رویکردهای نوین آموزشی
الهام محمدزاده چیانه؛ حسین سلطان زاده؛ مزین دهباشی شریف؛ غزال کرامتی
چکیده
پیشینه و اهداف: آموزش طراحی معماری امری چالش برانگیز است که وابسته به متغیرهای متعددی می باشد. از آنجا که شکلگیری شخصیت یک طراح و فراگیری مهارتهای طراحی وابسته به این مقوله است، از حساسیت زیادی برخوردار می باشد. نقش دانش ریاضی و کاربرد ابعاد مختلف آن در طراحی معماری در طول تاریخ غیر‌قابل انکار است. در دهه‌های اخیر شاهد افزایش ...
بیشتر
پیشینه و اهداف: آموزش طراحی معماری امری چالش برانگیز است که وابسته به متغیرهای متعددی می باشد. از آنجا که شکلگیری شخصیت یک طراح و فراگیری مهارتهای طراحی وابسته به این مقوله است، از حساسیت زیادی برخوردار می باشد. نقش دانش ریاضی و کاربرد ابعاد مختلف آن در طراحی معماری در طول تاریخ غیر‌قابل انکار است. در دهه‌های اخیر شاهد افزایش تعامل بین ریاضی و معماری در جهان بودهایم؛ درحالی‌که ریاضی در آموزش معماری در ایران همچنان در قالب دروس مقدماتی به شیوه سخنرانی تدریس میشود. یکی از دغدغههای مهم در یادگیری طراحی معماری بهرهگیری از دروس مقدماتی است.روش‌ها: با توجه به ضرورت بازبینی جایگاه دانش ریاضی در آموزش طراحی معماری و در راستای توسعه راهکارهای به کارگیری تفکر ریاضی در فرایند منطقی طراحی، تحقیق حاضر با بهرهگیری از الگوی پیشنهادی لاوسون و با استفاده از روش تحقیق شبه‌آزمایشی اقدام به آزمون مدل آموزشی در محیطی متشکل از دو گروه آزمون و گواه در دروس مقدمات طراحی 1و2 نموده است. آزمودنی‌های تحقیق پنجاه‌و‌دو نفر از دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه آزاد واحد ارومیه هستند. دانشجویان با بهرهگیری از جنبه‌های جبری، حساب، هندسی و نمادین در ریاضی به ارائه راهکارهای منطقی برای مسأله‌های طراحی پرداختند و توانایی طراحی آزمودنی‌ها توسط روش سنجش عملکردی بر اساس ملاک‌های داوری سنجیده شد. پژوهشگران معیارهای سنجش را در دو زمینه ریاضی و طراحی معماری در نظر گرفتند. در زمینه طراحی معماری معیارها کیفیت ایده طراحی ، سازماندهی فضایی، عملکردی، ترکیب بندی صوری ، کیفیت ارائه ، خلاقیت و نمره کلی تعیین شدند.یافتهها: نمرات نهایی چهار پروژه تحقیق اجرا شده در دو کارگاه به ترتیب 57/62، 29/66، 37/71 و 31/75 و در ریاضیات99/64، 27/69، 72/71 و 90/74 میباشد. همبستگی بین طراحی و نمرات ریاضی به طور مستقل در پروژه 1 کارگاه 1 (59/0=ƿ)و پروژه 2 کارگاه 2(604/0 =ƿ) دیده شد که ترکیب قوی جنبه های طراحی و ریاضی را در این پروژه ها نشان می دهد. در پروژه 2 کارگاه 1 همبستگی بین نمرات پایین تر بود(166/0 =ƿ). توضیح ممکن می تواند مبتنی بر عدم استفاده از متریال های واقعی و تجربه تبدیل تجزیه و تحلیل های نظری به عملی در تمرین باشد. همبستگی نزدیک بین نمرات ارزشیابی طراحی و کاربرد ریاضی (384/0 ƿ=) نشانگر تأثیر مثبت تفکر ریاضی در شکلگیری ایده‌های منطقی حل مسأله و کیفیت کلی طراحی میباشد.نتیجهگیری: یافته های تحقیق به طور مستقیم به فرضیات پژوهشی متناظر با ملاک های داوری اشاره دارند. یافته ها نشان می دهند که عملکرد دانشجویان گروه آزمون در تمامی ملاک ها به غیر از ملاک ارائه از دانشجویان گروه گواه بهتر است. عملکرد بهتر آزمودنی های گروه آزمون به معنای آن است که توانایی تولید ایده راه حل در ایشان نسبت به گروه گواه در نتیجه دستکاری در متغیر مستقل ، یعنی روش آموزشی ، رشد بیشتری داشته است. این رشد را نمی توان به سایر متغیرهای مستقل نا مربوط منتسب کرد. زیرا این متغیرها یا کنترل شده اند و یا اثر آنها از طریق پیش آزمون مطالعه شده است. بر اساس یافتهها در سنجش کیفیت کلی طراحی، دانشجویان شکل‌های هندسی پیچیده را از طریق درک مبنای ریاضی آنها به عنوان راهکارهای منطقی، خلاق و کارآمد در طراحی معماری به‌کار بستند. کسب و بسط طرحواره های طراحی بر اساس مسائل طراحی در استودیوهای طراحی پایه موجب ارتقاء توانایی دانشجویان در جنبه های منطقی طراحی می شود.
