نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• عباس صدری ¹
• انسیه زاهدی ²
• نیره رحمانی ³

¹ گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران، ایران

² گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران

³ گروه علوم تربیتی، دانشگاه امام صادق (ع)، تهران، ایران

چکیده

پیشینه و اهداف: آموزش به عنوان اساسی ترین عامل توسعه پایدار در کشور ما نیز مورد توجه قرار گرفته است. استقبال روزافزون از آموزش در تمامی سطوح، لزوم توجه به کیفیت برتر، مدیریت مؤثر و انطباق آموزش با نیازهای جامعه و ویژگی‌های قرن بیست و یک را بیشتر می نماید. توسعه آموزشهای فنی و حرفهای با توجه به محدودیت دانشگاه‌ها و راه‌های دستیابی به آموزش عالی و لزوم اشتغال جوانان، و به خصوص بیکاری دانش آموختگان دانشگاهی، نیاز به برنا مه ریزی ویژهای می یا بد. علاوه بر آن، در این برهه می‌بایست به آموزش فنی و حرف های به عنوان سلاح اصلی میدان رقابت جهانی توجه ویژه ای مبذول شود.  برنامه های آموزش فنی و حرفه ای در ایران در شکل رسمی علاوه بر سطح متوسطه و کاردانی، تا مقطع کار شنا سی ناپیو سته نیز ارتقا یافته است. تقاضای اجتماعی برای این آموزشها به خصوص در سطح کاردانی، زمینه های توسعه و عنایت خاص به این آموزشها را در پی داشته است. با توجه به اهمیت توسعه درونزا و تکیه بر نیروهای داخلی در جنبه های مختلف توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در نتیجه توسعه پایدار، تربیت نیروهای ماهر و کارآمد که بتواند به حرکت چرخ های اقتصادی سرعت بیشتری دهد و کشور را از وابستگی به نیروهای ماهر و متخصص خارجی برهاند، آموزشهای فنی و حرفه ای از اهمیت ویژه برخوردار می شود. اما آموزشهای فنی و حرفه ای زمانی میتوانند مدعی انجام و تحقق این رسالت باشند که محصولات آن با نیازهای بازار کارهم از نظر کمی و هم از نظر کیفی هماهنگ و سازگار باشد. به عبارت بهتر دانش آموخته فنی و حرفه ای در رشت های مهارت آموزی کرده باشد که بازار کار به آن نیاز دارد و به فنون و مهارت هایی مجهز شود که بتواند نیازهای بنگاه ها و کارفرماها را تأمین نماید. چنانچه برنامه های توسعه آموزش به طور دقیق و از لحاظ کمی و کیفی مورد بررسی و ارزیابی قرار گیرد، نکات ارزشمندی را روشن می سازد که نتایج حاصل از این مطالعات، به دلیل تأثیر درازمدت آموزش بر جامعه، میتواند به برنامه ریزان و تصمیم اگیران آموزش و پرورش کمک نماید تا از نتایج این بازنگری و ارزیابی در جهت تدوین برنامه های بهتر و کامل تر برای توسعه آموزش استفاده لازم به عمل آید. پژوهش حاضر به مقایسه عرضه دانش­آموختگان فنی و حرفه­ای با تقاضای نیروی انسانی در این بخش می­پردازد و مشتمل به بررسی کارآیی خارجی و اشتغال دانش­آموختگان و مقایسه عرضه و تقاضای نیروی آموزش­دیده در بخش کاردانی فنی و حرفه­ای به تفکیک رشته و گروه­های تخصصی می­باشد.
روش‌ها‌: در این پژوهش، روش توصیفی از نوع پیمایشی استفاده شده است. پرسشنامه تحقیق پیگیرانه فارغ­التحصیلان با همکاری کالج کلمبو به عنوان مبنا انتخاب گردیده برای این ارزیابی جامعه آماری مورد نظر را دانشکده­ها و آموزشکده­های فنی و حرفه­ای تحت نظر وزارت آموزش و پرورش وقت، تشکیل داده است. در نمونه­گیری، در سطح کشور از 24 رشته و 69 مرکز (با استفاده از نمونه­گیری خوشه­ای چند مرحله­ای) نمونه­گیری شد.
یافته‌ها: بر اساس نتایج تحقیق بین شغل و جنسیت فارغ­التحصیلان ارتباط معنادار متوسطی وجود دارد. همچنین 76 درصد شاغلان، مشاغل مرتبط با تحصیلات خود را یافته­اند و تنها 22 درصد شاغلان، خوداشتغال هستند که ضریب همبستگی کرامر این رابطه را بسیار بالا و موثر گزارش کرده است. همچنین رابطه بین جنسیت و مشکلات اشتغال معنادار گزارش شده است. همچنین نتایج پژوهش نشان می­دهد که برای تحقق اشتغال دانش آموختگان فنی و حرفه­ای، به میزان 63% فرصت شغلی دیگر برای 163 هزار نفر احتیاج است.
نتیجه‌گیری: در نهایت نتایج پژوهش نشان میدهند که به منظور افزایش اثربخشی واقعی آموزش فنی و حرفهای در کشور، برنامه درسی باید متناسب با نیازها و اقتضائات تغییراتی را شامل شوند. برخی تغییرات پیشنهادی با توجه به نتایج این تحقیق عبارتند از:  :واحدهای عملی بیشتری باید در دروس و رشته های فنی و حرف‌های گنجانده شود. در بحثهای نظری در حوزه فنی و حرفه ای، به مباحث مربوط به کارآفرینی توجه بیشتری شود.  فعالیتها و رشته هایی که بیشترین جذابیت را در بازار کار دارند، گسترش یابند.  نتایج مطالعه نشان میدهد که توانایی بازآموزی فارغ- التحصیلان در سطح پایینی است، بنابراین در برنامه درسی باید به دروس پایه توجه بیشتری شود.  برنامه ریزی برای رشته ها و مراکز باید بر مبنای آمایش سرزمین صورت گیرد. مراکزی به عنوان مرکز تجمیع قرار گیرند که بالاترین میزان جذب فارغالتحصیلان را دارا هستند. بر اساس نتایج تحقیق بین شغل و جنسیت فارغ التحصیلان ارتباط معنادار متوسطی وجود دارد، یعنی هر چند رابطه معنادار بین این دو مولفه وجود دارد ولی لازم است تلاش هایی در زمینه افزایش این رابطه صورت گیرد.

