table and the questionnaire, the sample size based on Klein's views reached 341 according to the number of questionnaires. Therefore, students from architecture, landscape architecture, urban planning and civil engineering at Iranian universities were randomly selected by cluster sampling. The data were analyzed by SPSS version 22 using R factor analysis. The model was developed by Amos.
Findings: The results of this research indicated that social, physical, designing and psychological dimensions of the environment are influential.
Conclusion: According to the results of previous studies and the present study, the existence of social, physical, design and environmental traits in the collective spaces of the university, can facilitate the necessary conditions to increase vitality, sociability and group activities. In this way, the existence of a spatial trait in open university public spaces, by increasing the possibility of vitality, facilitates the process of creativity and innovation for researchers and leads to socialization. Also, increasing the desire to do group and group activities and the possibility of solving problems in groups leads to improving the level of education among users. A review of this research reveals the fact that human behavior, collisions, and the use of space can be influenced by space and spatial communication, and ultimately lead to social vitality in collective centers.

کلیدواژه‌ها [English]

• design principles
• public spaces
• Vitality
• Education