نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• احمد میرزاکوچک خوشنویس ¹
• شادی ضیائی ²

¹ پژوهشگاه میراث فرهنگی، تهران، ایران

² دانشکده فنی مهندسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال، تهران، ایران

چکیده

پیشینه و اهداف:هدف دانشکده­های معماری، پرورش نیروی کارآمد جهت سازماندهی فضای زیستی آدمی می­باشد، اما متاسفانه شاهد عدم تحقق این هدف در فضای حرفه­ای معماری هستیم. اصلی­ترین دلیل بروز این مشکل در تفاوت نیاز جامعه­ی حرفه­ای با راستای آموزش معماران و تاثیر آن بر میزان توانایی دانش­آموختگان دانست. در این راستا لازم است دانشکده ها تلاش کنند نیروهایی تربیت کنند که متناسب با نیاز واقعی جامعه و در جهت برآورده کردن آن نیازها باشند. با توجه به برنامه­ی آموزش معماری در کشور و سرفصل آموزشی، سهم عمده‌ای از تربیت طراحی دانش‌آموختگان این رشته،  بر عهده‌ دروس 5 گانه‌ی کارگاهی طرح می‌باشد. بنابراین ارزیابی روش تدریس تک‌تک این دروس حائز اهمیت می‌باشد. در بخش نخست این مقاله، مباحث درس طرح معماری 4 به لحاظ اهمیت ویژه­ای که در آخرین سال آموزش آکادمیک معماری، داشته و جز نخستین تمرین های جدی دانشجو پیش از فراغت از تحصیل می­باشد، مورد بررسی قرار گرفته و در ادامه، تأثیر روش آموزش استقرایی در طرح‌های نهایی، در جامعه‌ آماری مورد نظر پژوهش(دانشگاه خیام مشهد) تحلیل می‌شود. فرضیه‌ای که مطرح می‌گردد این است که روش آموزش استقرایی می‌تواند منجر به خلق طرح‌های واقع‌بینانه، خلاقانه با روابط فضایی صحیح شود که پاسخگوی اهداف طراحی هستند.
روش‌ها‌: نمونه موردی پژوهش با استفاده از روش تحقیق ترکیبی بررسی شد. علت انتخاب این دانشگاه سابقه­ی چندین ساله­ی تدریس یکی از نویسندگان در این دانشگاه می­باشد. با هدف انجام پژوهش کاربردی و به روش توصیفی-تحلیلی و پیمایش میدانی اطلاعات از طریق پرسش‌نامه‌ بسته، مشاهده و مطالعات اسنادی گردآوری گردید. روایی پرسش‌نامه‌ها از طریق روش سنجش محتوا و در سه مرحله توسط متخصصین بررسی گردیده و برای سنجش ثانویه اعتبار اطلاعات از روش مثلثی استفاده شد. اطلاعات گردآوری شده توسط تحلیل محتوا، نرم افزار Spss و تحلیل­های قیاسی و گرافیکی مورد بررسی قرار گرفت.
یافته‌ها:یافته­های تحقیق نشان می‌دهند روش آموزش استقرایی می‌تواند منجر به خلق طرح‌های واقع‌بینانه، با روابط فضایی صحیح که پاسخگوی اهداف طراحی هستند، ­شود. همچنین این روش منجر به خلق طرح‌هایی قابل اجراتر می‌گردد، به میزان بیشتری از خیال‌پردازی فاصله داشته، بیشتر توانسته‌اند پاسخگوی مسائل سازه‌ای و اجرایی باشند، به اهداف مورد نظر در سرفصل آموزش طرح 4 قرابت بیشتری دارند، بیشتر توانسته‌اند میان ضوابط و احکام با ایده‌های خلاقانه طراحی ارتباط بهتری برقرار نمایند، کیفیت‌های فضایی طراحی شده در پروژه‌های طراحی شده با روش جزء به کل با موضوع طراحی قرابت بیشتری دارند، بیشتر توانسته‌اند به استانداردهای فضاهای عملکرد مورد نظر و روابط فضایی صحیح نزدیک باشند؛ اما در عین حال این طرح­ها مانع پرورش خلاقیت دانشجو طراحی خلاقانه می‌گردد.
نتیجه‌گیری: با تغییر روش آموزش طراحی، در مواردی که فرضیه تحقیق به آن اشاره داشته است، تغییراتی صورت گرفته که بر اساس آن می‌توان برای روش مناسب فرایند طراحی تصمیم‌گیری نمود و رابطه معنی‌داری میان متغیر وابسته و متغیر مستقل تحقیق وجود دارد که وجود یک ضریب همبستگی خوبی میان روش آموزش فرایند طراحی و نتیجه‌ طراحی را اثبات می‌کند. در پژوهش‌های آتی می‌توان به ارائه‌ راهکارهایی جهت رفع ضعف این روش پیشنهادی در زمینه‌ محدودسازی دانشجو در پرورش خلاقیت با روش‌های تکمیلی پرداخت  و مدل­های آموزشی جدیدتری را پیشنهاد نمود.

