محیط های یادگیری مبتنی بر فناوری
محدثه جعفری؛ مریم سادات قریشی خوراسگانی؛ پروین صمدی
چکیده
پیشینه و اهداف: یکی از مهمترین رسالتهای آموزش و پرورش، تربیت متوازن دانشآموزانی محقق و خلاق با روحیه و تفکر کارآفرینانه است. در این راستا، آموزش مهارت و پرورش انسان خلاق و نوآور در تولید علم و فناوری و ارتقای کارآفرینی ازجمله گزارههایی است که در سند چشمانداز و سند تحول بنیادین آموزشوپرورش بهطور ویژه به آنها پرداخته ...
بیشتر
پیشینه و اهداف: یکی از مهمترین رسالتهای آموزش و پرورش، تربیت متوازن دانشآموزانی محقق و خلاق با روحیه و تفکر کارآفرینانه است. در این راستا، آموزش مهارت و پرورش انسان خلاق و نوآور در تولید علم و فناوری و ارتقای کارآفرینی ازجمله گزارههایی است که در سند چشمانداز و سند تحول بنیادین آموزشوپرورش بهطور ویژه به آنها پرداخته شده است. بنابراین، براساس این اهمیت و تأکید اسناد بالادستی، مدارس باید بتوانند در شکوفایی ویژگیهایی چون خلاقیت، خودباوری، آیندهنگری، خطرپذیری و تمایل به کامیابی (روحیه کارآفرینی) در دانشآموزان نقش مؤثری ایفا کنند؛ چرا که پرورش تفکر کارآفرینانه در مدارس منجر به مسئولیتپذیری، افزایش خلاقیت در دستیابی به اهداف و کشف فرصتهای جدید، مهارتهای دانشی و کارآفرینی در دانشآموزان میشود؛ بنابراین در پی اهمیت این مهم، پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش مدارس هوشمند و غیرهوشمند در ارتقاء تفکر کارآفرینانه دانشآموزان انجام شد.روشها: پژوهش حاضر به لحاظ هدف، کاربردی، ازنظر رویکرد، کمّی و به روش علّی مقایسهای انجامشده است. جامعه آماری پژوهش شامل (690 نفر) دانشآموزان مدارس دخترانه متوسطه دوم هوشمند و غیرهوشمند شهرستان قزوین بود. براساس جدول مورگان و روش نمونهگیری خوشهای تعداد 266 نفر بهعنوان نمونه پژوهش انتخاب شد. برای گردآوری دادهها از پرسشنامه محقق ساخته شامل 5 مؤلفه اصلی و 20 گویه استفاده شد. روایی صوری و محتوایی پرسشنامه توسط سه متخصص در زمینه مورد مطالعه بررسی و تائید شد. پایایی پرسشنامه با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ محاسبه و 779/0 بهدست آمد. برای تحلیل دادهها از آزمونهای تحلیل واریانس چند متغیره یکراهه، آزمون شاپیرو ویلک و آزمون لوین بهره گرفته شد.یافتهها: یافتهها نشان داد، تفکر کارآفرینانه در 5 مؤلفه اصلی شامل تفکر خلاق (243/7)، استقلال طلبی (059/6)، توفیق طلبی (642/7)، مخاطره پذیری (473/6) و مرکز کنترل درونی (513/5) در دانشآموزان دختر مدارس هوشمند بیشتر از دانشآموزان دختر مدارس غیرهوشمند بوده است. بهطورکلی مدارس با استفاده از فناوریهای نوین هوشمند، شایستگیهایی ازجمله تفکر خلاق، استقلال طلبی، توفیق طلبی، مخاطره پذیری و مرکز کنترل درونی را در دانشآموزان پرورش داده است. این مهم، باعث شده دانشآموزان در مدارس هوشمند موفقیت بیشتری را احساس کرده و باانگیزه و عزت نفس بیشتری به خلق ایدههای جدید بپردازند. درنتیجه، به پرورش و بروز تفکر کارآفرینانه منجر شود.نتیجهگیری: از آنجا که، تفکر کارآفرینانه بهعنوان قدرت اساسی ذهن بشر، از اهداف اصلی مدارس و مراکز آموزشی است؛ بنابراین مدارس باید بتوانند بستر مناسبی برای شکوفایی ویژگیهایی همچون خلاقیت، خودباوری، آیندهنگری، خطرپذیری و روحیه کارآفرینی در دانشآموزان را فراهم آورند. چرا که، رقابت جهانی و نیاز مشاغل آینده به افراد دارای مهارت و کارآمد، ضرورت ایجاد فرهنگ کارآفرینی در مدارس را بیش از پیش نشان میدهد. لازمه رسیدن به این هدف در کشور آگاهسازی، ترویج فرهنگ کارآفرینی و فراهم کردن زیرساختهای لازم در آموزش و پرورش است. براساس یافتههای پژوهش، جهت پرورش تفکر کارآفرینانه در دانشآموزان باید، شیوههای آموزش عملی، روش تدریس مبتنی بر کار تیمی و مشارکت فعالانه، تدوین محتوای الکترونیکی کارآفرینی در قالب چندرسانهای، بازخورد دورهای درباره عملکرد دانشآموزان، واگذاری مسئولیت انجام برخی وظایف مدرسه، دادن حق انتخاب به دانشآموز با گزینههای محدود، حل مشکلات بهصورت مستقل و برپایی دورههای کارورزی کارآفرینانه برای دانشآموزان را در دستور کار مدارس قرار گیرد