فناوری آموزش
فرزاد رادمهر؛ حوریه رحیمیان
چکیده
پیشینه و اهداف: پژوهشهای گذشته در ایران به تأثیر استفاده از فناوری بر ارتقای یادگیری ریاضی دانشآموزان پرداخته است. در حالیکه پژوهشی در ارتباط با تاثیر استفاده از فناوری بر بدفهمیهای ریاضی دانشآموزان صورت نپذیرفته است. این پژوهش به بررسی نقش استفاده از نرمافزار در ایجاد بدفهمی های ریاضی پرداخته است. بدین منظور تأثیر استفاده ...
بیشتر
پیشینه و اهداف: پژوهشهای گذشته در ایران به تأثیر استفاده از فناوری بر ارتقای یادگیری ریاضی دانشآموزان پرداخته است. در حالیکه پژوهشی در ارتباط با تاثیر استفاده از فناوری بر بدفهمیهای ریاضی دانشآموزان صورت نپذیرفته است. این پژوهش به بررسی نقش استفاده از نرمافزار در ایجاد بدفهمی های ریاضی پرداخته است. بدین منظور تأثیر استفاده از نرمافزار جئوجبرا بر بدفهمیهای مربوط به مقیاس زاویه، مفهوم زاویه مثلثاتی، مفهوم تناوب و مفاهیم حداقلی و حداکثری در مبحث توابع مثلثاتی در میان دانشآموزان پایه دوم دوره متوسطه دوم از طریق آزمون تشخیصی دولایه مورد پژوهش قرار گرفت. یکی از نوآوریهای این پژوهش استفاده از آزمون تشخیصی دولایه برای کشف بدفهمیهای حاصل از استفاده از نرمافزار است.روشها: جامعهی آماری این تحقیق کلیهی دانشآموزان پایه دوم دوره متوسطه دوم شهرستانهای گلبهار و گلمکان در سال تحصیلی 2015-2016 بوده است. سه کلاس از کلاسهای دوم دبیرستان از دو مدرسه مختلف این شهرستانها انتخاب و یکی از آنها بهعنوان گروه کنترل (40 دانشآموز) و دو کلاس دیگر بهعنوان گروه آزمایش (26 دانشآموز) در نظر گرفته شد. ابزار اندازهگیری، پیشآزمون و پسآزمون (آزمون تشخیصی دولایه) بوده است. با مطالعه پیشینه تحقیق و استفاده از پاسخهای دانشآموزان در پیشآزمون، چهار دسته از بدفهمیها شناسایی گردید که در نهایت، این بدفهمیها با آزمون کایدو تحلیل گردید.یافتهها: نتایج آزمون تشخیصی دولایه نشان داد که نرمافزار جئوجبرا در درک مفاهیمی چون تناوب و تشخیص مقدار اکسترممهای توابع مثلثاتی به دانشآموزان گروه آزمایش بسیار کمک کرده و مانع از بدفهمیهای مرتبط با آن شده است. بررسی پاسخهای دانشآموزان گروه کنترل که تدریس به روش سنتی برای آنها صورت گرفت، نشان داد برخی از دانشآموزان نتوانستند دورهی تناوب توابع مثلثاتی را محاسبه نمایند. این مشکل هم در محاسبه دورهی تناوب توابع مثلثاتی به کمک نمودار و همه محاسبه آن به کمک ضابطه توابع مثلثاتی مشاهده شد. از جمله نقاط قوت استفاده از نرمافزار می توان به مواردی همچون مشاهدههای پرتکرار نمودارهای توابع مثلثاتی در محیط نرمافزار، امکان قرار دادن توابع مثلثاتی با مقادیر مختلف از متغیرهای ورودی برروی یک محور مختصات و مقایسه آنها و دستکاریهایی که توسط خود دانشآموزان بر روی نمودارهای توابع مثلثانی انجام شد، اشاره کرد. نقاط قوت ذکر شده، باعث شدند از بهوجودآمدن بدفهمیهای دانشآموزان درمفاهیم تناوب و مقادیر حداقلی و حداکثری جلوگیری شود. در خصوص مفهوم زاویهی مثلثاتی، بالعکس این نرمافزار تا حدی باعث ایجاد بدفهمیهای بیشتر در گروه آزمایش شد، اما در جلوگیری از بروز بدفهمیهای مربوط به مفهوم مقیاس زاویه، اثر معناداری از کاربرد نرمافزار مشاهده نگردید. به نظر می رسد به دلیل ماهیت مقیاس زاویه، که در آن تبدیل از رادیان به درجه (و یا بالعکس) به وسیله یک سری عملیات ریاضی انجام میشود، استفاده از جئوجبرا نتوانست بر بدفهمیهای دانشآموزان در این قسمت تاثیری بگذارد.