آموزش ریاضی
الهام محمدزاده چیانه؛ حسین سلطان زاده
چکیده
پیشینه و اهداف: آموزش معماری به منظور توانمند نمودن دانشجویان جهت خلق فضاهایی سه بعدی برای فعالیتهای بشری و یا فراهم آوری محیطی بهتر برای جوامع بشری است. امروزه طیف وسیعی از فعالیتهای گوناگون در عرصههای مهارت، صناعت، خلاقیت، دانش، معرفت و حکمت، تحت عنوان کلی «آموزش معماری» در مدرسههای معماری جریان دارد. به طور معمول ...
بیشتر
پیشینه و اهداف: آموزش معماری به منظور توانمند نمودن دانشجویان جهت خلق فضاهایی سه بعدی برای فعالیتهای بشری و یا فراهم آوری محیطی بهتر برای جوامع بشری است. امروزه طیف وسیعی از فعالیتهای گوناگون در عرصههای مهارت، صناعت، خلاقیت، دانش، معرفت و حکمت، تحت عنوان کلی «آموزش معماری» در مدرسههای معماری جریان دارد. به طور معمول برنامه آموزشی در مدارس معماری معاصر مجموعهای است از دروس پایه که دانش طراحی را بسط میدهند، دروس تکنولوژی که شکل گیری علمی معماری را توسعه میدهند؛ دوره های هنری برای بیان معماری و در نهایت دروس طراحی، که ترکیبی از سه مورد قبلی بوده و بخش تعیینکننده آموزش طراحی می باشد. ضرورت آموزش ریاضی و کاربرد مؤثر مفاهیم آن در طراحی معماری از دغدغههای مهم برنامههای آموزشی دانشگاهها و مؤسسات معاصر بهشمار میرود. در نظام آموزشی معماری در ایران ریاضی به شیوه سنتی و مستقل از دورههای عملی طراحی و آموزش داده میشود و با دانش ریاضی به عنوان یک موضوع فرعی و بعضاً یک معضل در عرصه آموزش برخورد میشود. اساتید معماری همواره به مشکلات دانشجویان در درک مفاهیم ریاضیات و کاربرد آن در فرآیند طراحی و سازه اشاره میکنند. روش‌ها: در این راستا تحقیق حاضر درصدد است تا میزان توجه به ریاضیات در برنامه آموزش معماری را در برخی دانشگاههای منتخب خارجی و ایران مقایسه کند، تا با درکی جامع از چگونگی رویکرد این کشورها به جایگاه دانش ریاضی در برنامه های آموزشی خود بتواند به ایجاد زمینه طراحی الگوی آموزشی مناسب برای تلفیق این دانش با برنامههای درسی آموزش معماری در کشورمان کمک نماید. یافتهها: بررسی و مقایسه تطبیقی جایگاه دروس ریاضی در برنامه آموزشی دانشگاه های مختلف و اهداف آن، با روش تحقیق توصیفی تحلیلی و هدف کاربردی نشان میدهد، میانگین دروس ریاضی ارائه شده در مدارس معماری ایالت متحده در طول دوره آموزشی 3%؛ کشورهای آسیایی 2/2%، و در ایران 7/1% میباشد. بررسیهای این پژوهش بر لزوم هماهنگی روشهای آموزش ریاضی با تحولات جدید در فرآیند طراحی تأکید داشته و آن را مستلزم انتقال دانش ریاضی در قالب دورههای مستقل و ترکیبی با رویکرد مقدماتی، کاربردی، تکنولوژی و طراحی می‌داند. نتیجهگیری: دورههای ریاضیات و آموزش آن در معماری باید با تحولات جدید در فرآیند طراحی هماهنگی داشته باشد. این موضوع مستلزم تعریف دورههای جدید در زمینه کاربرد ریاضی در معماری، تاریخ ریاضی درمعماری و همچنین دورههای ترکیبی جهت انتقال دانش ریاضی به کارگاه های طراحی می باشد. سرفصل دروس ریاضیات به عنوان دروس مستقل آمادگی و پایه دانشجویان مهندسی با محتوای حساب دیفرانسیل و انتگرال، ریاضیات و یا ترکیب آنها بایستی مورد تجدید نظر قرار گیرد. این موضوع تعریف جدیدی برای ذات ارتباط بین معماری و ریاضیات خواهد داشت همانطور که در قرون وسطی نقش ریاضیات در طراحی در اولویت قرار داشت. با در نظر گرفتن کارگاه طراحی به عنوان هسته برنامه آموزشی معماری در سال اول و دوم تحصیلی با میانگین 40-36 واحد درسی در هر سال، لازم است کاربرد و معنای جدید ریاضیات در کارگاه های مقدماتی طراحی در دو مفهوم تحلیلی-منطقی و ساختاری مورد توجه قرار گیرد.
