نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• سهراب سردشتی ¹
• مینو شفائی ¹
• فرهنگ مظفر ²

¹ گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران

² گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران

چکیده

پیشینه و اهداف: ساخت محیط یادگیری غنی از روابط اجتماعی که در آن تعاملات همسالان و یادگیری جمعی بتواند گسترش پیدا کند، هسته مرکزی تعلیم و تربیت آتلیه محور برای آموزش طراحی معماری را تشکیل می­دهد. ابعاد اجتماعی آتلیه و فرصت هایی که برای همکاری و اشتراک به دست می­دهد، به عنوان محرکی برای یادگیری عمل می کند و این فرهنگ آتلیه است که معنی ماندگاری برای دانشجویان می یابد. یکی از شیوه های آموزشی تعامل محور که با تکثر دنیای امروز و ماهیت متفاوت رشته معماری و سیستم آموزش  کارگاهی هماهنگ به نظر می­رسد، شیوه آموزش انتقادی ابداع اندیشمند برزیلی پائولو فریره است. فریره هدف اساسی تعلیم و تربیت را پرورش انسان­های خلاق و منتقد می­داند که تمامی افکار، عقاید و ارزش­های موجود در جامعه و هم چنین عملکرد افراد و نحوه برخورد با حوادث و وقایع مختلف را با دیدی انتقادی می­نگرند و در یافتن ریشه­های آن می­کوشند. الگوی فریره در آموزش انتقادی بیشتر گفت­و­گوی انتقادی را در بر می­گیرد که در آن شاگردان (کل کلاس) به ارائه دیدگاه­های خود پرداخته و ارزیابی­ها و نقدها را بررسی می کنند. در ارزیابی اندیشه دیگران با آن­ها مشارکت دارند و همراه آن­ها با در هم آمیزی دیدگاه­ها و بررسی استدلال­ها به نگرش دقیق­تر و جامع­تر نسبت به موضوع پرداخته و راه حل های موثر را کشف می­کنند. لذا می­توان استنباط کرد که شیوه آموزش انتقادی با ویژگی های خاص خود، پتانسیل بالا بردن کیفیت کلاس­های طرح معماری را دارا باشد. پژوهش حاضر با هدف تبیین چگونگی بکارگیری آموزش انتقادی در زمینه آموزش عالی ایران -رشته معماری- و بررسی چالشها و ارائه راهکار برای بهینه سازی شیوه در محیط مورد آزمون شکل گرفته است.
روش ها: روش تحقیق روش کیفی (تفسیرگرا) و تحلیل داده ها به روش تحلیل محتوا بوده است. پس از تبیین چگونگی اجرای روش انتقادی در کلاس طرح معماری کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد گرگان 24 دانشجو به عنوان نمونه در دسترس انتخاب شدند و با بکارگیری موضوعی دو بخشی، امکان مقایسه دو روش (معمول و انتقادی) فراهم شد. در انتهای ترم با کدگذاری و تحلیل پاسخنامه های بازپاسخ دانشجویان مدل تحقیق تبیین گردید. برای تایید و توسعه نتایج، آزمون در سال تحصیلی بعد با گروه دیگری متشکل از 22 دانشجو تکرار شد.
یافته‌ها: نتایج نشان داد سازوکار اثرگذاری آموزش انتقادی در قالب هشت مقوله افزایش انگیزه، بالا رفتن مهارتهای اجتماعی، گفتاری و اعتماد به نفس، ارتقاء سرعت و کیفیت روند پرورش ایده های معماری، ایجاد تنوع و سرزندگی، کاهش استرس و اضطراب، اتلاف وقت و بحثهای بیهوده، حاشیه نشینی آموزشی و خودسانسوری توسط دانشجویان درک شده است، که پنج مقوله اول در دسته بازخوردهای مثبت و سه مقوله دوم در دسته بازخوردهای منفی قرار می گیرند که در واقع چالشهای بکارگیری این روش در نظام آموزش معماری محسوب می گردند.
نتیجه‌گیری: در انتها راهکارهایی برای غلبه بر چالشها پیشنهاد شده است که از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: انتخاب موضوع دارای واقعیت خارجی توسط دانشجویان، فازبندی کرکسیون­های دسته جمعی، استمرار روش برای نهادینه شدن آن، تغییر نگاه دانشجویان به استاد به مثابه منبع اطلاعات یا استاد به عنوان شخص برتر و معجزه گر و تغییر نگاه و کاهش بی­اعتمادی دانشجویان نسبت به خودشان. همچنین ویژگی­هایی برای معلم انتقادی نیز برشمرده شده که می توان به فروتنی، شوخ طبعی، ظرفیت بالای معلم در برابر خنده و شوخی، حوصله بسیار زیاد معلم در برابر بحثهای بیهوده و آشنایی معلم انتقادی با نظریه های روان شناسی و روان کاوی اشاره کرد.