کلیدواژه‌ها

• آموزش استقرایی
• طرح معماری4
• فرایند طراحی

20.1001.1.20080441.1399.14.4.20.4

موضوعات

• رویکردهای نوین آموزشی

عنوان مقاله [English]

The effects of inductive teaching system on design results of architectural design4 (Case study: Khayyam University of Mashhad)

نویسندگان [English]

• A. Mirzakuchak khoshnevis ¹
• S. Ziaee ²

¹ assistant professor in Mirasfarhangi institute

² Faculty of engineering, Azad University of Tehran, Tehran-Shomal Branch, Tehran, Iran

چکیده [English]

Background and Objectives: The main aim of architectural schools is to train professional architectures who can design and organize the living spaces for people. But unfortunately these days most of them have not reach this goal. The most important reason of this issue is that the topics in the architectural schools do not correspond with the needs of professional workplaces. So it is important for the architectural schools to train professional architects who have enough abilities to start working, design and build real places.The 5 courses of architectural design studio are very important in learning system of Iranian architectural Universities. So it is important to analyse different teaching methods and their effects on each of these courses. In the first part of this article, the course programs of architectural design 4 have been analysed. The topics, goals and the steps of each method is explained; and in the following the effect of inductive teaching method has been analysed at Khayyam University of Mashhad as the case study of the research. The hypotheses of the research explore that the inductive teaching method let the students design more creative and rational projects, fulfil the needs of the projects that have correct relations among the spaces.
Methods: The case study is Khayam university of Mashhad because one of the researchers of this research has been teaching in this university for many years. The research method is descriptive and analytical and survey research; and information was gathered by a questionnaire, observation and documental studies.The validity of questionnaire is controlled by content validity method and the reliability of the information was controlled by triangular method. The gathered information were analysed with content analysis, Spss software, graphical and deductive analysis.
Findings: The results show that inductive teaching system let the students design more rational projects, which fulfil the needs of the projects that have correct relations among the spaces. These projects will be more executive and reach the architectural training goals in the school’s topics, define a better relation between the standards of the project and creative concepts and ideas and finally these projects will have better space quality that correspond with the topic of the design. But this method of teaching design process restricts the student’s creativity.
Conclusion: changing the teaching methods architectural schools, changes the design process and the results of the final projects. There is a meaningful relationship between the independent and dependent variable. Because the correlation coefficient between the method of teaching designing process and the final result is good. According to the results of field studies and the research’s background we can claim that there is a relation between the teaching method of design process and the results. Each of the teaching method, according to their goals and topics which they focus on, can be successful in designing a good architectural project that fits the needs and functional conditions    In future researchways to alleviate the problems ofthis instructional approach that led to limiting students’ creativity are recommended.
 

کلیدواژه‌ها [English]

• Inductive teaching method
• Design studio 4
• Design process

COPYRIGHTS 
©2020 The author(s). This is an open access article distributed under the terms of the Creative Commons Attribution (CC BY 4.0), which permits unrestricted use, distribution, and reproduction in any medium, as long as the original authors and source are cited. No permission is required from the authors or the publishers.