آموزش ریاضی
فاطمه زهرا حیدری؛ نسیم اصغری
چکیده
پیشینه و اهداف: تحقیقات بین المللی بسیاری به منظور رد یابی مسیر فکری دانش‌آموزان در دست ورزی با مفهوم متغیر و عبارت‌های جبری و همچنین بررسی و تصریح مشکلات عملکردی آنان انجام شده است. اما علیرغم اهمیت این دو مفهوم، پژوهش جامعی در پایه‌های هفتم، هشتم و نهم در ایران صورت نگرفته است و پژوهش های انجام شده اغلب بر نحوه دستکاری و نوشتن عبارت‌های ...
بیشتر
پیشینه و اهداف: تحقیقات بین المللی بسیاری به منظور رد یابی مسیر فکری دانش‌آموزان در دست ورزی با مفهوم متغیر و عبارت‌های جبری و همچنین بررسی و تصریح مشکلات عملکردی آنان انجام شده است. اما علیرغم اهمیت این دو مفهوم، پژوهش جامعی در پایه‌های هفتم، هشتم و نهم در ایران صورت نگرفته است و پژوهش های انجام شده اغلب بر نحوه دستکاری و نوشتن عبارت‌های جبری متمرکز شده اند. با توجه به تغییر برنامه درسی ریاضی ایران در سال 2009 و به تبع آن تغییر کتب درسی ریاضی، لزوم داشتن تصویری روشن از درک دانش‌آموزان از این دو مفهوم دوچندان می شود. عبارت‌های جبری بخش مهمی از جبر است و درک عمیق این مفهوم و کسب مهارت دست ورزی با عبارت‌های جبری بستر لازم برای حل مسائل جبری را ایجاد می‌کند. هدف از پژوهش حاضر، بررسی درک دانش‌آموزان پایه‌های تحصیلی هفتم، هشتم و نهم در عبارت‌های جبری است.روش ها: تعداد 400 نفر از دانش‌آموزان پایه‌های هفتم، هشتم و نهم شهر تهران به روش نمونه‌گیری خوشه ای چند مرحله‌ای انتخاب شدند. آزمونی محقق ساخته طراحی و اجرا گردید. پس از تجزیه و تحلیل داده‌ها، به منظور تصریح و تفسیر درک دانش‌آموزان با تعداد 15 نفر از آنها مصاحبه نیمه ساختاری انجام گرفت.یافته‌ها: نتایج حاصل از این آزمون و مصاحبه نشان داد که اکثر دانش‌آموزان درک ساختاری ضعیفی از عبارت‌های جبری دارند و آن ها را صرفا به صورت رویه‌ای درک کرده‌اند. افزایش پایه‌های تحصیلی، تقریبا در ارتقای درک ساختاری تاثیری نداشته است، اما درک رویه‌ای با افزایش پایه‌ها ارتقا می یابد.تیجه‌گیری: نتایج این تحقیق نشان داد که اکثر دانش‌آموزان در عبارت‌های جبری (ساده و پیچیده) درک صرفا رویه‌ای دارند به این معنی که عبارت‌های جبری را به صورت مجموعه‌ای از الگوریتم‌ها و فرایندها درک کرده اند. همانطور که از مصاحبه‌ها مشخص شد، این افراد در مواقعی که احتیاج است عملیاتی روی عبارت جبری انجام شود و عبارت جبری را به عنوان یک کل در نظر بگیرند، صرفا مراحل کار را طوطی وار حفظ می‌کنند چرا که هیچ نوع درکی از ساختارکل عبارت جبری ندارند و فقط به مراحل درون یک عبارت جبری تمرکز دارند. در عبارت‌های جبری پیچیده نسبت به عبارت‌های جبری ساده، درصد فراوانی دانش‌آموزانی که درک صرفا رویه‌ای داشتند، کاهش پیدا کرده بود. نتایج مصاحبه‌ها با تعدادی از دانش‌آموزان نشان داد که این کاهش، به خاطر افزایش درک ساختاری در دانش‌آموزان نبود بلکه به دلایلی چون نادیده گرفتن عمل توزیع پذیری، درک نکردن عبارت‌های جبری، درک نکردن فرایند در عبارت جبری پیچیده بود.