کلیدواژه‌ها

• آموزش انتقادی
• آموزش تعامل محور
• آموزش معماری
• کلاس طرح معماری
• بازخورد

20.1001.1.20080441.1398.13.3.6.1

موضوعات

• رویکردهای نوین آموزشی

عنوان مقاله [English]

Critical Pedagogy in Architectural Design Course (case study: postgraduate design course (1) of Islamic Azad university of Gorgan)

نویسندگان [English]

• S. Sardashti ¹
• M. Shafaie ¹
• Farhang Mozaffar ²

¹ Faculty of Architecture and Urbanism, Isfahan University of Art, Isfahan.Iran

² Faculty of Architecture and Urbanism, Iran University of Science and Technology, Tehran

چکیده [English]

Background and Objective:Creating a learning environment rich in social relationships in which peer interaction and collective learning can be developed is the core of the studio-based education for teaching architectural design. The social dimensions of the studio and the opportunities it provides for collaboration and participation serve as a stimulus for learning, and it is the culture of the studio that means sustainability to students. One of the interactive teaching methods that seems to be in line with the multiplicity of today's world and the different nature of architecture and the workshop education system is the critical pedagogy method invented by the Brazilian thinker Paolo Freire. Freire considers the main purpose of education to be the development of creative and critical human beings who look critically at all the thoughts, ideas and values ​​in society, as well as the actions of individuals and the way they deal with various events and happenings to find their roots. Freire's model in critical education mostly includes critical dialogue in which students (whole class) present their views and review evaluations and critiques. Participate in evaluating the thoughts of others and together with them, by combining views and examining arguments, take a more accurate and comprehensive approach to the issue and discover effective solutions. Therefore, it can be inferred that the critical education methodwith its special characteristics has the potential to improve the quality of architectural design classes.
The aim of this study is to illustrate the procedure of applying critical pedagogy in Iran higher education context –architecture discipline- to identify challenges and improve the method in the selected environment.
Methods:The qualitative method (interpretation) was selected as research method and content analysis was performed on the collected data. 24 postgraduate architecture students were selected as the sample, and by using a bipartite subject, comparison between two methods (traditional and critical) become possible. To verify and extend the model, the experiment was repeated next year with 22 different students.
Findings: The results indicated that the effects of critical pedagogy have been perceived by students in eight categories: (1) improving intrinsic motivation (2) improving social skills, oral skills and self-confidence, (3) improving the speed and quality of development process of architectural ideas, (4) creating diversity and cheerfulness, (5) reducing stress and anxiety, (6) waste of time and vain discussions, (7) educational marginalization, and (8) self-censorship. The first 5 categories are positive feedbacks and the other three are negative feedbacks considered as challenges of applying critical pedagogy. At the end, some strategies are purposed to overcome these challenges and improve the quality of the classes.
Conclusion:Some solutions to overcome the challenges are suggested including: students choosing an external reality topic, phasing group corrections, continuing the method to institutionalize it, changing students' view of the teacher as the source of information or the professor as a superior and miraculous person and change the view and reduce students' distrust of themselves. Characteristics for the critical teacher are also mentioned, such as humility, humor, high capacity of the teacher against laughter and jokes, great patience of the teacher in the face of useless discussions, and familiarity of the critical teacher with theories of psychology and psychoanalysis.

کلیدواژه‌ها [English]

• Critical pedagogy
• Interactional pedagogy
• Architecture education
• Design course
• feedback

COPYRIGHTS 
©2019 The author(s). This is an open access article distributed under the terms of the Creative Commons Attribution (CC BY 4.0), which permits unrestricted use, distribution, and reproduction in any medium, as long as the original authors and source are cited. No permission is required from the authors or the publishers.