کلیدواژه‌ها

• رشد کمّی
• دانش آموختگان فنی و حرفه‌ای کشور
• تقاضای نیروی انسانی ماهر

20.1001.1.20080441.1396.12.1.1.1

موضوعات

• آموزش فنی حرفه ای

عنوان مقاله [English]

Quantitative growth of I.R Iran’s TVE graduates and skilled human resources with the aim of revising and reinforcing the curriculum

نویسندگان [English]

• A. Sadri ¹
• E. Zahedi ²
• N. Rahmani ³

¹ Department of Educational Science, Shahid Rajaee Teacher Training University . Tehran. Iran

² Department of Educational Science, Alzahra university. Tehran. Iran

³ Department of Educational Science, Emam sadeq university. Tehran. Iran

چکیده [English]

Background and Objectives:Education has been considered as the most basic factor of sustainable development in our country. Increasing acceptance of education at all levels increases the need to pay attention to superior quality, effective management and adaptation of education to the needs of society and the characteristics of the twenty-first century. Development of technical and vocational education needs special attention due to the limitations of universities and ways to achieve higher education and the need for youth employment, and especially the unemployment of university graduates. In addition, at this time, special attention should be paid to technical and vocational training as the main weapon of global competition. In addition to the secondary and associate level, technical and vocational training programs in Iran have been officially upgraded to the level of bachelor degree. Social demand for these trainings, especially at the associate level, has led to areas of development and special attention to these trainings. Given the importance of endogenous development and reliance on domestic forces in various aspects of economic, social and cultural development as a result of sustainable development, training skilled and efficient forces that can accelerate the movement of economic wheels and the country from dependence on skilled forces and foreign expert, technical and vocational training is of particular importance. But technical and vocational training can claim to fulfil this mission when its products are in harmony with the needs of the labour market, both quantitatively and qualitatively. In other words, the technical and professional graduate has been trained in the fields that the labour market needs and is equipped with techniques and skills that can meet the needs of companies and employers. If education development programs are carefully and quantitatively and qualitatively evaluated, they would clarify valuable issues whose results due to the long-term impact of education on society, can help education planners and decision makers and foster help to use the results of this review and evaluation in order to develop better and more complete programs for the development of education. Consequently, the present study compares the supply of technical and vocational graduates with the demand for manpower in this sector and includes examining the external efficiency and employment of graduates and comparing the supply and demand of trained personnel in the technical and vocational associate sector, disciplines and specialized groups.
Methods: In this research, a descriptive survey method has been used. The graduate research questionnaire in collaboration with Colombo College was selected as the basis for this evaluation. The statistical population consisted of colleges and technical and vocational schools under the Ministry of Education at the time. In sampling, 24 fields and 69 centres (using multi-stage cluster sampling) were sampled.
Findings: According to the research results, there is a moderate significant relationship between the job and gender of graduates. Also, 76% of employees have found jobs related to their education and only 22% of employees are self-employed; Cramer’s correlation coefficient has reported very high and effective. The relationship between gender and employment problems has also been reported to be significant. The results also show that in order to achieve the employment of technical and vocational graduates, another 63% of job opportunities are needed for 163 thousand people.
Conclusion: The results show that in order to increase the real effectiveness of technical and vocational education in the country, the curriculum should include changes tailored to the needs and requirements. Some suggested changes according to the results of this research are: More practical units should be included in technical and vocational courses and disciplines. In theoretical discussions in the technical and professional field, more attention should be paid to issues related to entrepreneurship; and the activities and disciplines that are most attractive in the job market should be expanded. The results of the study show that the retraining ability of graduates is at a low level, so more attention should be paid to the basic courses in the curriculum. Planning for disciplines and centres should be based on land management. Centres should be considered as the centre of integration that have the highest rate of graduate attraction. According to the research results, there is a moderate significant relationship between the job and gender of graduates, that is, although there is a significant relationship between these two components, but it is necessary to make efforts to increase this relationship.

کلیدواژه‌ها [English]

• Quantitative growth
• Tracer study TVE graduates
• Skilled human resource