یادگیری الکترونیکی
صابر عبدالملکی؛ محبوبه خسروی؛ مهشید ترکمان اسدی
چکیده
پیشینه و اهداف: ورود فاوا در آموزش، سبک‌های سنتی را کاملاً متحول کرده و نظریات یادگیری را به چالش کشیده است. دستاوردهای چنین حضوری به کلاس‌های مجازی، دانشگاه هوشمند، دانشگاه مجازی و بطورکلی یادگیری الکترونیکی منجر شده است. در حقیقت ارتباطات در دنیای آموزش، مبنایی برای تمامی تعاملات میان اساتید/معلمان و فراگیران و میان مؤسسات آموزشی ...
بیشتر
پیشینه و اهداف: ورود فاوا در آموزش، سبک‌های سنتی را کاملاً متحول کرده و نظریات یادگیری را به چالش کشیده است. دستاوردهای چنین حضوری به کلاس‌های مجازی، دانشگاه هوشمند، دانشگاه مجازی و بطورکلی یادگیری الکترونیکی منجر شده است. در حقیقت ارتباطات در دنیای آموزش، مبنایی برای تمامی تعاملات میان اساتید/معلمان و فراگیران و میان مؤسسات آموزشی و دولتی و در میان سایر دستگاهها مبدل گردیده است. استفاده از فاوا در جهان امروز منجر به تغییرات اساسی و عمده‌ای در آموزش و یادگیری شده است: ارائه فراوان اطلاعات، تصور دانشجویان از جهان را دگرگون می‌سازد؛ توزیع وسیع و دسترسی آسان به اطلاعات، رابطه بین استادان و دانشجویان را تغییر داده است؛ انعطاف‌پذیری، ابعاد فضا و زمان حیات آموزشی بشر را دگرگون می‌سازد. تمام این تغییرات گواه این امر هستند که فاوابه تدریج به عنصر ضروری برای اصلاحات آموزشی و نوآوری‌های جامعه کنونی بدل شده است و نظام آموزش ما را به عصر آموزش الکترونیکی نزدیک میکند. فناوری اطلاعات و ارتباطات (فاوا) بر تدریس، یادگیری و پژوهشهای مربوطه تاثیرگذار بودهاست. هدف پژوهش حاضر، مطالعه نظام‌مند و ارائه ترکیبی از پژوهشهای صورت گرفته در زمینه نقش فاوا در فرآیند یاددهی– یادگیری بود. روش پژوهش، کیفی و به شیوه سنتزپژوهی انجام شد.روش ها: منابع پژوهشی مرتبط از سال 2000 تا 2016 با روشی نظام‌مند انتخاب، واکاوی محتوایی و دسته‌بندی شدند؛ در غربالگری ریز 29 پژوهش مرتبط انتخاب، سپس سنتزی از یافتههای آنان ارائه شد.یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد که میتوان از دو روند در رابطه فاوا و یاددهی و یادگیری سخن گفت: الف) روند تسهیل‌کنندگی؛ ب) روند جریان‌سازی. در عین حال که این دو روند در مواردی با یکدیگر همپوشانی دارند و کشیدن مرز مشخصی میان آنها مشکل می‌نماید اما میتوان این دو روند را از هم جدا نموده و به بررسی ابعاد، خصوصیات و تأثیرات آنها بر فرآیند یاددهی-یادگیری پرداخت. بر این اساس، تأثیرات روند تسهیل‌کنندگی فاوا بر یاددهی-یادگیری در کوتاه مدت مشخص میشود؛ اغلب بصورت سخت‌افزاری، ظاهر مؤلفه‌های یاددهی-یادگیری را تغییر میدهد. روند جریان‌سازی، دربرگیرنده تغییراتی است که در سطحی عمیق‌تر و با پیچیدگی بیشتر، کیفیت و چگونگی یاددهی-یادگیری را تغییر میدهد. این تغییرات را میتوان به نوعی نتایج بلندمدت روند تسهیلکننده دانست که به صورت نرمافزاری نمود پیدا میکند. در حقیقت کاربرد ابزارهای فناوری در کوتاه مدت شکل آموزش را تغییر داده اما پیامدهای آن در بلندمدت و در ارتباط با دیگر عوامل تأثیرگذار، منجر به بوجود آمدن رویکردها و جریانهای جدیدی در آموزش شده و روند کلی آموزش را دچار تحولات اساسی نموده است.نتیجه‌گیری: نتیجه به دست آمده در این پژوهش حاکی از آن است که روند جریانساز فاوا با ده مؤلفهی 1) سازندهگرا بودن ماهیت فاوا؛ 2) ارتباط فاوا با شخصیسازی فرآیند یاددهی و یادگیری؛ 3) فاوا در خدمت پرورش هوشهای چندگانه؛ 4) ارتباط فاوا و اثر انگیزشی یادگیری؛ 5) ارتباط فاوا با یادگیری شاگردمحور؛ 6) بهبود و ارتقای مهارتهای تفکر؛ 7) ارتباط فاوا با ارزشیابی از یادگیری؛ 8) تأکید بر خودآموزی؛ 9) شکلدهی یادگیری عمیق، سریع و پایدار؛ و 10) تغییر نقش معلم؛ قابل تعریف است.
