رویکردهای نوین آموزشی
سعید حق جو؛ ابراهیم ریحانی
چکیده
پیشینه و اهداف: پژوهشهای اخیر ریورا وسینکلیر و دیگران، تأثیر تواناییهای فضایی در دستیابی به اهداف مختلف در زمینههای متفاوت درسی و زندگی واقعی را نشان میدهند و نیاز به گسترش یادگیری آن را در تمامی سطوح تحصیلی پیشنهاد میکنند. رویکردهای سنتی گذشته به آموزش هندسه بر پایه طبقهبندی اشکال و اشیاء و خواص آنها به طور شهودی ...
بیشتر
پیشینه و اهداف: پژوهشهای اخیر ریورا وسینکلیر و دیگران، تأثیر تواناییهای فضایی در دستیابی به اهداف مختلف در زمینههای متفاوت درسی و زندگی واقعی را نشان میدهند و نیاز به گسترش یادگیری آن را در تمامی سطوح تحصیلی پیشنهاد میکنند. رویکردهای سنتی گذشته به آموزش هندسه بر پایه طبقهبندی اشکال و اشیاء و خواص آنها به طور شهودی و در نهایت اثبات رسمی متمرکز شده است. در حال حاضر تأکید بیشتر بر تواناییهای فضایی مانند چرخش ذهنی، بازنمایی اشیاء سه بعدی، و هماهنگی حرکت و موقعیت میباشد. قراردادن چنین تواناییهایی در کتابهای درسی نقش بسزایی در درک دانشآموزان از مفاهیم هندسه دارد. طبقهبندی سولو (Structure of Observed Learning Outcome) یکی از کاربردیترین نظریهها میباشد که در زمرهی چارچوبهای عمومی و موضعی رشد شناختی قرار می‌گیرد. اهمیت این نظریه در این است که میتواند در همه مقاطع و سنین، درک و فهم دانشآموزان از یک موضوع را مورد ارزیابی قرار دهد. هدف از این پژوهش، بررسی توانایی مهارتهای فضایی دانشآموزان در حل یک تکلیف و تجزیه و تحلیل پاسخهای آنها بر اساس طبقهبندی سولو است. نظریه سولو یکی از نظریههای آموزش ریاضی است که کاربرد زیادی در شناخت ما از درک و فهم دانشآموزان و یادگیری ریاضی دارد.روش ها: روش پژوهش توصیفی از نوع پیمایشی میباشد. سؤالی از آزمون استاندارد پردو (Purdue) در مورد تجسم فضایی انتخاب گردیده که روایی صوری و محتوایی آن توسط سه نفر از اساتید آموزش ریاضی و چهار نفر از دبیران هندسه تأیید شده است. به کمک معیار آلفای کرونباخ، ضریب پایایی تقریبی آن به دست آمد. شرکت کنندگان در این مطالعه، 498 نفر از دانشآموزان پایه دهم، یازدهم و دوازدهم هستند که به طور خوشهای تصادفی چند مرحلهای، از مدارس نظری و فنی و حرفهای شهرستان بوشهر انتخاب شدهاند.یافته‌ها: نتایج نشان میدهند که در زمینه تجسم فضایی، دانشآموزان مدارس معمولی در سطح تکساختاری قرار دارند. در این آزمون دانشآموزان هنرستانی هیچکدام به سطوح چندساختاری و رابطهای نرسیدند. در حین بررسی پاسخها، نوع تفکر، راهحلهای چندگانه، استراتژیها و اشتباهات مفهومی رایج نیز تحلیل شده است.نتیجه‌گیری: مدل سولو به معلمان در مورد ارزیابی از نتایج یادگیری و بررسی درک و فهم دانشآموزان کمک میکند. در جهت بهبود درک دانشآموزان از تجسم فضایی و افزایش مهارتهای فضایی پیشنهاد میشود ارائه مسائلی از این دست در برنامهها و کتابهای درسی نیز مورد استفاده قرار گیرد. استفاده از هندسه پویا و نرمافزارها در جهت درک بهتر تجسم فضایی همانطور که تحقیقات ازدمیر و ایلدیز نشان میدهد تأثیر گذار است. همچنین استفاده از مدل سولو به پژوهشگران و معلمان برای ارزیابی درک دانشآموزان از یک موضوع پیشنهاد میشود. نتایج مطالعه برای برنامهریزان، مؤلفان کتابهای درسی و محققان بسیار حائز اهمیت است.