نتیجهگیری: نتایج این پژوهش نشان می دهد که معلمان باید نهایت دقت را در انتخاب و استفاده از ابزار کمک آموزشی در کلاسهای درس به کار برده تا از بهوجود آمدن بدفهمیهای ریاضی به علت استفاده از ابزار کمک آموزشی حد الامکان جلوگیری شود. لذا توصیه میگردد پژوهشگران حوزه آموزش ریاضی و برنامه ریزان درسی حوزه ریاضی با انجام پژوهش های متعدد بر روی نرمافزارهای رایج مورد استفاده در کلاسهای ریاضی، به شناسایی نقاط قوت و ضعف این ابزارها بیشتر پرداخته و نتایج آنها را در اختیار معلمان ریاضی قرار دهند. به اشتراک گذاری این نتایج به معلمان ریاضی کمک مینماید تا محتوای آموزشی خود را با توجه به نقاط قوت و ضعف این ابزارها، تطبیق دهند.
روانشناسی فناوری آموزش
ابراهیم ریحانی؛ فریده حمیدی؛ فرزانه راشدی
چکیده
درک اعداد منفی و انجام عملیات روی آنها یکی از موضوعات اساسی در ریاضیات است که دانشآموزان در مدارس برای رویارویی با آنها با مشکلات بسیاری مواجه میشوند. یکی از عواملی که منجر به مشکلات جدی در یادگیری مفاهیم ریاضیات میشود، بدفهمیهایی است که بر اثر یاددهی نامناسب، تفکر غیر رسمی یا یادآوری ضعیف گذشته ایجاد میشوند. شناخت بدفهمیها ...
بیشتر
درک اعداد منفی و انجام عملیات روی آنها یکی از موضوعات اساسی در ریاضیات است که دانشآموزان در مدارس برای رویارویی با آنها با مشکلات بسیاری مواجه میشوند. یکی از عواملی که منجر به مشکلات جدی در یادگیری مفاهیم ریاضیات میشود، بدفهمیهایی است که بر اثر یاددهی نامناسب، تفکر غیر رسمی یا یادآوری ضعیف گذشته ایجاد میشوند. شناخت بدفهمیها و ریشههای ایجاد آنها در حوزههای مفهومی و در سطوح مختلف تحصیلی، میتواند موجب ارتقای یادگیری شود. منظور از بدفهمی در این پژوهش برداشت ناقص یا نادرست از یک مفهوم است که اشتباهات نظاممندی را در عملکرد فرد موجب میشود. در این پژوهش درک و تصور دانشآموزان از مفهوم عدد منفی و بدفهمیهای آنان بررسی شده است. روش تحقیق بهکار گرفته شده در این پژوهش، روش توصیفی از نوع زمینهیابی است. جامعة آماری شامل کلیة دانشآموزان پایة دوم راهنمایی شهر تهران در سال تحصیلی 92-1391 و کلیة دانشآموزان پایة هفتم شهرستان درمیان در سال تحصیلی 93-1392 است. حجم نمونه 443 نفر از دانشآموزان پایة دوم راهنمایی و 55 نفر از دانشآموزان پایة هفتم بود که به روش تصادفی خوشهای چند مرحلهای انتخاب شد. ابزار اندازهگیری در پژوهش حاضر، پرسشنامهای محققساخته مبتنی بر پرسشنامة "بوفردینگ" و "کیلهامن" بود. نتایج تحقیق نشان داد که اغلب دانشآموزان، درک و فهم مناسبی از اعداد منفی در ریاضیات مدرسهای ندارند و در پیادهسازی دانستههای خود در حل مسائل ریاضی با مشکل مواجه میشوند. برخی از دانشآموزان علامت "-" را به عنوان یک عملگر کاهشی و برخی نیز علامت "+" را به عنوان یک عملگر افزایشی در نظر میگیرند.
