محیط یادگیری
مصطفی ارغیانی
چکیده
پیشینه و اهداف: ایجاد احساس جمعی، شرایط مناسبی را برای رشد و تحول اخلاقی، اجتماعی و جسمانی دانشآموزان فراهم میکند. فهم حس جمعی در حوزه های مختلفی مورد توجه محققان است. در علم جامعهشناسی تاکید بر آن است که چگونه افراد به یک مکان تعلق دارند و بیشتر به پیوندهای اجتماعی و عاطفی بین افراد در یک مکان اشاره دارد که به ادراک ذهنی و احساس ...
بیشتر
پیشینه و اهداف: ایجاد احساس جمعی، شرایط مناسبی را برای رشد و تحول اخلاقی، اجتماعی و جسمانی دانشآموزان فراهم میکند. فهم حس جمعی در حوزه های مختلفی مورد توجه محققان است. در علم جامعهشناسی تاکید بر آن است که چگونه افراد به یک مکان تعلق دارند و بیشتر به پیوندهای اجتماعی و عاطفی بین افراد در یک مکان اشاره دارد که به ادراک ذهنی و احساس افراد در یک مکان می پردازد. از دیدگاه محققین انسانشناسی به موضوعاتی از قبیل ادراک شخصی از مکان، معنای مکان و بیشتر به موضوعات زیبایی شناسانه و عاطفی میپردازد و توان بیشتر به پیوندهای عاطفی بین مردم و مکان اشاره دارد. این موضوع توسط مردمشناسان به عنوان تعلق به مکان یا رابطه نمادین با مکان که بهوسیله مردم از طریق الصاق معنای نمادین به یک مکان ویژه طرح می گردد که در ادامه فهم گروهی، فردی و رابطه با محیط را فراهم می کند. معماران منظر هم حس جمعی را به عنوان یک مفهوم نزدیک به تعلق به مکان میدانند و آن را بیشتر تجربه شناختی و عاطفی میدانند، یعنی این مفهوم برای افراد از طریق اعتقادات، تجارب و عادات فرهنگی، رویدادهای مختلف مشترک تبیین میگردد. درهمینراستاپژوهشحاضرباهدفشناساییعواملمؤثربراحساسجمعیدانشآموزانصورتگرفتهاست. اینپژوهشازحیثهدف،جزءپژوهشهایکاربردیاست. روشها: در این پژوهش تلاش شده است برای سنجش شاخصهای مورد بررسی از روش پیمایشی جهت پاسخ دادن به فرضیات پژوهش استفاده شود. در این راستا با مطالعة منابع موجود، 16 مؤلفه مؤثر بر احساس جمعی استخراج گردید. با طرح، توزیع و جمعآوری پرسشنامه، آرا و عقاید جامعة پژوهش مورد بررسی قرار گرفت. به این منظور، 40 پرسشنامه در میان جمعی از اساتید دانشگاه توزیع گردید و میزان تاثیر و اولویت مؤلفههای روانی، کالبدی و رفتاری به دست آمده، سنجیده شد. با حذف پرسش نامههای ناقص، در نهایت 19 پرسشنامه مورد تحلیل قرار گرفت و از تکنیک فرایند تحلیل سلسله مراتبی استفاده شد. یافتهها: در میان مؤلفههای روانی، مؤلفههای امنیت و شناخت افراد و مکانها، در میان مؤلفههای کالبدی، مؤلفه کیفیت فضایی و در میان مولفههای رفتاری، فعالیت جمعی به عنوان مهمترین مؤلفههای مؤثر بر ارتقای احساس جمعی فضای آموزشی شناسایی گردیدند. نتیجهگیری: برای ارتقای سطح احساس جمعی در فضاهای آموزشی، میتوان موضوعات زیر را مدنظر قرار داد: توجه به مکانهای فعالیت : ترغیب دانشآموز به انجام فعالیتهای مختلف آموزشی و پرورشی از قبیل گفتگو با سایرین، شرکت در بحثهای کلاسی، گفتگو با معلم و فراهم آوردن فضایی که قابلیت گردهمایی (آمفی تئاتری که در موقعیت مناسب باشد و دسترسی راحت داشته باشد، توجه به امنیت در فضا : خطر موجود در یک مکان بیرونی یا تهدیدهای مشترک می تواند مانع احساس جمعی در محیط درونی یا وحدت افراد باشد. به منظور اینکه افراد بتوانند بر مشکلات و مسائل پیشآمده از خطر فائق آیند، هنجارهای اجتماعی زمانی قوت کامل دارند که به افراد گروه امنیت بدهند، شناخت افراد و مکانها : شناخت دانشآموزان نسبت به هم، ویژگی اجتماعی را رقم می زند که در نهایت به احساس جمعی منجر می گردد و کیفیت فضایی : مکانهای مطلوب و خوشایند که قادر به تحریک بصری هستند سبب میگردد افراد دارای آگاهی و شناخت محیطی بیشتری گردد. در واقع هر چه مکانی از غنای بیشتری برخوردار باشد افراد به بودن با همدیگر ترغیب میگردند.